Τηλεπρακτική: η Λογοθεραπεία μέσα από την οθόνη

Η εξ αποστάσεως λογοθεραπεία καλύπτεται από τον όρο τηλεπρακτική που σύμφωνα με την ASHA (American Speech-Language-Hearing Association) αποτελεί την εφαρμογή της τεχνολογίας των τηλεπικοινωνιών για την παροχή υπηρεσιών λογοθεραπείας από απόσταση τον κλινικό θεραπευτή με τον θεραπευόμενό του ή με συναδέλους του για αξιολόγηση, παρέμβαση ή συμβουλευτική και εποπτεία.

Πρόκειται για μία απόλυτα σύγχρονη μορφή παροχής υπηρεσιών υγείας που αναπτύσσεται ραγδαία παγκοσμίως καθώς δίνει στον θεραπευόμενο τη δυνατότητα να ολοκληρώσει ποιοτικά προγράμματα λογοθεραπείας όπου η δια ζώσης συνεδρία δεν είναι εφικτή.

Η συνεδρία πραγματοποιείται κατόπιν συνεννόησης μέσω κάποιας εκπαιδευτικής πλατφόρμας ή κάποιας εφαρμογής επικοινωνίας με ήχο και εικόνα (Skype, Viber, Messenger, Hangout κλπ). Το υλικό που χρησιμοποιείται αποστέλλεται από τον λογοθεραπευτή ηλεκτρονικά ή ταχυδρομικά προκαταβολικά ώστε να είναι διαθέσιμο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Σαφώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί και επιπλέον υλικό κατά τη διάρκεια. Ανά περίπτωση καλό είναι να βρίσκεται στο χώρο και ένας συνοδός/ γονέας/ φροντιστής ώστε να βοηθά στον έλεγχο του υλικού και να επιλύει τυχόν τενικά προβλήματα. Λειτουργεί ωστόσο στην αφάνεια για να μην παρεμβαίνει στη θεραπευτική διαδικασία και στη δόμηση της θεραπευτικής σχέσης.

"Η τηλεπρακτική απαιτεί την οργάνωση μιας τυπικής δια ζώσης συνεδρίας λογοθεραπείας ή και περισσότερη!"

Ο θεραπευτής οφείλει να λειτουργεί με τον ίδιο επαγγελματισμό ανεξάρτητα από το μέσο το οποίο χρησιμοποιεί για να παρέχει τις υπηρεσίες του. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ακόμη και αν δουλεύει από το σπίτι του, ο χρόνος της θεραπευτικής συνεδρίας είναι χρόνος αποκλειστικά αφιερωμένος στον θεραπευόμενό του και η οργάνωσή της ακολουθεί τα ίδια πρωτόκολλα με τη δια ζώσης θεραπεία. Η αντιμετώπιση του θεραπευτή απέναντι στο είδος της θεραπείας που προσφέρει επηρεάζει σαφώς την αντίληψη του θεραπευόμενου προς αυτή ειδικά αν αφορά παιδιά. Για αυτο το λόγο η προσέγγιση της τηλεπρακτικής με τη δέουσα σοβαρότητα είναι επιβεβλημένη.

Η τηλεπρακτική δεν απορρίπτει την ανθρώπινη επαφή αλλά την ενισχύει, όπου εκείνη μοιάζει ανέφικτη και αναπροσαρμόζεται στις ανάγκες των θεραπευόμενων, όπως άλλωστε και η παραδοσιακή λογοθεραπεία. Η σύνδεση μεταξύ μας επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας τις ίδιες αξίες που εμφορούμαστε όταν αληθινά θέλουμε να αλληλεπιδράσουμε: δείχνουμε προσοχή και ενδιαφέρον, έχουμε ενσυναίσθηση και σεβασμό, αντιλαμβανόμαστε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του άλλου. Η εξοικείωση των παιδιών με την τεχνολογία και η λαχτάρα τους να αλληλεπιδράσουν μέσω αυτής είναι σημαντικός σύμμαχος. Η εμπειρία μας δείχνει πως και ηλικιωμένοι θεραπευόμενοι, ακόμη κι αν δεν έχουν ιδιαίτερη επαφή με ηλεκτρονικά μέσα, μπορούν να εκπαιδευτούν και να απολαύσουν τα οφέλη της ποιοτικής λογοθεραπείας στο μέτρο το δυνατό. Είναι πολύ σημαντικό φυσικά να αναφερθεί πως παρ’όλο που κάποιος θεραπευόμενος είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία δε σημαίνει πως η τηλεπρακτική είναι το κατάλληλο μέσο λογοθεραπείας για εκείνον.

"Δε λειτουργούν όλα τα θεραπευτικά μοντέλα το ίδιο για κάθε άνθρωπο και η τηλεπρακτική δεν αποτελεί εξαίρεση."

 Τα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την τηλεπρακτική είναι περιορισμένα καθώς αποτελεί σύγχρονη πρακτική. Είναι όμως ενθαρρυντικά. Σύμφωνα με την ASHA υπάρχουν δεδομένα για την αποτελεσματικότητα της τηλεπρακτικής στις παρακάτω καταστάσεις:

• κρανιοεγκεφαλική κάκωση
• αυτισμός
• απώλεια ακοής
• άνοια
• διαταραχές ροής της ομιλίας
• αρθρωτικές και φωνολογικές διαταραχές
• δυσφωνίες

Λιγότερα δεδομένα υπάρχουν για την εφαρμογή της τηλεπρακτικής στα παρακάτω και σαφώς χρειάζονται περισσότερες μελέτες

• αφασία
• δυσφαγία
• αξιολόγηση ομιλίας και γλώσσας σε παιδιατρικό πληθυσμό
• γλωσσικές διαταραχές σε παιδιά σχολικής ηλικίας

Για ερωτήσεις και απορίες επικοινωνήστε μαζί μου

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Βιβλιογραφία

1. American Speech-Language-Hearing Association. (2018). Telepractice: Overview. Retrieved from https://www.asha.org/PRPSpecificTopic.aspx?folderid=8589934956&section=Overview.
2. Cason, J., & Cohn, E. R. (2014). Telepractice: An Overview and Best Practices. Perspectives on Augmentative and Alternative Communication, 23(1), 4.
3. Coufal, K., Parham, D., Jakubowitz, M., Howell, C., & Reyes, J. (2018). Comparing Traditional Service Delivery and Telepractice for Speech Sound Production Using a Functional Outcome Measure. American Journal of Speech-Language Pathology, 27(1), 82.
4. Grillo E. U. (2019). Building a Successful Voice Telepractice Program. Perspectives of the ASHA special interest groups, 4(1), 100–110.
5. Sutherland, R., Trembath , D., & Roberts, . (2018). Telehealth and autism: A systematic search and review of the literature, International Journal of Speech-Language Pathology, 20:3, 324-336.

Η έρευνα, η πληροφορία και το ψέμα ή Πώς να κολυμπήσεις σε βαθιά νερά

Το διαδίκτυο είναι μία θάλασσα πληροφοριών όπου ο καθένας "πετά" ό,τι θέλει, όπως θέλει όπου οι περισσότεροι κολυμπούν κατά το δοκούν. Όταν όμως μιλούμε για ζητήματα υγείας τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα και αλίμονο αν τα διαχειριστούμε με αφέλεια και επιλεκτική αδιαφορία. Το διαδικτύο μπορεί να παρέχει κάθε ποιότητας πληροφορία μα πολλές φορές είναι πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς εκείνη που πραγματικά του χρειάζεται και είναι σημαντική από το σκουπίδι που μεταμφιέζεται σε διαμάντι.
Πιστεύω πως είναι απαραίτητο κάθε ενήλικας χρήστης του διαδικτύου να κατέχει έστω και κάποιες βασικές δεξιότητες για να εντοπίσει την αλήθεια σε ένα κείμενο που διαβάζει και να κρίνει τι θα κρατήσει και τι θα αγνοήσει. Έρευνες στο διαδίκτυο και όχι μόνο αναπαράγονται διαρκώς, μα είναι αλήθεια πως λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να αναγνωρίσουν την έγκυρότητα μιας έρευνας και να αφομοιώσουν σωστά τις πληροφορίες που δίνει. Κι αυτό γιατί έχουν εκπαιδευτεί σε αυτό. 

Κάποια βασικά στοιχεία που είναι καλό να έχουμε υπόψιν κάθε φορά που βρίσκουμε κάτι που μας ενδιαφέρει σχετικά με την υγεία είναι τα εξής:

Η γνησιότητα της πηγής: Η μελέτη που διαβάζεις προέρχεται από έγκυρο επιστημονικό περιοδικό; Οι μελέτες που δημοσιεύονται σε αυτά τα περιοδικά ελέγχονται για τυχόν προκαταλήψεις ή εσφαλμένες μεθόδους έρευνας από ειδικούς με αποδεδειγμένη εμπειρία και γνώση στον τομέα τους. Ένα άρθρο ή είδηση που αναδημοσιεύεται σε κάποιο από τα γνωστά μέσα ενημέρωσης δεν ελέγχεται με τον ίδιο τρόπο. Τα mainstream μέσα ενημέρωσης μπορεί να  αναμεταδώσουν κάποια από τις ελεγμένες επιστημονικές μελέτες ως είδηση, αλλά συνήθως τόσο περιληπτικά που μπορεί να χαθεί κάθε ουσία της. Επίσης, μην ξεχνάμε πως πολλά από όσα διαβάζουμε προέρχονται από το εξωτερικό και εν πολλοίς (όχι πάντα) έχουν μεταφραστεί (από σελίδες όπως οι MedScape, Neuroscience News, MNT κλπ) από ανθρώπους που πιθανόν να μη γνωρίζουν τη σωστή ορολογία γιατί πολύ απλά δεν είναι αυτή η δουλειά και η εκπαίδευσή τους. Οπότε, αναγνωρίζοντας τις αγνές προθέσεις των ενημερωτικών site καλό είναι να διασταυρώνουμε την πηγή της μελέτης που μας ενδιαφέρει, ακόμη και αν το κείμενο περιλαμβάνει την αρχική πηγή ή/ και ενεργά λινκ.
Το σημαντικότερο όλων πάντως είναι να αποφεύγουμε τις πάσης φύσεως ιστοσελίδες και ιστολόγια που αναδημοσιεύουν άρθρα με τίτλους βγαλμένους από την κόλαση (βλ. "ΣΟΚ! Δείτε τι προκαλούν τα εμβόλια στα παιδιά ΜΑΣ.......") , ανυπόγραφα, με 42 θαυμαστικά και 109 αποσιωπητικά, χωρίς έγκυρη πηγή, ενεργές παραπομπές, στοιχεία έρευνας (τόπος, χρόνος, πληθυσμός, ονόματα και έδρες μελετητών κλπ), με πλήθος διαφημίσεων που ξεπροβάλουν από παντού. Στοχεύουν στο συναίσθημα του αναγνώστη, ποντάρουν στον φόβο του κι έτσι ανεβάζουν την επισκεψιμότητά τους και τα έσοδα από τις διαφημίσεις τους.

Το μέγεθος μετράει: Ας πούμε ότι η έρευνα που έχεις στα χέρια σου αφορά 10 παιδιά μιας τάξης: τα 5 φορούν μπλε μπλούζες και τα 5 κόκκινες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι εκεινα που φορούσαν μπλε είχαν καλύτερη φωνολογική ενημερότητα από εκείνα που φορούσαν κόκκινα. Είναι αλήθεια τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας σημαντικά; Σε γενικές γραμμές, όσο πιο μεγάλος είναι ο πληθυσμός των συμμετεχόντων σε μία έρευνα, τόσο πιο ισχυρά είναι τα ευρήματα και τόσο πιο εύκολα μπορούν να γενικευθούν στον πληθυσμό (και να αφορούν κι εσένα).

Η παλαιότητα: Όσο η τεχνολογία προχωρά, τόσο εξελίσσεται και η επιστήμη. Προτιμήστε τις πιο πρόσφατες μελέτες ειδικά όταν αφορούν τη νευρο-απεικόνιση, μεθόδους ενδοσκόπησης, ακουστικά βαρηκοϊας και κοχλιακά εμφυτεύματα, τεχνολογικές εφαρμογές στη θεραπεία. Οι συσκευές του 1990 μπορεί να δούλευαν επαρκώς και αποτελεσματικά με τα τότε δεδομένα αλλά πλέον θεωρούνται δεινόσαυροι σε σύγκριση με τα νεότερα τεχνολογικά επιτεύγματα.

Ο πληθυσμός: Σκεφτείτε τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων σε μία μελέτη για να δείτε εάν σας αφορά. Ας πούμε ότι έχετε ένα παιδί 3 ετών που έχει λάβει κοχλιακό εμφύτευμα πριν 3 μήνες και παρακολουθεί πρόγραμμα λογοθεραπείας έκτοτε. Μία σημαντική μελέτη για τη γλωσσική ανάπτυξη που έγινε στην Κίνα και με μεγάλο πληθυσμό 6χρονων παιδιών που έλαβαν κοχλιακό εμφύτευμα στα 5 έτη και μαθαίνουν νοηματική γλώσσα λίγο σας αφορά (ή και καθόλου) γιατί δεν ανταποκρίνεται στο δικό σας παιδί ούτε σε επίπεδο γλώσσας, ούτε σε επίπεδο ηλικίας και εκπαίδευσης.

Αποδείξεις: Οι μελέτες δεν αποδεικνύουν απαραίτητα πέραν πάσης αμφιβολίας κάτι. Υποστηρίζουν ή δεν υποστηρίζουν μία υπόθεση. Επίσης μία μελέτη είναι μία μελέτη. Για να μπορέσουν να γενικευτούν τα αποτελέσματά της στον γενικό πληθυσμό πρέπει να τα υποστηρίξουν και άλλες μελέτες. Εάν βρεις μία μελέτη που υποστηρίζει αυτό που πιστεύεις δεν σημαίνει ότι το αποδεικνύει κιόλας.

Λογοθεραπεία με ipad; Είναι γεγονός!

 

Το ipad είναι ένας υπολογιστής (tablet pc) αφής σχεδιασμένος από την Apple,το οποίο τον τελευταίο χρόνο έχει γίνει ευρέως διαδεδομένο και στην Ελλάδα. Μέσα απο το App store υπάρχει μια τεράστια ποικιλία διασκεδαστικών και πρωτότυπων εφαρμογών που μπορούν να εφαρμοστούν στη θεραπευτική διαδικασία. Πρόκειται για ενα πρακτικό εργαλείο (ενδείκνυται και για κατοίκον θεραπείες) εφόσον το βάρος του είναι ελάχιστο και η χωρητικότητα μεγάλη. Στην Αμερική και γενικότερα στο εξωτερικό χρησιμοποιείται από την πρώτη στιγμή στο θεραπευτικό πλαίσιο πολλών Κλινικών Αποκατάστασης. Υπάρχουν εφαρμογές κατάλληλα σχεδιασμένες για άτομα με αφασία, αυτισμό, δυσλεξία, μαθησιακές δυσκολίες, τραυλισμό κ.ά.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής: