"Κοίτα με στα μάτια λοιπόν!"-Βλεμματική Επαφή, η σημασία της και τρόποι για να την προκαλέσουμε

 
Η βλεμματική επαφή είναι ο πιο δυναμικός τρόπος έναρξης ενός επικοινωνιακού συνδέσμου μεταξύ των ανθρώπων. Ξεκινά από πολύ νωρίς, περίπου στις 4 πρώτες εβδομάδες μετά την γέννηση, και μπορεί να αποτελέσει μία από τις βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την οικοδόμηση λεκτικών ή μη-λεκτικών κοινωνικών και επικοινωνιακών συμπεριφορών. Πρόκειται, με λίγα λόγια, για μία πρώιμη προσπάθεια επικοινωνίας που αναπτύσσει το βρέφος και κατέχει πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία της γλωσσικής ανάπτυξης, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της μάθησης.

Στην βιβλιογραφία ο όρος "βλεμματική επαφή" συναντάται πολύ συχνά μαζί με τον όρο "αυτισμός" ή "διαταραχές αυτιστικού φάσματος" καθώς έχει αποδειχτεί ότι η έλλειψη βλεμματικής επαφής στα βρέφη είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά των παιδιών με αυτισμό. (Διαβάστε περισσότερα εδώ κι εδώ). Καθώς το παιδί μεγαλώνει η εδραίωση της βλεμματικής επαφής γίνεται όλο και πιο αναγκαία για την γλωσσική ανάπτυξη, την κοινωνική συμπεριφορά και την εκπαίδευση του παιδιού. Εδώ και δεκαετίες οι ειδικοί προτείνουν και χρησιμοποιούν τεχνικές πρόκλησης και βελτίωσης της βλεμματικής επαφής και μάλιστα, τόσο σημαντική την θεωρούν που, πολλές φορές, η εκπαίδευση αυτή είναι η πρώτη που εφαρμόζουν στα πλάνα θεραπείας τους.

Πώς να προκαλέσουμε την βλεμματική επαφή;
Ο στόχος κάθε φορά είναι είτε να προκαλέσουμε στιγμιαία επαφή σε κάποια κοινωνική περίσταση είτε η εκπαίδευση της βλεμματικής επαφής. Οι τεχνικές που αντλούμε από την βιβλιογραφία και την κλινική εμπειρία βασίζονται σε θεωρητικές αρχές που καθοδηγούν την παρέμβαση (ανάλυση συμπεριφοράς, κοινωνική αλληλεπίδραση, χρησιμοποιώντας ενισχυτές [ήτοι αντικείμενα που αρέσουν στο παιδί], επιβράβευση ή/και ακουστικά/οπτικά/απτικά ερεθίσματα). Από τις πιο αποτελεσματικές και εφαρμόσιμες στην καθημερινή πράξη είναι οι παρακάτω:

1. Δείξτε. Εκείνη την στιγμή που μιλάτε στο παιδί δείξτε την μύτη σας για να το προκαλέσετε να σας κοιτάξει. Συνηθίστε στην διαδικασία και επαναλάβετε κάθε φορά που του μιλάτε.

2. Μιλήστε. Χρησιμοποιήστε το λόγο για να ενισχύσετε το ερέθισμα. Πείτε το όνομά του και δείξτε το πρόσωπό σας πριν πείτε αυτό που θέλετε. Εναλλακτικά ζητήστε του να σας κοιτάξει.

3. Χρησιμοποιήστε εξωφρενικά εντυπωσιακά αντικείμενα. Εάν εκπαιδεύετε το παιδί εκείνη την στιγμή καθοδηγώντας το, έχετε κοντά σας πράγματα χρωματιστά, με ήχους κλπ. τα οποία φέρτε δίπλα από το πρόσωπό σας ή στον στόχο σας (πχ. το τετράδιο) τα οποία αποσύρετε όταν επιτύχετε την επαφή.

4. Επιβραβεύστε την συμπεριφορά. Μόνο μία φορά. Η συχνή παροχή επιβράβευσης θα μάθει στο παιδί ότι κάθε φορά που σας κοιτά θα παίρνει για παράδειγμα ένα γλυκό, κι έτσι θα έχει αποδυναμωθεί η ορθή συμπεριφορά.

5. Μιμηθείτε. Μιμηθείτε όσο περισσότερο μπορείτε αυτά που κάνει το παιδί και τον τρόπο που χειρίζεται τα αντικείμενα κατά την διάρκεια του παιχνιδιού του.


Αυτά που καλό είναι να θυμάστε είναι:

• Προσαρμόστε τις/την τεχνικές/τεχνική στο δικό σας παιδί, στον χαρακτήρα, στην ηλικία, στις επιθυμίες του
• Μην του προσφέρετε καταιγισμό τεχνικών/ δραστηριοτήτων/ ερεθισμάτων/ επιβραβεύσεων. Επικεντρωθείτε στον στόχο σας.
• Ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός: αδράξτε την στιγμή, δεν είναι απαραίτητο να καθίσετε σε τραπέζι εργασίας. Επίσης προβάλλετε το ερέθισμα (πχ. το πρόσωπό σας, το τετράδιο κλπ) πριν εφαρμόσετε οποιαδήποτε τεχνική.
• Ενθαρρύνετε την βλεμματική επαφή σε κοινωνικές καταστάσεις

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

  

illustration "Autism" by Brian Stauffer

Βιβλιογραφία

1. Hwang, B. & Hughes, C. (2000). Increasing early social-communicative skills of preverbal preschool children with autism through social interactive training. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps,25, 18-28

2. Parish-Morris J, Chevallier C, Tonge N, Letzen J, Pandey J and Schultz RT (2013) Visual attention to dynamic faces and objects is linked to face processing skills: a combined study of children with autism and controls. Front. Psychol. 4:185. doi: 10.3389/fpsyg.2013.00185

3. Robson, K. (1967). The role of eye-to-eye contact in maternal infant attachment. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 8, 13–25. 

4. Stagg SD, Davis R, Heaton P. Associations Between Language Development and Skin Conductance Responses to Faces and Eye Gaze in Children with Autism Spectrum Disorder. J Autism Dev Disord ;2013

5. Teresa Farroni, Gergely Csibra, Francesca Simion, Mark H. Johnson, Eye contact detection in humans from birth Proceedings of the National Academy of Sciences, Vol. 99, No. 14. (09 July 2002), pp. 9602-9605, doi:10.1073/pnas.152159999

10 + 1 Κόλπα Μνήμης για Παιδιά με Διάσπαση Προσοχής και Μαθησιακές Δυσκολίες

Συχνά τα παιδιά με Διαταραχή Ελειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) και Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) δυσκολεύονται να θυμηθούν και ανακαλέσουν πληροφορίες που έχουν διδαχθεί. Υπάρχουν τρόποι να ενισχύσουμε τις δεξιότητες μνήμης των παιδιών αυτών δημιουργώντας οπτικές, ακουστικές και εννοιολογικές συσχετίσεις μεταξύ τμημάτων των πληροφοριών. Κάπως έτσι:

#1. Σχηματίζουμε ή δημιουργούμε ζωντανές εικόνες των πληροφοριών που πρέπει να απομνημονευθούν.
Διανθίζουμε τις εικόνες με υπερβολή, συναίσθημα, δράση, χρώμα: όσο πιο έντονες, πιο γελοίες τόσο το καλύτερο. Η τεχνική βρίσκει άμεση εφαρμογή στα μαθήματα ιστορίας, φυσικής, θρησκευτικών, βιολογίας αλλά και στην ορθογραφία (εικονογραφική μέθοδος).

#2. Ενημερώνουμε το παιδί ότι πρόκειται να του δώσουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες.
Του τονίζουμε τι πρέπει να προσέξει με εντολές και οπτικά βοηθήματα (μαρκαδόρους, post-it, σημειώσεις)

#3. Διδάσκουμε ευρηματικά ακρωνύμια, ακροστιχίδες και παραλλαγές.
Ένα από τα πιο δημοφιλή είναι φτιαγμένο από τα ονόματα των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας (Εμμανουήλ Ξάνθο, Νικόλαο Σκουφά, Αθανάσιο Τσακάλωφ): "Ξανθό Τσακάλι με Σκούφο στο κεφάλι".

#4. Προσαρμόζουμε τις πληροφορίες στην ζωή και τις εμπειρίες του.
 Χρησιμοποιούμε χάρτη στην γεωγραφία, του θυμίζουμε τραγούδια σχετικά, χρησιμοποιούμε καραμέλες ή παιχνίδια για να του περιγράψουμε τις μαθηματικές έννοιες και πράξεις.

#5. Ενισχύουμε τις αισθήσεις του.
Εάν μαθαίνει τα γράμματα ή ορθογραφία του δίνουμε απτικά ερεθίσματα: γράφει με το δάχτυλο σε άμμο, σε γυαλόχαρτο, ακολουθεί γραμμές και φτιάχνει γράμματα σχηματικά με διαφορετικά υλικά. Αποτελεσματική τεχνική για μικρά παιδιά και παιδιά που μαθαίνουν ξένη γλώσσα.

#6. Δραματοποιούμε και Δραστηριοποιούμαστε.
Κάνουμε παιχνίδια ρόλων με τις εξιστορήσεις που το δυσκολεύουν στο μάθημα της ιστορίας, των θρησκευτικών (πχ. κρεμούμε καρτέλα που γράφει "Μεσολόγγι" στην πόρτα του δωματίου του και μοιράζουμε τους ρόλους, φτιάχνουμε το σκηνικό και δραματοποιούμε την Έξοδο του Μεσολογγίου κάνοντας ερωτήσεις και αναφέροντας σημαντικά στοιχεία). Απλούστερα, του δίνουμε να αντιγράψει τα καίρια σημεία του μαθήματος.

#7. Χρησιμοποιούμε ρυθμό και μελωδία για να διδάξουμε σειρές και αλληλουχίες.
Βοηθούμε την απομνημόνευση οποιασδήποτε λίστας (νομοί, χημικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, προπαίδεια κλπ) χρησιμοποιώντας ρυθμό, φτιάχνοντας τραγούδια ή ποιήματα.

#8. Χρησιμοποιούμε χιούμορ.
Όταν μαθαίνουμε άγνωστες λέξεις απλώς τις συσχετίζουμε με κάτι αστείο, ένα σκηνικό, μία άλλη λέξη, μία εμπειρία.

#9. Συνεργαζόμαστε.
Ζητούμε από τον δάσκαλο να ενισχύσει την χρήση των βοηθημάτων μνήμης που βλέπουμε ότι βοηθούν το παιδί. Συζητάμε μαζί του και βρίσκουμε τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κόλπα στην τάξη.

#10. Μετά το μάθημα ζητούμε από το παιδί να αναφέρει αυτά που θυμάται.
Ζητούμε να το κάνει όσο πιο γρήγορα μπορεί ώστε να να βελτιώσουμε την ανάκληση.

#11. Ερευνούμε.
Προσέχουμε ποιες τεχνικές μνήμης χρησιμοποιεί ήδη το παιδί και τις ενισχύουμε. Είναι πολυ πιθανό ένα μεγάλο παιδί να έχει αναπτύξει μόνο του κάποια κόλπα που το βοηθούν να θυμάται. Τα επεκτείνουμε και βοηθούμε όσο και όπου επιτέπεται.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

  Additional Reading

1. Sandra Rief (2005) How to Reach & Teach Children with ADD/ADHD, Second Edition, San Francisco: Jossey Bass
2. Sandra Rief (2008)The ADD/ADHD Checklist: A Practical Reference for Parents & Teachers, Second Edition.San Francisco: Jossey Bass

Διαβάζοντας σε παιδιά με πολλή ενέργεια!

"Throwing reading! Seeking readers" by Selçuk Demirel

Σε παλαιότερα post αναφέραμε πόσο σημαντική είναι η ανάγνωση και η χρήση βιβλίων εν γένει για την γλωσσική ανάπτυξη κάθε παιδιού: Τα παιδιά μαθαίνουν από μικρά να αγαπούν τα βιβλία, αναπτύσσουν λεξιλόγιο, διευρύνουν τις γνώσεις τους, εστιάζουν την προσοχή τους, μοιράζονται τον χρόνο τους μαζί σας και αυτά είναι μόνο λίγα, ελάχιστα από τα οφέλη που προσφέρουν τα βιβλία σε ένα νήπιο.

Τα νήπια όμως πέρα από την όρεξη για μάθηση και εξερεύνηση, έχουν και πολλή, μα πολλή, πάρα πολλή ενεργητικότητα! Υπάρχουν τρόποι να του δείξετε, να του μάθετε το βιβλίο χωρίς να καθίσετε δίπλα του (όπως θα κάνετε όταν μεγαλώσει λίγο περισσότερο) ή να το κυνηγάτε σε όλο το σπίτι.

#1. Διαβάστε ενώ παράλληλα κάνετε κάτι άλλο. Αναλάβετε την ανάγνωση του βιβλίου ενώ το παιδί κάνει μία "ήσυχη" δραστηριότητα: όταν παίζει με τα τουβλάκια, με τις κούκλες, σπρώχνει το φορτηγάκι του, τρώει. Μπορείτε να του δείχνετε τις εικόνες αφού τελειώνετε κάθε σελίδα.

#2. Ενισχύστε την αντίληψή του (και εισάγετέ τον/την στο νόημα) κάνοντας ερωτήσεις για το περιεχόμενο: "Τι λες να γίνει μετά;", "Γιατί κλαίει το κορίτσι;"

#3. Δώστε ζωή στα βιβλία: Χρησιμοποιήστε δραστηριότητες σχετικές με το βιβλίο, χρωμοσελίδες, παιχνίδια, δραματοποίηση. (ενδιαφέρον εκτυπώσιμο υλικό και ιδέες για γνωστά βιβλία θα βρείτε εδώ κι εδώ)

#4. Χρησιμοποιήστε και βιβλία χωρίς εικόνες. Εάν το παιδί είναι απασχολημένο παίζοντας κουτσό ή με την μπάλα σίγουρα δεν θα το ενδιαφέρουν οι εικόνες του βιβλίου. Το προτέρημα αυτών των βιβλίων είναι η πλούσια περιγραφή, περιλαμβάνουν δηλαδή περισσότερες λέξεις ώστε να δημιουργήσουν την εικόνα νοερά.

#5. Το μυστικό είναι στην ποικιλία. Χρησιμοποιήστε όλων των ειδών τα βιβλία, όχι μόνο παραμύθια. Ένα παιδί μπορεί να ενδιαφερθεί για βιβλία γνώσεων που έχουν πολλές και πολύχρωμες εικόνες (πχ. για δεινοσαύρους, ηφαίστεια, κάστρα, πειρατές, το σώμα κλπ.) ή δραστηριοτήτων (να κόψει, να κολλήσει, να φτιάξει), με σκληρά φύλλα, ήχους, αφής, με εικόνες που πετάγονται. Υπάρχουν τόσα πολλά και σίγουρα θα βρεθεί αυτό που ενδιαφέρει το δικό σας παιδί.

Διαβάστε σχετικά:
Ενισχύστε την γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού σας
Ένα περιβάλλον πλούσιο σε λέξεις

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Κύπελα με Στόμιο: Πόσο χρήσιμα είναι τελικά;

Τα κύπελα με στόμιο ή "εκπαιδευτικά ποτηράκια" είναι ομολογουμένως μία εύκολη λύση για την χορήγηση υγρών στα μικρά παιδιά. Δεν χρειάζονται επίβλεψη, δεν στάζουν, δεν λερώνουν, μπορούμε να τα κουβαλάμε μαζί όπου κι αν είμαστε. Είναι όμως η καλύτερη λύση;

Αναρωτηθείτε λοιπόν:

• Πόσους μήνες χρησιμοποιεί το παιδί το κύπελό του;
• Τι βάζετε μέσα στο κύπελο;
• Πόσες φορές ανανεώνετε το υγρό μέσα στο κύπελο;
• Είστε σίγουροι ότι το παιδί καταναλώνει όλο το νερό/χυμό κλπ που του βάλατε, ελέγχετε πραγματικά την ποσότητα που πίνει;
• Πόσο χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας έχει το παιδί το κύπελο στο στόμα;

και τελικά

• Γιατί χρησιμοποιείτε κύπελο με στόμιο;

Εν ολίγοις αυτό που μας απασχολεί δεν είναι το κύπελο με στόμιο καθαυτό ή ο σχεδιασμός του αλλά η χρήση του: ΠΩΣ και ΠΟΣΟ το χρησιμοποιούμε.

Σκοπός των κύπελων αυτών [πέρα από την πρακτική τους χρήση, όπως αναφέρθηκε παραπάνω] είναι να αποτελέσουν το μεταβατικό στάδιο από το μπιμπερό στο ποτήρι. Αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι μόλις το παιδί μπορεί να πιει από κανονικό ποτήρι δεν υπάρχει λόγος να χρησιμοποιεί ειδικό κύπελο. Στην πραγματικότητα λίγα είναι τα παιδιά που μπορεί να χρειαστούν βοήθεια στην μετάβαση αλλά και σε αυτήν την περίπτωση είναι προτιμότερο να μπει στην ζωή τους το καλαμάκι [δείτε εδώ]. Δηλαδή ενώ το παιδί είναι αναπτυξιακά έτοιμο να περάσει σε επόμενο στάδιο, εμείς οι ίδιοι ανακόπτουμε την πορεία του διατηρώντας το σε προγενέστερο επίπεδο.

Τα κύπελα καλύπτουν μία ανάγκη: την δίψα, την ενυδάτωση του παιδιού. Το ότι έχει πρόσβαση στο νερό μέσα στο κύπελό του δεν σημαίνει ότι το πίνει κιόλας. Πολλές φορές παρατηρούμε το παιδί να κρατά το κύπελο στο στόμα χωρίς όμως να πίνει, μετατρέπει δηλαδή το κύπελό του σε πιπίλα. Σε αυτή την περίπτωση τρία ζητήματα μας απασχολούν:

1. το κύπελο δεν είναι σχεδιασμένο για να κάνει την δουλειά της πιπίλας [πιθανές ανατομικές/ γναθοπροσωπικές αλλαγές]
2. το παιδί δεν πίνει άρα δεν ενυδατώνεται [αφυδάτωση]
3. έχει κάτι στο στόμα που το εμποδίζει να μιλήσει και πολύ απλά δεν μιλά, δείχνει [προβλήματα στην γλωσσική έκφραση, δυσκολίες στην ομιλία]

Τι σημαίνουν όλα αυτά;Τα κύπελα με στόμιο υποστηρίζουν έναν ανώριμο και χωρίς προσπάθεια τρόπο θηλασμού με αποτέλεσμα συγκεκριμένα στοματο-κινητικά χαρακτηριστικά σε χρόνια χρήση:

#1. Η γλώσσα δεν κινείται επαρκώς.
#2. Η χρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσει φτωχή κινητικότητα και λανθασμένη θέση ανάπαυσης της γλώσσας (η γλώσσα να προβάλει από το στόμα)
#3. Μπορεί να παρατηρήσετε δυσκολία στην άρθρωση των |t|,|d|,|k|,|g|
#4. Συνήθως παρουσιάζεται δυσκολία στην συνειδητοποίηση του στόματος και των οργάνων του.

Επιπλέον, οδοντίατροι και ορθοδοντικοί αναφέρουν ότι υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξης χασμοδοντίας (ανοιχτή δήξη) αφού το στόμιο βρίσκεται πολλές ώρες της ημέρας μεταξύ των κοπτήρων και η γλώσσα αρχίζει να προβάλει ενώ τονίζουν ότι αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης τερηδόνας όταν βάζουμε σε κύπελα ή μπιμπερό υγρά που περιέχουν ζάχαρη.


Τι κάνουμε λοιπόν; Τα πετάμε;
Τα κύπελα με στόμιο είναι χρήσιμα για παιδιά το πολύ μέχρι 12 μηνών. Από αυτήν την ηλικία και εφόσον μπορούν να καθίσουν χωρίς υποστήριξη, μπορούν με ασφάλεια να χρησιμοποιήσουν καλαμάκι και απλό ποτήρι. Τα ειδικά κύπελα μπορούν να σας εξυπηρετήσουν σε ταξίδια, εκδρομές κλπ. Στο σπίτι ή σε ελεγχόμενο περιβάλλον δώστε στο παιδί την ευκαιρία να σας ζητήσει να πιεί, βάλτε το να καθίσει, δώστε του νερό σε ποτήρι ή με καλαμάκι, ελέγξτε πόσο και τι θα πιεί. Το παιδί μαθαίνει να τρώει και να πίνει στο τραπέζι και όχι οπουδήποτε μέσα στο σπίτι κι έτσι ρυθμίζετε την συμπεριφορά και τα όριά του από νωρίς και, πάνω από όλα ελέγχετε την ασφάλειά του.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Στοματοκινητικές Ασκήσεις: Ασκήσεις Γλώσσας

 Η γλώσσα μας είναι το όργανο που χρησιμοποιούμε κατεξοχήν κατά την ομιλία και την κατάποση. Στην ουσία πρόκειται για έναν μυ, ευαίσθητο αλλά πολύ δυνατό. Οι ασκήσεις της γλώσσας συνήθως συνοδεύονται και από ασκήσεις χειλιών και, όπως κι αυτές εφαρμόζονται στα πλαίσια της θεραπείας μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, Νόσο του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, σύνδρομο Down, διαταραχές άρθρωσης, ομιλίας, λήψης και κατάποσης τροφής, εν γένει στοματοκινητικές και μυολειτουργικές διαταραχές. Στόχος των παρακάτω ασκήσεων είναι να ενδυναμώσουν και να αυξήσουν το εύρος κίνησης της γλώσσας. Προσπαθήστε να κάνετε όσο το δυνατόν πιο δυνατές και μεγάλες κινήσεις και φυσικά σταματήστε αμέσως εάν αισθανθείτε πόνο ή πίεση στον λαιμό. Σε περιπτώσεις ημιπάρεσης ή ημιπληγίας συμβουλευτείτε απαραιτήτως τον λογοθεραπευτή σας πριν τις εφαρμόσετε.

Εύρος Κίνησης Γλώσσας

1. Έκταση
Βγάλτε την γλώσσα έξω από το στόμα
Τεντώστε την όσο περισσότερο γίνεται
Κρατήστε στην ίδια θέση σταθερή και σε ευθεία για 3-5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές

2. Απόσυρση
Τραβήξτε την γλώσσα μέσα στο στόμα, όσο πιο πίσω μπορείτε (όπως όταν λέμε |k|)
Κρατήστε για 1-3 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές

3. Έκταση και Απόσυρση
Συνδιάστε τις δύο παραπάνω ασκήσεις διατηρώντας την κάθε θέση για 1-3 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές

4. Άκρη της Γλώσσας Ψηλά
Τοποθετήστε την γλώσσα πίσω από τα πάνω δόντια/ ακουμπήστε τα πάνω ούλα
Ανοίξτε το στόμα όσο περισσότερο μπορείτε χωρίς να πέσει η γλώσσα
Κρατήστε την ίδια θέση για περίπου 5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές

5. Γλώσσα στον Ουρανίσκο
Τοποθετήστε την γλώσσα πίσω από τα πάνω δόντια
Κρατώντας την ψηλά, γλείψτε τον ουρανίσκο μπρος-πίσω
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές

6. Δεξιά-Αριστερά
Τοποθετήστε την γλώσσα έξω ακουμπώντας την δεξιά γωνία του στόματος
Κρατήστε για 3-5 δευτ.
Τοποθετήστε την γλώσσα έξω ακουμπώντας την αριστερή γωνία του στόματος
Κρατήστε για 3-5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5-10 φορές

Αντίσταση

1. Πίεση προς τα επάνω
Βγάλτε την γλώσσα έξω
Με ένα πλατύ αντικείμενο (γλωσσοπίεστρο/κουτάλι) πιέστε την γλώσσα προς τα κάτω ενώ ταυτόχρονα σπρώχνετε το αντικείμενο με την γλώσσα προς τα επάνω.
Κρατήστε 2-3 δευτ.
Επαναλάβετε 5 φορές

2. Πίεση στα πλάγια
Τεντώστε την γλώσσα έξω
Τοποθετήστε ένα γλωσσοπίεστρο δεξιά της και πιέστε αντίθετα
Κρατήστε 1-2 δευτ.
Επαναλάβετε 5 φορές
Τοποθετήστε ένα γλωσσοπίεστρο αριστερά της και πιέστε αντίθετα
Κρατήστε 1-2 δευτ.
Επαναλάβετε 5 φορές
! Συμβουλευτείτε απαραιτήτως τον λογοθεραπευτή σας για ακριβείς οδηγίες (εγκεφαλικές βλάβες/ πλάγιος σιγματισμός)

3. Πίεση μέσα
Τοποθετήστε το δάχτυλό σας στην εξωτερική πλευρά του μάγουλου
Από την μέσα πλευρά, πιέστε το μάγουλο στο σημείο που ακουμπά το δάχτυλό σας
Πιέστε όσο πιο δυνατά μπορείτε.
Κρατήστε 1-2 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές για κάθε πλευρά εκτός εάν σας έχουν δοθεί συγκεκριμένες οδηγίες.



Εφαρμόστε τις ασκήσεις με προσοχή και συμβουλευτείτε λογοθεραπευτή σε κάθε περίπτωση ώστε να αποφύγετε να ενισχύσετε που χρειάζονται χαλάρωση ή κινήσεις που απαιτούν ειδικό χειρισμό. Οι ασκήσεις αυτές είναι ενδεικτικές, αποτελούν μία βάση στην θεραπευτική διαδικασία αλλά δεν μπορούν από μόνες τους να αποτελέσουν ένα πλήρες θεραπευτικό πρόγραμμα.

Πατήστε εδώ για ασκήσεις για τα χείλη
Illustration via sketchplease.com

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Στοματοκινητικές Ασκήσεις: Ασκήσεις Χειλιών

Οι ασκήσεις αυτές είναι δομημένες με σκοπό να αυξήσουν το εύρος κίνησης των χειλιών στοχεύοντας στην ομαλή λειτουργικότητα της ομιλίας και της κατάποσης. Είναι κατάλληλες για θεραπεία μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, Νόσο του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, σύνδρομο Down, διαταραχές άρθρωσης, ομιλίας, λήψης και κατάποσης τροφής, εν γένει στοματοκινητικές και μυολειτουργικές διαταραχές. Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να κάνετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερες και δυνατότερες κινήσεις μέχρι να νιώσετε τους μύες να τεντώνονται. Σταματήστε εάν νιώσετε πόνο και ενημερώστε τον λογοθεραπευτή ή τον γιατρό σας. 

Εύρος κίνησης

1. Τέντωμα Χειλιών.
Χαμογελάστε με χείλη κλειστά.
Παραμείνετε στη θέση 5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

2. Σούφρωμα Χειλιών.

Σουφρώστε τα χείλη (σαν σε φιλί).

Παραμείνετε στη θέση 5 δευτ.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

3. Τέντωμα και Σούφρωμα Χειλιών.

Χαμογελάστε και μετά σουφρώστε τα χείλη σας.

Κάνετε έντονες κινήσεις.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

  
4. Τέντωμα Χειλιών (β).
Χαμογελάστε με χείλη ανοιχτά και δόντια ελαφρώς ανοιχτά.
Παραμείνετε στη θέση 5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

5. Σούφρωμα Χειλιών με χείλη ανοιχτά.

Σουφρώστε τα χείλη (σε κυκλική θέση σαν να λέτε ο).

Παραμείνετε στη θέση 5 δευτ.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

6. Τέντωμα και Σούφρωμα Χειλιών (β).

Χαμογελάστε και μετά σουφρώστε τα χείλη σας με τα χείλη ανοιχτά.

Κάνετε έντονες κινήσεις.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

Κλείσιμο

* Πίεση χειλιών
Πιέστε τα χείλη μεταξύ τους σφιχτά για 5 δευτ.
Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.
 

* Πίεση χειλιών σε γλωσσοπίεστρο

(μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την λαβή κουταλιού)

Βάλτε το γλωσσοπίεστρο ανάμεσα στα χείλη οριζοντίως,

 πιέστε δυνατά ενώ προσπαθείτε να το τραβήξετε και με τα δύο χέρια.

Εφαρμόστε πίεση για 3 με 5 δευτ.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

 * Φούσκωμα

Φουσκώστε τα μάγουλα

Μεταφέρετε τον αέρα από το ένα μάγουλο στο άλλο 5 με 10 φορές

Δεν πρέπει να διαφύγει αέρας από τα χείλη ή την μύτη.

Χαλαρώστε και επαναλάβετε 5 φορές.

Οι ασκήσεις αυτές είναι βασικές, ενδεικτικές και δεν αποτελούν θεραπεία από μόνες τους αν και μπορούν να βελτιώσουν την κινητικότητα των χειλών. Προτιμήστε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας σχεδιασμένο ειδικά για εσάς από έναν λογοθεραπευτή για πλήρη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: Εικόνες περιγραφής

 Ο λόγος είναι το κύριο μέσο του ανθρώπου ώστε να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του, είναι μία σύνθετη λειτουργία του εγκεφάλου που σχετίζεται άμεσα με κιναισθητικές και γνωστικές λειτουργίες για την ολοκλήρωσή του. Η ικανότητα έκφρασης και κατανόησης του λόγου υπάρχει περίπτωση να διακοπεί ή να ανακοπεί ή να επηρεαστεί λόγω διαφόρων αιτίων που μπορεί να προκύψουν σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή της ζωής του ανθρώπου, από την γέννηση και την ανάπτυξη μέχρι και την ενήλικη ζωή.
Αν και σύνθετη λειτουργία, η ικανότητα έκφρασης και κατανόησης του λόγου μπορεί να εξασκηθεί με απλούς τρόπους και υλικό το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικιλοτρόπως μέσα και έξω από τα πλαίσια μίας θεραπευτικής διαδικασίας. Οι εικόνες περιγραφής είναι ένα από αυτά τα γλωσσικά υλικά που συγκεντρώνουν πολλά προτερήματα: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ανθρώπους όλων των ηλικιών - βρίσκονται διαθέσιμες οπουδήποτε: σε βιβλία, στο διαδίκτυο, σε περιοδικά, έργα τέχνης, παντού - μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ανθρώπους με οποιαδήποτε διαταραχή λόγου - δίνουν την δυνατότητα ανάπτυξης απεριορίστων δραστηριοτήτων και ασκήσεων. Παρακάτω αναφέρονται κάποιες από αυτές:

Στόχοι και τρόποι χρήσης εικόνων περιγραφής:

• Κατανόηση και έκφραση προφορικού και γραπτού λόγου
• Ανάπτυξη λεξιλογίου => "δρόμος, φαρμακείο, περίπτερο, πολυκατοικία, πεζός, λεωφορείο", "κοιμάται, διαβάζει, κολυμπά, παίζει"
• Σύνταξη προτάσεων => "Οι πεζοί διασχίζουν τον δρόμο"
• Κατηγοριοποίηση => "Ο νεροχύτης, το ψυγείο, ο φούρνος μικροκυμάτων, τα μαχαιροπήρουνα, το πιάτο είναι αντικείμενα που βρίσκονται στην κουζίνα. Ο καθρέφτης, το ξυπνητήρι, η κουβέρτα, το μαξιλάρι βρίσκονται είναι αντικείμενα που βρίσκονται στην κρεβατοκάμαρα."
• Έννοιες χώρου => "Το κορίτσι είναι μέσα στην θάλασσα, ο άντρας είναι κάτω από την ομπρέλα"
• Αντίληψη-Εκμάθηση χρωμάτων => "Δείξε/ Πες μου ποια αντικείμενα έχουν πράσινο χρώμα.", "Τι χρώμα έχει ο καναπές;"
• Επίλυση προβλημάτων => "Τα παιδιά εχασαν το μπαλόνι τους, τι πρέπει να κάνουν τώρα;"
• Μέτρηση => "Πόσα λάχανα βρίσκονται στον κήπο;"
• Αυτοματοποίηση άρθρωσης => "Στην παιδική χαρά ένα παιδί κάνει τσουλήθρα, άλλα δύο κρατιούνται χέρι με χέρι, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι μιλά και προσέχει τα παιδιά."
• Εκτέλεση εντολών => "Πάρε το πιάτο (πχ.μινιατούρα) και βάλ'το στον νεροχύτη"
• Οπτική αντίληψη/ Αναγνώριση εικόνων => "Πού είναι το κλουβί;", "Ποιος χαϊδεύει τον σκύλο;"
• Εξιστόρηση => "Ο καιρός ήταν καλός και η οικογένεια αποφάσισε να πάει μία εκδρομή στο βουνό. Μαζί τους πήρανε την σκηνή τους, ζεστά ρούχα..."
• Εξιστόρηση προσωπικών εμπειριών => "Όταν είχαμε πάει στην Αθήνα μπήκαμε στο μετρό και πήγαμε..."
• Μνήμη => "Πόσα παιδιά είδες στην εικόνα;", "Τι χρώμα ήταν το μπαλόνι;", "Αγόρι ή κορίτσι έκανε κούνια;"
• Ερωτηματικές και Αρνητικές προτάσεις
• Σειροθέτηση γεγονότων => "Μόλις μπαίνω στο μπάνιο το πρωί ανοίγω την βρύση, πλένω το πρόσωπό μου, σκουπίζομαι, παίρνω την οδοντόκρεμα, ανοίγω το καπάκι, παίρνω την οδοντόβουρτσα..."
• Πρόβλεψη => "Αφού ωρίμασαν τα λαχανικά, ο αγρότης θα τα μαζέψει και θα τα πάει στην λαχαναγορά."
• Προσοχή

Χρήσιμο Υλικό: Εικόνες Περιγραφής

Βρείτε τις εικόνες και στο e-mathima 
Illustration by Ben Javens

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Paired Reading: Ας διαβάσουμε μαζί!

Το paired reading είναι μία τεχνική που υποβοηθά την ανάγνωση και βασίζεται στον παραδειγματισμό, στην εξάσκηση, στην επιβράβευση και στην θετική ατμόσφαιρα. Σε κάθε περίπτωση συμμετέχουν δύο: ο έμπειρος αναγνώστης-γονέας/ δάσκαλος/ μεγάλος αδερφός και το παιδί που μαθαίνει να διαβάζει. Σχετικά ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι χρησιμοποιώντας την μέθοδο βελτιώνεται ο ρυθμός ανάγνωσης, ο μαθητής διαβάζει ευκολότερα μόνος του και αντιμετωπίζει πιο θετικά την ανάγνωση εν γένει. Οι παραπάνω λόγοι κάνουν την μέθοδο paired reading ιδανική για εφαρμογή στο σπίτι όπου ο γονέας μπορεί να καθίσει και να περάσει δημιουργικό χρόνο με το παιδί του κάνοντας μία ευχάριστη και εποικοδομητική δραστηριότητα!

"Ποια παιδιά επωφελούνται;"
Όλα τα παιδιά. Τα παιδιά που συναντούν δυσκολίες στην ανάγνωση θα βοηθηθούν ώστε να διαβάζουν γρηγορότερα και με ρυθμό, θα μάθουν να μην φοβούνται το διάβασμα και τα λάθη στο διάβασμα, να κατανοούν το περιεχόμενο ενός κειμένου και να διασκεδάσουν διαβάζοντας! Όλα τα παιδιά όμως επωφελούνται καθώς με την βελτίωση της ανάγνωσης αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους. Επίσης γίνονται πιο συνεργάσιμα στο σπίτι κάτι που αποδίδεται στον ποιοτικό χρόνο που περνούν με τον γονέα κατά την διάρκεια της δραστηριότητας. Φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα οφέλη που αποκομίζει το παιδί από την επάφη και ανάγνωση του βιβλίου και μόνο.

"Πού γίνεται;"
Ο χώρος που γίνεται το paired reading είναι ένα μέρος ήσυχο ώστε να μπορούν οι αναγνώστες να αφοσιωθούν στην ιστορία που διαβάζουν. Φροντίστε να ειδοποιήσετε ώστε να μην σας διακόψουν, όπου κι αν βρίσκεστε: στο σπίτι, στην σχολική τάξη κλπ. Καθίστε ο ένας δίπλα στον άλλο και χρησιμοποιήστε ένα μόνο βιβλίο για να διαβάσετε μαζί.

"Πότε γίνεται;"
Επιλέξτε μία χρονική στιγμή της ημέρας που γονέας και παιδί θα είστε σε καλή διάθεση. Αποφύγετε στιγμές που το παιδί είναι πεινασμένο, κουρασμένο ή κακόκεφο. Συμφωνήστε για μία προκαθορισμένη στιγμή της ημέρας βολική και για τους δύο, πέντε με εφτά φορές την εβδομάδα και τηρήστε το πρόγραμμα.

"Τι βιβλία να χρησιμοποιήσω;"
Το paired reading μπορεί να γίνει ο τρόπος για να βοηθήσετε με τα σχολικά μαθήματα αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε υλικό: από παιδικά βιβλία και κόμικ μέχρι άρθρα περιοδικών και εφημερίδων! Αφήστε το παιδί να διαλέξει αυτό που θέλει ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι διαφορετικό κάθε φορά. Σαφώς και το ιδανικότερο είναι να επιλέξετε βιβλία κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού με καθαρή γραμματοσειρά και σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά του. Μην σας προβληματίζει εάν το παιδί χρησιμοποιεί την εικονογράφηση για να προβλέψει την πορεία των γεγονότων.

"Είμαστε έτοιμοι! Τι κάνουμε τώρα;"

• Συζητήστε για το βιβλίο. Ποιος είναι ο τίτλος; Τι σας λέει η εικόνα του εξωφύλου; Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο βιβλίο; Τι πιστεύετε ότι θα συμβεί στην ιστορία;
• Καλέστε το παιδί να διαβάσει μαζί σας
• Διαβάζετε ταυτοχρόνως. Ρυθμίστε την ταχύτητα ανάγνωσης σε αυτήν του παιδιού.
• Εάν το παιδί διαβάσει λάθος μία λέξη ή το παλεύει για περισσότερο από 5 δευτερόλεπτα, δείξτε την και διαβάστε την εσείς για εκείνο. Έπειτα συνεχίστε όπως πριν.
• Συμφωνήστε σε ένα σημάδι που θα σας δώσει το παιδί (πχ. να σας ακουμπήσει το χέρι, να χτυπήσει το δάχτυλο στο τραπέζι) όταν θέλει να διαβάσει μόνο του και αφήστε το να το κάνει.
• Μόλις συναντήσει δυσκολία για περισσότερο από 5 δευτερόλεπτα, διαβάστε το σημείο μαζί του και συνεχίστε να διαβάζετε όπως πριν μέχρι να σας δώσει το επόμενο σημάδι.
• Ενίοτε μπορείτε να κάνετε ερωτήσεις, στο τέλος της σελίδας, μετά από κάποια ξαφνική τροπή της ιστορίας κλπ: "Τι νομίζεις ότι θα γίνει μετά;"
• Επιβραβεύετε τακτικά το παιδί για την προσπάθειά του χωρίς να το διακόπτετε.
• Μία χρονική περίοδος των 5-10 λεπτων είναι ιδανική για το paired reading. Πάντοτε να διακόπτετε σε ένα λογικό σημείο της πλοκής, το τέλος ενός κεφαλαίου, μετά την λύση μίας υπόθεσης, εάν το βιβλίο είναι πολύ μεγάλο για να το διαβάσετε μονομιάς.

Αφού διαβάζετε μαζί για ένα διάστημα θα νιώσετε ότι είναι έτοιμο να διαβάσει μόνο του

• Σταδιακά μειώστε την ένταση της φωνής σας.
• Αφήστε την φωνή του παιδιού να κυριαρχήσει.
• Σταματήστε να διαβάζετε φωναχτά.
• Συμμετέχετε όπου το παιδί συναντήσει δυσκολία ή διαβάσει κάποια λέξη λάθος. Συνεχίστε να διαβάζετε μαζί του μέχρι να νιώσετε ότι βρήκε τον ρυθμό του και μπορεί να συνεχίσει μόνο του.
• Μπορείτε να εναλλάσσεστε στην ανάγνωση ανά πρόταση/ παράγραφο/ σελίδα εάν χρειαστεί ή αρέσει στο παιδί.

"Υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξω;"

• Κλείστε την τηλεόραση και την μουσική.
• Αποφύγετε τα αρνητικά σχόλια όπως "Αυτή τη λέξη την ήξερες την προηγούμενη εβδομάδα", "Κοίτα τι έκανες εδώ.", "Γιατί δεν προσέχεις;" κλπ.
• Εάν δείτε ότι το παιδί είναι κουρασμένο διακόψτε την δραστηριότητα
• Αφού μάθει να διαβάζει άπταιστα, μην σταματήσετε να διαβάζετε μαζί του. Όσο περισσότερο χρόνο περνάτε μαζί του διαβάζοντας, τόσο θα αυξάνεται η αγάπη του για τα βιβλία.
• Το paired reading δεν είναι θεραπευτική μέθοδος. Η δραστηριότητα από μόνη της δεν θα μάθει σε ένα παιδί να διαβάζει και σαφώς ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν μπορεί να εκπαιδευτεί αποκλειστικά με αυτήν. Μπορεί όμως να λειτουργήσει συμπληρωματικά στο θεραπευτικό πρόγραμμα.
• Αναζητήστε βοήθεια εάν παρατηρήσετε συστηματικά λάθη στην ανάγνωση του παιδιού που δεν διορθώνονται με την πάροδο του χρόνου.
• Διασκεδάστε!

Σκεφτείτε το ποδήλατο: Στην αρχή ενθαρρύνουμε το παιδί, του δείχνουμε εμπιστοσύνη και παράλληλα ελέγχουμε κρατώντας το ποδήλατο. Το ένστικτό μας λέει πότε να το αφήσουμε. Έτσι, σταδιακά αφήνουμε για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα μέχρι το παιδί να μπορέσει να ισορροπήσει μόνο του χωρίς βοήθεια. Το ίδιο γίνεται και με το Paired Reading: είναι ένας απλός τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας να γίνει ένας ανεξάρτητος αναγνώστης.

Διαβάστε κι εδώ ένα κείμενο της Ελένης Γαρυφαλάκη για μία άλλη πολύ ενδιαφέρουσα εφαρμογή του Paired Reading, τους Book Buddies.
 
Βιβλιογραφία για το Paired Reading

1. Topping, Keith (1987) Paired Reading: A Powerful Technique for Parent Use. The Reading Teacher 40,7.
2. Morgan, R. (1986) Helping Children Read: The Paired Reading Handbook, London
3. Methuen N. Moloney, The Road to Reading, A Practical Guide for Parents, C.D.U., Mary Immaculate College, Limerick

Illustration via etsy.com

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Το Κάπνισμα και η Φωνή: Οίδημα του Reinke

Το οίδημα του Reinke είναι μία μορφή πάχυνσης των φωνητικών χορδών και μοιράζεται τα ίδια ιστολογικά χαρακτηριστικά με τα οζίδια και τους πολύποδες φωνητικών χορδών. Πρόκειται για  συσσώρρευση υγρού (οίδημα) κάτω από τον επιφανειακό συνδετικό ιστό (lamina propria), την επιφάνεια του Reinke των φωνητικών χορδών, μία δομή πολύ σημαντική για την ορθή παραγωγή φωνής. Στην βιβλιογραφία πολλές φορές συγχέεται με την πολυποειδή εκφύλιση χορδης, ωστόσο παρατηρούνται κλινικές διαφορές όσον αφορά στην πυκνότητα του υγρού του οιδήματος: στο οίδημα του Reinke το υγρό είναι πιο υδαρές από ότι στην πολυποειδή εκφύλιση.

Το οίδημα μπορεί να προκληθεί λόγω του συνεχούς τραυματισμού της επιφάνειας αυτής ενώ αναφέρεται ότι μπορεί να είναι αντίδραση του ιστού στον ζεστό καπνό που εισπνέουν οι καπνιστές. Ενώ δεν έχει βρεθεί σαφής αιτιολογία, συναντάται κατά κύριο λόγο σε καπνιστές, πολλές φορές αμφοτερόπλευρα, και η κακή χρήση φωνής μαζί με/ ή γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι Koufman & Belafsky (2001) περιέγραψαν την εντόπιση αμφοτερόπλευρου οιδήματος Reinke σε πληθυσμό μη καπνιζόντων γυναικών με ιστορικό αμφοτερόπλευρης παράλυσης φωνητικών χορδών. Το οίδημα δεν αποτελεί προάγγελο καρκινώματος του λάρυγγα αλλά σοβαρής βλάβης των φωνητικών χορδών.

Η διάγνωση του οιδήματος γίνεται με ενδοσκόπιση λάρυγγα από Ωτο-ρινο-λαρυγγολόγο. Οι φωνητικές χορδές δονούνται ασύμμετρα, μη περιοδικά, με ταχύτητα πιο αργή του φυσιολογικού σε εύρος σημαντικά πιο περιορισμένο οριζοντίως. Η όψη τους αλλάζει: φαίνονται πιο γκρι, οι ελεύθερες άκρες πιο παχιές και η επιφάνεια δείχνει πιο πλαδαρή.
Η φωνή αλλάζει σημαντικά: βραχνή, ψιθυριστή, με χαμηλό τόνο και περιορισμένη ένταση. Οι αλλαγές στην φωνή είναι σαφώς πιο εμφανείς στις γυναίκες αφού η χροιά χαμηλώνει σε μεγάλο βαθμό (βραχνή, βαθιά φωνή), ενώ στους άντρες είναι ήδη χαμηλή. Σε περιπτώσεις που το οίδημα είναι πολύ μεγάλο, μπορεί να προκληθεί στένωση στο σημείο και κατ'επέκταση να επηρεαστεί και η αναπνοή: αρχικά συμβαίνει σε έντονες καταστάσεις (πχ. λαχάνιασμα), ενώ στην πορεία μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη και σε ηρεμία και να οδηγήσει σε υπνική άπνοια.

Θεραπευτικά, το πρώτο που συστήνεται είναι η άμεση διακοπή του καπνίσματος. Μάλιστα το οίδημα σε πρώιμα στάδια μπορεί να βελτιωθεί μόνο από αυτό. Εάν κριθεί απαραίτητο γίνεται χειρουργική αντιμετώπιση μέσω μικροχειρουργικών τεχνικών. Η θεραπεία φωνής βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τροποποίηση της φωνητικής συμπεριφοράς: ο ασθενής καθοδηγείται να εφαρμόζει κανόνες υγιεινής φωνής για να περιοριστούν οι συμπεριφορές που τραυματίζουν τις φωνητικές χορδές. Στην συνέχεια χρησιμοποιούνται τεχνικές βελτίωσης της ποιότητας, ελέγχου της έντασης της φωνής και υποστήριξης της αναπνοής. Σημειώνεται ότι πολλές φορές η φωνή δεν επανέρχεται ακριβώς σε αρχικό, φυσιολογικό επίπεδο. Ωστόσο μπορεί να βελτιωθεί σε αξιοσημείωτο βαθμό.

Στροβοσκόπιση λάρυγγα ατόμου με οίδημα Reinke

πριν και μετά το χειρουργείο

1. Koufman J, Belafsky P. Unilateral Reinke's edema and localized Reinke's edema (pseudocyst) as a manifestation of vocal fold paresis. Laryngoscope 2001;111:576-580.
2. Zeitels SM, Hillman RE, Bunting GW, Vaughn T. Reinke's edema: phonatory mechanisms and management strategies. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1997 Jul;106(7 Pt 1):533-43.
3. Boone D., McFarlane S., Von Berg Sh. (2005). The voice and voice therapy. USA: Pearson Education, Inc
4. Dworkin J., Meleca R., (1997). Vocal Pathologies-Diagnosis, Treatment and case studies. USA: Singular Publishing Group, Inc

Illustration by Malika Favre

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com