Λογο…θεραπεία με IPAD – Μέρος Β’

Στο προηγούμενο άρθρο είδαμε εφαρμογές για το IPAD που μπορούν να εφαρμοστούν στη συνεδρία. Επειδή οι περισσότερες εφαρμογές (Apps) είναι σε Αγγλική Γλώσσα – και είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν- παρακάτω θα δούμε ποιες από αυτές μπορούν να προσαρμοστούν στα ελληνικά δεδομένα.

1)      My first couplets C- flashcards: πρόκειται για κάρτες ανάκλησης όπου μέσα από τις ρυθμίσεις μπορείτε να σβήσετε το αγγλικό κείμενο και να πληκτρολογήσετε στα ελληνικά. Επιπλέον, μπορείτε να διαγράψετε την αγγλική εκφώνηση κ με την επιλογή REC να ηχογραφήσετε μία εκ νέου. Έτσι οι εικόνες θα παρουσιάζονται με την ελληνική λέξη ενώ ταυτόχρονα θα ακούγεται η ελληνική εκφορά τους. 

Έρευνα: Χάπια φολικού οξέος στην εγκυμοσύνη και καθυστέρηση ομιλίας στα παιδιά

 

Νέα μελέτη δείχνει ότι γυναίκες που παίρνουν συμπληρώματα φολικού οξέος νωρίς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της καθυστέρησης ομιλίας του παιδιού τους.

Τα οφέλη από τη λήψη φολικού οξέος έχουν αναφερθεί και στο παρελθόν: παλαιότερες μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα φολικού οξέος μπορεί να εμποδίσουν την ανάπτυξη νευρολογικών καταστάσεων όπως η δισχιδής ράχη. Σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) οι γυναίκες χρειάζονται 400 mg φολικού οξέος κάθε ημέρα.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στη Νορβηγία, επειδή εκεί τα τρόφιμα συνήθως δεν είναι 

εμπλουτισμένα με φολικό οξύ όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, όπου οι ερευνητές εξέτασαν εάν η χορήγηση φολικού οξέος στην αρχή της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει τη γλωσσική ανάπτυξη. Για την μελέτη οι Νορβηγοί ερευνητές εξέτασαν τις δεξιότητες ομιλίας σχεδόν 39.000 τρίχρονων παιδιών. Χρόνια νωρίτερα οι μητέρες τους είχαν ερωτηθεί εάν έπαιρναν συμπληρώματα 4 εδβομάδες πριν με 8 εβδομάδες μετά τη σύλληψη.

Αφού κατέγραψαν και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την καθυστέρηση ομιλίας όπως το βάρος και το επίπεδο εκπαίδευσης της μητέρας, βρήκαν ότι από τα 7.000 παιδιά των οποίων οι μητέρες λάμβαναν συμπληρώματα φολικού οξέος, τα 28 είχαν σοβαρή καθυστέρηση ομιλίας. Μόνο 73 περιπτώσεις σοβαρής καθυστέρησης ομιλίας βρέθηκαν μεταξύ των 19.000 παιδιών των οποίων οι μητέρες έπαιρναν φολικό οξύ σε συνδιασμό με άλλα συμπληρώματα, ενώ από 9.000 παιδιά των οποίων οι γονείς δεν έπαιρναν κανένα συμπλήρωμα, βράθηκαν 81 παιδιά με σοβαρή καθυστέρηση ομιλίας.

"Είναι ξεκάθαρο ότι παίζει ρόλο στην ανάπτυξη που ξεκινά πολύ πρώιμα στην εγκυμοσύνη" αναφέρει στο Reuters η Dr. Usha Ramakrishnan, ερευνήτρια της διατροφής μητέρας και παιδιού του Πανεπιστημίου Emory, που δε συμμετείχε στην έρευνα.

Πρέπει λοιπόν οι μητέρες να "γεμίσουν" φολικό οξύ; 

"Δεν πιστεύουμε πως οι άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους με βάση αυτά και μόνο τα ευρήματα. Περισσότερες έρευνες πρέπει να γίνουν για να υποστηρίξουν τα ευρήματα αυτής της μελέτης και να προσδιοριστεί επακριβώς ο αντίκτυπος στα παιδιά, τα οφέλη και οι κίνδυνοι", υποστηρίζει ο Dr. Ezra Susser, καθηγητής επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας Mailman του Πανεπιστημίου Columbiaτης Νέας Υόρκης. "Ωστόσο προσδίδει περισσότερη σημασία για τη δημόσια υγεία να προτείνεται η χορήγηση φολικού οξέος στην αρχή της εγκυμοσύνης".

Via CBS news & Reuters 

Μετάφραση και προσαρμογή:

 Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Πολύποδες Φωνητικών Χορδών: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται;

Ο πολύποδας είναι ένα καλοήθες μόρφωμα του ιστού των φωνητικών χορδών, οριοθετημένο στο επιφανειακό στρώμα της βλεννογόνου. Συνήθως εντοπίζεται μονόπλευρα, είναι μαλακό, γεμάτο υγρό και δεν επηρεάζει ανάλογα τον ιστό της υγιούς φωνητικής χορδής, αντίθετα με τα οζίδια. 

Συχνότερα προκαλείται από ένα οξύ, βίαιο επεισόδιο κατάχρησης φωνής, όπου η παρατεταμένη έντονη φώνηση σε μικρό χρονικό πλαίσιο οδηγεί σε αιμορραγία της μεμβράνης στο σημείο ακριβώς που εφάπτονται άμεσα οι φωνητικές χορδές. Επίσης μπορεί να προκληθεί και από χρόνιο κάπνισμα, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση ή υποθυρεοειδισμό. Από έναν τέτοιον ερεθισμό συσσωρρεύεται μάζα, γεμίζει υγρό και διαμορφώνεται ο πολύποδας. Ο ερεθισμός ενός μικρού πολύποδα ενισχύεται από συνεχόμενη κατάχρηση φωνής προκαλώντας αύξηση της μάζας του και παρεμβαίνοντας εν τέλει στην ομαλή δόνηση των φωνητικών χορδών.

Οι πολύποδες φωνητικών χορδών μπορεί να είναι είτε αιμορραγικοί, όπου στο εσωτερικό τους συσσωρεύεται αίμα μερικώς και εξαιτίας αυτού εμφανίζουν ερυθρότητα, είτε ινώδεις που περιέχουν πυκνές δέσμες συνεκτικού ιστού είτε οιδηματώδεις που είναι μαλακοί, απαλοί, εύπλαστοι και ημιδιαφανείς.

Η ύπαρξη πολύποδα προκαλεί ασύμμετρες και μη περιοδικές δονήσεις στις φωνητικές χορδές, ατελές γλωττιδικό κλείσιμο ακόμη και δυσμορφία (χάσμα που περικλείει την καλοήθη μάζα) του ελεύθερου άκρου της αντίθετης φωνητικής χορδής κατά την φώνηση. Η φωνή ακούγεται βραχνή, με ψιθύρισμα, "τραχιά", "σκληρή". Ο τόνος φωνής είναι ασυνήθιστα χαμηλός και το εύρος έντασης περιορίζεται αισθητά. Παρουσιάζεται οξύς πόνος από το ένα αυτί στο άλλο, πόνος και αίσθηση ξένου σώματος στο λαιμό. Συνήθως η προσπάθεια να αντισταθμιστούν τα προβλήματα στη φωνή, οδηγεί σε ακόμη πιο έντονη και υπερενισχυμένη προσπάθεια φώνησης που συνεπώς προκαλεί περαιτέρω αλλοιώσεις.

Οι πολύποδες φωνητικών χορδών εντοπίζονται μετά από ενδοσκόπιση του λάρυγγα από ΩΡΛ. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακοθεραπεία που συστήνεται από ΩΡΛ και θεραπεία φωνής από ειδικό λογοθεραπευτή. Χειρουργική αντιμετώπιση ερευνάται και εφαρμόζεται ανά περίπτωση, συνήθως μέσω μικροχειρουργικής τεχνικής με πρωτεύοντα στόχο τη διάσωση όσο γίνεται περισσότερου ιστού της βλεννογόνου. Μετεγχειρητικά συστήνεται αφωνία για λίγες ημέρες.

Η λογοθεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την εκμάθηση και εφαρμογή κανόνων υγιεινής φωνής, περιορισμό/ διακοπή των συμπεριφορών κατάχρησης φωνής και άμεση θεραπεία φωνής για την αλλαγή του τόνου, της έντασης ή ενίσχυση της αναπνοής για καλύτερη φώνηση. Συχνά εφαρμόζονται και τεχνικές μείωσης του στρες και ασκήσεις χαλάρωσης. Αν και η λογοθεραπεία εφαρμόζεται συνήθως μετεγχειρητικά, κάποιες φορές συστήνεται ως πρώτη προσέγγιση καθώς μπορεί να περιορίσει την ανάγκη φαρμακολογική και χειρουργική αντιμετώπιση. 

(Image via Voice Art & Video via YouTube)

Στροβοσκόπιση λάρυγγα ατόμου με πολύποδα 

φωνητικής χορδής. Παρατηρείται καθυστέρηση έναρξης

φώνησης καθώς αυξάνεται ο τόνος.

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Βιβλιογραφία

1. Boone D., McFarlane S., Von Berg Sh. (2005). The voice and voice therapy. USA: Pearson Education, Inc
2. Dworkin J., Meleca R., (1997). Vocal Pathologies-Diagnosis, Treatment and case studies. USA: Singular Publishing Group, Inc
3. http://www.asha.org/

Διακόσμηση με... θεραπευτικό στόχο

Πώς το décor επηρεάζει τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)

Όταν μιλάμε για ΔΕΠ-Υ αναφερόμαστε σε μια ξεχωριστή ομάδα παιδιών που αρκετοί θα χαρακτήριζαν ως ‘’ζωηρά’’. Όμως πρόκειται για μια από τις πιο συχνές διαταραχές παγκοσμίως. Εν ολίγοις τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζουν έντονη διάσπαση της προσοχής, παρορμητικότητα, απροσεξία, υπερκινητικότητα και σε ένα μεγάλο ποσοστό Μαθησιακές Δυσκολίες.

Το περιβάλλον στο σπίτι θα πρέπει να είναι ενισχυτικό. Ιδιαίτερα το παιδικό δωμάτιο όπου το παιδί περνάει πολλές ώρες (διαβάζει, παίζει, κοιμάται), πρέπει να είναι καλά οργανωμένο. Δηλαδή, άνετο, ευρύχωρο καθώς επίσης και ασφαλές.

• Τα χρώματα στους τοίχους θα πρέπει να είναι απαλά και γήινα. Τα έντονα χρώματα ενισχύουν τη διάσπαση.
• Τα παράθυρα πρέπει να κλείνουν με ασφάλεια και οι πρίζες να είναι πάντα καλυμμένες. Να μη ξεχνάμε ότι κάθε παιδί και ειδικά τα άτομα με ΔΕΠ-Υ, θέτουν συχνά σε κίνδυνο τον εαυτό τους, εξαιτίας των απρόσεκτων κινήσεων τους
• Καλό είναι να αποφεύγονται οι ταπετσαρίες, οι αφίσες και τα υπερβολικά αυτοκόλλητα τοίχου.
• Το γραφείο να μην τοποθετείται μπροστά από το παράθυρο. Υπάρχει πιθανότητα το παιδί να μη μελετάει τα μαθήματα, αλλά να ‘’χαζεύει’’ έξω.
• Ο φωτισμός να είναι καλός, έτσι ώστε να μη κουράζονται τα μάτια του παιδιού.

Το πιο γλυκό χαμόγελο

Ο φίλος που κρυβόταν πίσω του (Image via YouTube.com)

Μετά από χειρουργείο αποκατάστασης σχιστίας, μικρό κορίτσι βλέπει για πρώτη φορά το πρόσωπό της στον καθρέφτη.

Ένα εικοσιτετράωρο μετά το χειρουργείο αποκατάστασης της χειλεοσχιστίας, το πρόσωπο της μικρής Βραζιλιάνας είναι ακόμη πρησμένο και πονά. Όμως το βλέμμα της όταν βλέπει το νέο της πρόσωπο στον καθρέφτη για πρώτη φορά είναι δύσκολο να το χάσετε.

Λογοθεραπεία με ipad; Είναι γεγονός!

 

Το ipad είναι ένας υπολογιστής (tablet pc) αφής σχεδιασμένος από την Apple,το οποίο τον τελευταίο χρόνο έχει γίνει ευρέως διαδεδομένο και στην Ελλάδα. Μέσα απο το App store υπάρχει μια τεράστια ποικιλία διασκεδαστικών και πρωτότυπων εφαρμογών που μπορούν να εφαρμοστούν στη θεραπευτική διαδικασία. Πρόκειται για ενα πρακτικό εργαλείο (ενδείκνυται και για κατοίκον θεραπείες) εφόσον το βάρος του είναι ελάχιστο και η χωρητικότητα μεγάλη. Στην Αμερική και γενικότερα στο εξωτερικό χρησιμοποιείται από την πρώτη στιγμή στο θεραπευτικό πλαίσιο πολλών Κλινικών Αποκατάστασης. Υπάρχουν εφαρμογές κατάλληλα σχεδιασμένες για άτομα με αφασία, αυτισμό, δυσλεξία, μαθησιακές δυσκολίες, τραυλισμό κ.ά.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής:

Η ιπποθεραπεία ενάντια στις ψυχικές διαταραχές

Την ιδέα της μοντέρνας θεραπείας για τις ψυχικές διαταραχές προωθούν η εργοθεραπεία και η ιπποθεραπεία. Υποστηρίζεται πως στις μέρες μας τα ψυχικά και ψυχιατρικά νοσήματα χαρακτηρίζονται με μεγάλη ένταση και σε κάποιες περιπτώσεις, είναι εκ των πραγμάτων πολύ χειρότερες από μια οργανική ασθένεια.

"Μέσω της ιπποθεραπείας δίνεται μια ευκαιρία στους ασθενείς για την ενσωμάτωση τους

στην κοινωνία και για μια ρυθμιζόμενη κανονική ζωή" όπως αναφέρουν οι ψυχολόγοι της κλινικής Helios στο Bad Berleburg της Γερμανίας. "Ο χειρισμός του αλόγου από τον ασθενή τον βάζει σε μια εσωτερική συναισθηματική διαδικασία, που και ο ίδιος ακόμη δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως. Καθώς ιππεύει, είναι πολύ χαλαρός, αγκαλιάζει με τα πόδια του το άλογο, το χαϊδεύει με τα χέρια του, και όλα αυτά αποτελούν μια πολύ ουσιώδη εμπειρία γι αυτόν".

Πρόκειται για μια εναλλαγή επιδράσεων μεταξύ αλόγου και ιππέα. Το σημαντικό είναι, ότι ο άνθρωπος νιώθει βαθιά μέσα του την χαλάρωση, καθώς το άλογο τον “περπατάει”. Όταν ο ασθενής φτάνει στο σημείο της απόλυτης χαλάρωσης, ηρεμίας, αρμονίας, την οποία στην ουσία του επιβάλλει το άλογο, αυτό αποτελεί επιτυχή στόχο.

 Οι ψυχολόγοι αναπαριστούν μέσω του ζώου, την καταθλιπτική φάση του ασθενή, ο οποίος

παραιτείται από τις ευθύνες του, δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις μόνος του, μέχρι να νιώσει ότι παίρνει την ψυχή του στα χέρια του και μόνος του οδηγείται “απέναντι”, χρησιμοποιόντας τα πόδια του αλόγου.

 

Ισχύει ως αξίωμα πλέον, ότι ο άνθρωπος με καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να θεραπευτεί μέσω της ιπποθεραπείας. Ο ενδιαφερόμενος είναι καλό, να φέρει μαζί του την προθυμία να θεραπευτεί, να είναι ικανός να ονοματίζει τα δεδομένα και τις σκέψεις που τον βασανίζουν.

Καρκινώματα λάρυγγα: Διάγνωση, Θεραπεία, Εναλλακτικές Μέθοδοι Ομιλίας

Ο βασικός λόγος που μπορεί να οδηγήσει κάποιον ασθενή σε ολική ή τμηματική λαρυγγεκτομή είναι η προσβολή του οργάνου του λάρυγγα από καρκίνο.

Τα καρκινώματα του λάρυγγα είναι τα πιο συχνά μεταξύ των κακοηθών όγκων κεφαλής και τραχήλου. Απαντώνται περίπου στο 2 – 3 % του συνόλου των κακοηθών νεοπλασμάτων στο ανθρώπινο σώμα και εμφανίζονται πιο συχνά στους άντρες, ηλικίας από 45 έως 70 ετών.

Για τον καρκίνο του λάρυγγα ευθύνεται βασικά η κατάχρηση καπνίσματος και δευτερευόντως η συνοδεία υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.

Τα καρκινώματα του λάρυγγα, ανάλογα με τον εντοπισμό τους, χωρίζονται σε υπεργλωττιδικά, γλωττιδικά και υπογλωττιδικά.

Εντοπισμός και Συμπτωματολογία

Υπεργλωττιδικά καρκινώματα (Supraglottic Carcinoma)

Εμφανίζονται σε συχνότητα περίπου 23 –26%. Μπορούν να προσβάλλουν τη λαρυγγική επιφάνεια της επιγλωττίδας, τις νόθες φωνητικές χορδές και τη μοργάνειο κοιλία.

Τα πρώτα συμπτώματα είναι κατά βάση άτυπα και περιλαμβάνουν: αίσθημα ξένου σώματος φαρυγγικά και αίσθημα ερεθισμού. Καθώς η νόσος εξελίσσεται παρουσιάζονται δυσκαταποσία, ωδυνοφαγία, ωταλγίες. Οι πρώτες μεταστάσεις σηματοδοτούνται από διογκώσεις των τραχηλικών λεμφαδένων. Ανάλογα με τον εντοπισμό, μπορεί να προκαλέσει δυσκαμψία της επιγλωττίδας. Σε μεταστάσεις του νεοπλάσματος προς τη γλωττιδική μοίρα παρουσιάζεται βράγχος φωνής και δύσπνοια με εισπνευστικό συριγμό.

 Γλωττιδικά Καρκινώματα (Glottic Carcinoma)

Περιλαμβάνουν τα καρκινώματα των γνήσιων φωνητικών χορδών, της πρόσθιας και της οπίσθιας εντομής. Αναλογούν περίπου στο 70 – 75% των λαρυγγικών καρκινωμάτων.

Κύριο και πρώιμο σύμπτωμα είναι η βραχνάδα στη φωνή. Καθώς το νεόπλασμα αναπτύσσεται, ο όγκος προκαλεί στένωση του αυλού του λάρυγγα με αποτέλεσμα φαινόμενα δύσπνοιας και εισπνευστικό συριγμό.

Τα καρκινώματα της γλωττίδας έχουν καλή πρόγνωση λόγω των πρώιμων συμπτωμάτων που εμφανίζουν και επιπλέον μπορούν, στο αρχικό στάδιο, να αντιμετωπιστούν με ακτινοθεραπεία (ποσοστό επιτυχίας 90 – 90%).

Οι μεταστάσεις των γλωττιδικών καρκινωμάτων είναι σπάνιες. Σε περιπτώσεις επέκτασης στον ενδολάρυγγα, στην πρόσθια εντομή ή στους βαθύτερους ιστούς, οι μεταστάσεις στους λεμφαδένες είναι συχνότερες και η πρόγνωση είναι κακή.

Υπογλωττιδικά Καρκινώματα (Subglottic Carcinoma)

Είναι σπάνια και απαντώνται περίπου στο 2 – 4% των συνολικών καρκινωμάτων του λάρυγγα. Μπορούν να προσβάλλουν την υπογλωττιδική χώρα και την τραχεία. Βασικό σύμπτωμά τους είναι η δύσπνοια λόγω της στένωσης του υπογλωττιδικού χώρου και συνοδεύεται από αίσθημα ξένου σώματος, ελαφρά αλλοίωση της φωνής, βήχα.

Στα υπεργλωττιδικά και υπογλωττιδικά καρκινώματα υπάρχει προδιάθεση μεταστάσεων λόγω της μεγαλύτερης αγγείωσης και λεμφικής παροχέτευσης πάνω και κάτω από τις φωνητικές χορδές. Επιπλέον, η πρόγνωση είναι χειρότερη από εκείνη των γλωττιδικών καρκινωμάτων επειδή τα συμπτώματα καθυστερούν να εμφανιστούν (κυρίως βράγχος φωνής).

Διάγνωση

Ο όγκος του λάρυγγα διαγνώσκεται από τον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο μέσα από έμμεση ή άμεση λαρυγγοσκόπηση. Στη συνέχεια, γίνεται βιοψία δείγματος ιστού και διερευνάται η περίπτωση παρουσίας καλοήθους ή κακοήθους νεοπλάσματος.

Θεραπεία

Η θεραπεία καρκινωμάτων του λάρυγγα εξαρτάται από την έκταση του νεοπλάσματος, την ύπαρξη ή όχι μεταστάσεων στους επιχώριους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα (πνεύμονες, ήπαρ κλπ.), από την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Οι θεραπευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας για την αντιμετώπιση αυτών των καρκινωμάτων είναι η ακτινοθεραπεία, η χειρουργική θεραπεία ή ο συνδυασμός των δύο. Ανά περίπτωση μπορεί να εφαρμοστεί και χημειοθεραπεία.

Ακτινοθεραπεία (Radiation Therapy). Η ακτινοβολία εφαρμόζεται συνήθως συμπληρωματικά όταν υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες, προεγχειρητικά, παρηγορητικά, και σπάνια σαν κύρια θεραπεία.

Χημειοθεραπεία (Chemotherapy). Εφαρμόζεται για να περιορίσει την έκταση ανεπτυγμένου όγκου πριν την ακτινοθεραπεία ή τη χειρουργική επέμβαση. Χορηγείται χημικό απευθείας στο αίμα ή μέσω του στόματος. Το χημικό επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα και περιορίζει την ανάπτυξή τους αλλά ταυτόχρονα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τα υγιή κύτταρα. Επειδή οι παρενέργειες της θεραπείας είναι πολλές και σοβαρές, χημειοθεραπεία εφαρμόζεται περιστασιακά και προγραμματισμένα σε περιστατικά που πραγματικά τη χρειάζονται.

Χειρουργική θεραπεία. Η χειρουργική θεραπεία όγκων του λάρυγγα ονομάζεται λαρυγγεκτομή. Κατά την επέμβαση αφαιρούνται τμήματα του λάρυγγα ή και ολόκληρος ο λάρυγγας. Η λαρυγγεκτομή μπορεί να είναι τμηματική ή ολική.

Τμηματική λαρυγγεκτομή (Partial Laryngectomy). Σε περιπτώσεις που το καρκίνωμα είναι περιορισμένο μόνο στο όργανο του λάρυγγα, σε κάποιο τμήμα του ο ασθενής υφίσταται μερική λαρυγγεκτομή ή ημιλαρυγγεκτομή.

Η μερική λαρυγγεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γίνεται οριζόντια τομή και αφαιρείται το πάσχον τριτημόριο (ή τα πάσχοντα τριτημόρια) του λάρυγγα. Συνήθως εφαρμόζεται υπεργλωττιδικά (δηλαδή, αφαιρούνται η επιγλωττίδα, οι νόθες φωνητικές χορδές, το υοειδές οστό και τα άνω τμήματα του θυρεοειδούς χόνδρου) ή γλωττιδικά (με αφαίρεση μιας φωνητικής χορδής και της αντίστοιχής της νόθης, τμήμα της άλλης φωνητικής χορδής και μέρος του θυρεοειδούς χόνδρου).

Η ημιλαρυγγεκτομή (Hemilaryngectomy) είναι η μερική αφαίρεση του λάρυγγα, του πρόσθιου ή οπίσθιου ημίσεως του οργάνου. Συνήθως αποσπώνται ο θυρεοειδής χόνδρος, μία φωνητική χορδή και οι αρυταινοειδείς χόνδροι. Μετεγχειρητικά, ο ασθενής δύναται να αναπνέει κανονικά, ενώ η φωνή του χαρακτηρίζεται από βραχνάδα,  άσκοπη διαφυγή αέρα κατά την ομιλία και χαμηλά ένταση.

Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην άνοια

 Λόγω της προοδευτικής φύσης των ασθενειών που σχετίζονται με την άνοια οι λογοθεραπευτές έχουν την ηθική ευθύνη να παράσχουν κατάλληλες υπηρεσίες που θα ωφελήσουν τους ασθενείς και θα μεγιστοποιήσουν τη λειτουργικότητά τους σε όλα τα στάδια της νόσου. Φυσικά η ενασχόληση του λογοθεραπευτή με την άνοια (όπως και με κάθε διαταραχή) προϋποθέτει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υπόβαθρο, την εμπειρία και την κατάρτιση του ίδιου πάνω στο θέμα (ASHA, 2005a).

Οι υπηρεσίες που ο λογοθεραπευτής καλείται να παρέχει σε έναν ασθενή με άνοια και στην οικογένειά του είναι πολυσύνθετες και καλύπτουν όλο το φάσμα της παρεμβατικής διαδικασίας. Ο ρόλος του λογοθεραπευτή ξεκινά με την αξιολόγηση και την περιγραφή των δεξιοτήτων και των δυσκολιών του ασθενή όσον αφορά στην επικοινωνία˙ έτσι συμβάλλει στη διαφοροδιάγνωση του εκάστοτε συνδρόμου και εξακριβώνει πότε οι δυσκολίες στην επικοινωνία επιδρούν στη συμπεριφορά και στην καθημερινή ζωή του ασθενή. Επιπλέον, συμβουλεύει και παρέχει στον πάσχοντα εξωτερικά βοηθήματα για να βοηθήσει τη μνήμη, την εύρεση λέξεων και κατ’ επέκτασιν και την επικοινωνία και ασχολείται με τα προβλήματα σίτισης και κατάποσης που μπορεί να προκύψουν. Ταυτόχρονα, ο λογοθεραπευτής οφείλει να ενημερώσει τους φροντιστές για τα προβλήματα επικοινωνίας των ασθενών, να συμβουλέψει παρέχοντας στατηγικές για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας, να τους εκπαιδεύσει ώστε να μπορούν να χειριστούν πιθανές δυσκολίες σίτισης και κατάποσης. Επίσης, στις ευθύνες του λογοθεραπευτή έγκειται η προσαρμογή της καθημερινότητας του πάσχοντα σε πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια της επικοινωνίας και η παραπομπή του ασθενή και της οικογένειάς του σε κατάλληλους ειδικούς όταν χρειάζεται (Bryan & Maxim, 2006).

Στις ΗΠΑ ο ASHA (2005b) έχει εκδώσει μία σειρά αναφορών, σύμφωνα με τις οποίες επεξηγείται ο ρόλος, η εργασία, η εμπλοκή του λογοθεραπευτή σε περιπτώσεις άνοιας, αποσαφηνίζοντας τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξει ο ειδικός και διαχωρίζοντας τις ευθύνες του αναφορικά με άλλους ειδικούς διαφορετικού επιστημονικού κλάδου. Σύμφωνα με τον ASHA (2005a) λοιπόν, ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην άνοια περιλαμβάνει τα εξής:

Αναγνώριση: αναγνωρίζει και ανιχνεύει τα άτομα που κινδυνεύουν από την άνοια, λαμβάνοντας υπόψιν την πρόσπτωση και την επικράτηση της άνοιας σε διαφορετικούς μορφωτικά και γλωσσικά πληθυσμούς

Αξιολόγηση: επιλέγει και παρέχει κλινικά, μορφωτικά και γλωσσικά κατάλληλες προσεγγίσεις για τη διάγνωση και αξιολόγηση των γνωστικών διαταραχών επικοινωνίας της άνοιας σύμφωνα με την πορεία της νόσου

Παρέμβαση: επιλέγει και παρέχει κλινικά και γλωσσικά κατάλληλες τεχνικές εξάσκησης βάσει δεδομένων με στόχο την άμεση παρέμβαση στα άτομα με άνοια και την έμμεση παρέμβαση μέσω των φροντιστών και των περιβαλλοντικών αλλαγών

Συμβουλευτική: παρέχει κατάλληλες συμβουλές στα άτομα με άνοια, στους οικείους τους και στους φροντιστές σχετικά με τη φύση της άνοιας και της πορείας της

Συνεργασία: συνεργάζεται με τα άτομα με άνοια και με τους προσωπικούς τους και τους επαγγελματίες φροντιστές για την ανάπτυξη πλάνων παρέμβασης για τη διατήρηση των γνωστικών-επικοινωνιακών και λειτουργικών ικανοτήτων στο μέγιστο βαθμό κατά την εξέλιξη της νόσου

Διαχείριση του Περιστατικού: υπηρετεί ως διαχειριστής, συντονιστής ή επικεφαλής ομάδας ώστε να εγγυηθεί την έγκαιρη παράδοση ενός περιεκτικού σχεδίου διαχείρισης

Εκπαίδευση: αναπτύσσει μαθήματα και διδάσκει, εποπτεύει και καθοδηγεί μελλοντικούς λογοθεραπευτές στην έρευνα, αξιολόγηση, διάγνωση και θεραπεία των γνωστικών-επικοινωνιακών προβλημάτων που σχετίζονται με την άνοια˙ εκπαιδεύει οικογένειες, φροντιστές, άλλους επαγγελματίες και το κοινό σχετικά με τις ανάγκες επικοινωνίας των ατόμων με άνοια

Συνηγορία: συνηγορεί σε υπηρεσίες για άτομα με άνοια˙ εξυπηρετεί ως ειδικός μάρτυρας

Έρευνα: προάγει τη γνώση των γνωστικών-επικοινωνιακών προβλημάτων στις άνοιες και τη θεραπεία τους μέσα από την έρευνα

(ASHA, 2005a). 

Οι ευθύνες που προκύπτουν από συνολικά τα παραπάνω στοιχεία αφορούν σε μεγάλο βαθμό το λογοθεραπευτή που εργάζεται στα πλαίσια μίας διεπιστημονικής ομάδας αλλά και εκείνον που ασκεί το επάγγελμα του μεμονωμένα.

Γενικοί Κανόνες Υγιεινής Φωνής

Τι να κάνετε

• Πίνετε άφθονο νερό (6-8 ποτήρια την ημέρα)
• Πλησιάζετε το άτομο στο οποίο απευθύνεστε ώστε να σας ακούει χωρίς να φωνάζετε
• Μειώστε το θόρυβο στον περιβάλλοντα χώρο σας
• Περιμένετε να επικρατήσει ησυχία πριν ξεκινήσετε να μιλάτε
• Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια της φωνητικής κόπωσης: βραχνάδα, ένταση στο λαιμό, ξηρός λαιμός, υποβαθμισμένη φωνητική εκφορά
• Ξεκουράζετε τη φωνή σας ανά διαστήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή όταν είστε κουρασμένοι
• Μιλάτε στην ένταση που σας βγαίνει η φωνή
• Φορέστε ειδικές μάσκες όταν βρίσκεστε σε περιβάλλον με σκόνη
• Χρησιμοποιείτε υγραντήρα ή εισπνοές ατμού που βοηθούν στην ενυδάτωση της αναπνευστικής οδού
• Πλένετε τα χέρια σας συχνά για την πρόληψη κρυολογημάτων και γρίπης
• Ασκείστε τακτικά αλλά με μέτρο. Η άσκηση βοηθά την καλή στάση και την αναπνοή
• Αναπνέετε από τη μύτη

Τι να μην κάνετε

• Αποφύγετε τα πολύ ζεστά και τα πολύ κρύα ροφήματα
• Αποφύγετε να βήχετε έντονα
• Μη φωνάζετε όταν μιλάτε στο τηλέφωνο
• Αποφύγετε τη λήψη αλκοόλ και καφεϊνούχων ποτών (καφέ, κόκα-κόλα)
• Το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα προκαλεί σημαντικό ερεθισμό και οίδημα των φωνητικών χορδών
• Αποφύγετε την κατανάλωση πικάντικων τροφών
• Μην τρώτε αμέσως πριν ξαπλώσετε
• Αποφύγετε χώρους με κλιματιστικά μηχανήματα

Ουσίες, τροφές και φάρμακα που επηρεάζουν τη φωνή 

• Το κάπνισμα στεγνώνει το λαιμό και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καρκίνο
• Το αλκοόλ αφυδατώνει τον οργανισμό και προκαλεί περιορισμό του ελέγχου της φωνής. Αποφύγετε την κατανάλωση τουλάχιστον μία ώρα μετά από το τραγούδι, τις φωνές και/ ή τη συνεχόμενη ομίλια
• Τα ηρεμιστικά φάρμακα χαλαρώνουν τους λαρυγγικούς μύες και περιορίζουν τον έλεγχο των φωνητικών χορδών και την ευαισθησία του λαιμού
• Κάποια φάρμακα που συνταγογραφούνται για το κρύωμα ή τη γρίπη θα περιορίσουν το οίδημα και άλλα συμπτώματα προσωρινά αλλά θα αφυδατώσουν τις φωνητικές χορδές
• Τα αντιισταμινικά μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα στο λαιμό
• Η συνεχής χρήση ασπιρίνης σε συνδιασμό με κατάχρηση φωνής μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στις φωνητικές χορδές
• Οι ορμόνες επηρεάζουν την ελαστικότητα των φωνητικών χορδών
• Τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να περιορίσουν το εύρος του ύψους φωνής λόγω κατακράτησης υγρών.
• Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά (γάλα, τυρί, γιαούρτι, παγωτό), τουλάχιστον μία ημέρα πριν από την εκτεταμένη χρήση φωνής. Αυτές οι τροφές προκαλούν εκτεταμένη παραγωγή βλέννας
• Αποφύγετε πικάντικες τροφές. Προκαλούν γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση

Εάν τα προβλήματα φωνής παραμένουν απευθυνθείτε σε ειδικό

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com