Ομαδικό Πρόγραμμα Λογοθεραπείας: Στα Σύννεφα

Πού αλλού;
Σηκώσαμε το κεφάλι ψηλά κι εκεί βρήκαμε την έμπνευση. Φέραμε τον γιαννιώτικο ουρανό μέσα μας, τον ζεστάναμε παρέα με τα γέλια, τις ιδέες, τις ιστορίες μας.

Οι στόχοι μας δεν αλλάζουν, αλλάζει ο τρόπος που τους προσεγγίζουμε: με χέρι σταθερό, βήματα προσεκτικά και καλά υπολογισμένα (έτσι νόμιζα), με εμπιστοσύνη στον συν-ήρωά μας αφού τα σύννεφα μπορεί να είναι φιλικά αλλά είναι απρόβλεπτα.

Λίγα από αυτά που κάναμε πετώντας:

Παίξαμε Bingo με τα γράμματα και γράψαμε [σε όλους αρέσει να γράφουν παίζοντας!]

Διαβάσαμε το ονειρεμένο Γιγάντιο Πραγματάκι (φωτογραφίες δεν έχουμε, τραβήξαμε υπέροχο βιντεάκι που δυστυχώς δεν μπορούμε να το δείξουμε) κι αφού το ψάξαμε εδώ κι εκεί και παραπέρα, φτιάξαμε ένα δικό μας για να το έχουμε μαζί μας όποτε το χρειαζόμαστε, σαν φίλο και υπενθύμιση των ωραίων [βλ. πρώτη εικόνα άρθρου]

Παίξαμε με τους αριθμούς κάνοντας και τα απαραίτητα ακροβατικά φυσικά! [ακόμη να συνέλθω, την άλλη φορά θα τα κάνουμε όλα καθιστοί :) ]

Ακολουθήσαμε το παράδειγμα του Τζακ και φυτέψαμε τις δικές μας φασολιές που θα φτάσουν στα σύννεφα και στο κάστρο του γίγαντα [σύντομα ελπίζω αλλιώς θα πρέπει να βρω σύννεφο να κρυφτώ!]

Μέχρι την επόμενη φορά...
Fly safe!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα ομαδικά προγράμματα λογοθεραπείας δείτε εδώ ή επικοινωνήστε μαζί μου
 

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Ομαδικό Πρόγραμμα Λογοθεραπείας 102: Στα Χρώματα του Φθινοπώρου

"Το Φθινόπωρο μπήκε για τα καλά πια και μας παρασύρει στη φιλόξενη και ρομαντική του ατμόσφαιρα. Η φύση ντύνεται τα καλά της τα πιο ζεστά και μας χαρίζει παραμυθένιες εικόνες και ξεχωριστές δραστηριότητες εκεί έξω στη βροχή κι εδώ μέσα (στο μαζί).
Οι μικροί ήρωες χρησιμοποιούν την ίδια την φύση, τις λέξεις, τις εικόνες και τις μυρωδιές της, την αίσθηση και τους ήχους της για να πλησιάσουν τη γλώσσα κι ενώνουν τις δυνάμεις τους για άλλη μία φορά με στόχο να την κατακτήσουν. Αυτή τη φορά, μέσα από τα παιχνίδια μας:

• μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τις συλλαβές από τα μεμονωμένα γράμματα
• μαθαίνουν να μετρούν συλλαβές μέσα σε λέξεις
• αυξάνουν την ταχύτητα ανάκλησης λέξεων
• μαθαίνουν να αντιστοιχούν την ποσότητα των αντικειμένων με τον αριθμό
• μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τους αριθμούς μέχρι το 5
•  διακρίνουν τους αρχικούς και τους τελικούς ήχους στις λέξεις
• διακρίνουν τους όμοιους και τους διαφορετικούς ήχους στις λέξεις
• αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την ομοιοκαταληξία
• βελτιώνουν την άρθρωση του |r|
• ενισχύουν την οπτική προσοχή
• ενισχύουν τη μνήμη λέξεων
• βγάζουν συμπεράσματα και κάνουν προβλέψεις
• ενισχύουν τη μορφοσύνταξη
• βάζουν γεγονότα σε σειρά
• συνεργάζονται, περιμένουν τη σειρά τους, βοηθούν ο ένας τον άλλο και ζητούν βοήθεια

 Παίξαμε με παιχνίδια που φτιάξαμε εμείς (μπορείτε να κατεβάσετε το επιτραπέζιό μας από εδώ), διαβάσαμε το "Θέλω πίσω το καπέλο μου" (Εκδόσεις Κόκκινο) που μας έκανε να γελάσουμε με την ψυχή μας και φτιάξαμε την πιο όμορφη Φθινοπωρινή "χιονόμπαλα" με υλικά και χρώματα από τη φύση μας.

Μαζί μας είχαμε και δύο εξαιρετικούς βοηθούς. Ο Sonic (ξέρει εκείνος) και ο γνωστός μας Μεγάλος Αδερφός μας χάρισαν τις ιδέες, την καλή τους διάθεση και το ταλέντο τους στην φωτογραφία (Ευχαριστούμε!)

Στο σύμπαν των μεγάλων η ψυχολόγος μας Σίσσυ Σκαλτσογιάννη και οι υπέροχες μητέρες των μικρών ηρώων μίλησαν για τρόπους ανατροφής και για τα όρια στη συμπεριφορά."

Μέχρι το επόμενο επεισόδιο... Να είστε και να περνάτε καλά!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα ομαδικά προγράμματα λογοθεραπείας δείτε εδώ ή επικοινωνήστε μαζί μου

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα 
evageliasoupi@gmail.com

Για μια Βουτιά στα Φθινοπωρινά Φύλλα

Από νωρίς σε αυτή τη δουλειά έμαθα πως αυτό που φτιάχνεις με τα δικά σου χέρια αποκτά αυτόματα για τα παιδιά μεγαλύτερη συναισθηματική αξία από εκείνο που αγοράζεις με χρήματα. Έτσι, εδώ και χρόνια προσπαθώ να φτιάχνω όσα περισσότερα παιχνίδια και δραστηριότητες μου επιτρέπει ο χρόνος και η έλλειψη καλλιτεχνικού "χεριού".

Σήμερα μοιράζομαι μαζί σας ένα μικρό επιτραπέζιο παιχνίδι με θέμα το Φθινόπωρο που έφτιαξα για το ομαδικό πρόγραμμα λογοθεραπείας. Αποτελείται από τη βάση του παιχνιδιού, έξι φιγούρες για πιόνια και κάρτες με σωρούς φύλλα και λακούβες βροχής. Οι φιγούρες-πιόνια μαζεύουν τα φύλλα και γεμίζουν το άδειο καλάθι.
Εμείς το χρησιμοποιήσαμε με στόχο φωνολογικό. Κάθε κάρτα είχε και μία ερώτηση που εάν απαντούσε ο παίκτης σωστά έμπαινε στο καλάθι μας και το γέμιζε φύλλα. Εάν απαντούσε τις λίγο πιο απαιτητικές ερωτήσεις των καρτών με το βρόχινο νερό, μεγάλες λακούβες γέμιζαν τη διαδρομή μας προς το γεμάτο με φύλλα καλάθι. Οι ερωτήσεις μας είχαν την εξής μορφή:

-Από ποιον ήχο αρχίζει η λέξη δέντρο;
-Ο Σεπτέμβρης αρχίζει από...
-Η λέξη φύλλα ακούγεται σαν τη λέξη...
-Αν από τη λέξη γάτα πάρω το τ και βάλω το λ, η γάτα θα γίνει...

Εσείς φυσικά μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε όπως θέλετε γιατί είναι κενό, εύκολο στην εκτύπωση και στο κόψιμο:
για Λεξιλόγιο
για Άρθρωση
για Δομή Πρότασης
για Περιγραφή
για Σειροθέτηση
για Πραγματολογία
για Συναισθηματική Ανάπτυξη
για ό,τι φανταστείτε και σας αρέσει

Για να το κατεβάσετε πατήστε εδώ

Μην ξεχάσετε να πλατσουρίσετε στα νερά και να βουτήξετε στον σωρό με τα φύλλα! Φθινόπωρο είναι αυτό!

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Ο Kandinsky και η Λογοθεραπεία

Ο Wassily Kandinsky ήταν ένας από τους πιο μεγάλους ζωγράφους του περασμένου αιώνα. Εισήγαγε την αφηρημένη τέχνη μέσα από έργα που ξεχειλίζουν ποίηση και συναίσθημα. Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου ζωγράφους, τα έργα του μοιάζουν με μουσική γεμάτα χρώμα και γραμμές σαν σχέδια που ζωγραφίζει στον αέρα ένας μουσικός με το δοξάρι.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά του έργα είναι Τα Τετράγωνα με Ομόκεντρους Κύκλους (Squares with Concentric Circles, 1913) μία σπουδή που μοιάζει παιδική με χρώματα δυναμικά, γεωμετρική ωστόσο ακαθόριστης δομής σε μία δεύτερη ανάγνωση.

via wikimedia.org

  
Τι σχέση όμως μπορεί να έχει ο Kandinsky και οι Κύκλοι του με τη λογοθεραπεία;

Θυμάμαι έναν έμπειρο συνάδελφο που μου έλεγε στα πρώτα μου βήματα πως λογοθεραπεία μπορώ να κάνω με αυτά που έχω στην τσάντα μου ή ακόμη και με ένα γλωσσοπίεστρο. Αρκεί να βρω τον τρόπο και να έχω σαφή στόχο. Δεν το ξέχασα ποτέ και ακολουθώ ακόμη τη συμβουλή του ψάχνοντας να βρω το αντισυμβατικό μέσο που μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές και τους θεραπευόμενους δίνοντας μαζί μία υποψία δημιουργικότητας, φαντασίας έστω κι αν μοιάζει επιφανειακή κάποιες φορές.

Πριν λίγο καιρό μοίρασα σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες από ένα τέτοιο τετράγωνο με ομόκεντρους κύκλους, λευκό, ρώτησα τον καθένα τι του φέρνει στο μυαλό, μιλήσαμε για τον Kandinsky και άφησα να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν αυτό που θέλουν.

Κάθε κύκλος είχε κι έναν στόχο ανάλογα με θεραπεία κάθε μικρού καλλιτέχνη:

• Να μάθει να γράφει το όμικρον
• Να βελτιώσει την καταληπτότητα της ομιλίας βελτιώνοντας την άρθρωση του |ο| (επιπλέον ερέθισμα για λεκτική δυσπραξία)
• Να βελτιώσει την στοματοκινητική κατάσταση (μυολειτουργική θεραπεία, "σχημάτισε με το στόμα αυτό που βλέπεις")
• Να ενισχύσει την τριποδική λαβή του μολυβιού
• Να βελτιώσει τον οπτικό-κινητικό συντονισμό (ζωγραφική εντός ορίων)
• Να μάθει τα χρώματα
• Να μάθει τα σχήματα
• Να εκτελέσει λεκτικές εντολές
• Να βάζει γεγονότα σε σειρά
• Να ενισχύσει τη μνήμη
• Να ενισχύσει την προσοχή
• Να ξεκουραστεί από τις ασκήσεις και να δημιουργήσει!

"Μοιάζει με σύννεφο", "Είναι σαν αυγό μάτι", "Μοιάζει με βουνό", "Είναι το μάτι σου", "Μοιάζει με σταγόνα στη λίμνη", "Είναι ο ήλιος", "Είναι αυτό που βλέπω αν κλείσω τα μάτια σφιχτά", "Είναι ένα τηγάνι", "Μοιάζει με καρδούλα".
Άκουσα πολλά και είδα ακόμη περισσότερα. Μάζεψα όλους τους κύκλους, μικρών και μεγάλων και έφτιαξα ένα συλλογικό έργο που εκτίθεται πλέον στους ταπεινούς τοίχους του γραφείου μου. Μου φάνηκε θαυμάσιο αφού συγκεντρώνει 16 φαντασίες, 32 χέρια και μάτια που είδαν κι έφτιαξαν κάτι δικό τους, μοναδικό αλλά και μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου.

 Συνάμα είναι και μία μικρή υπενθύμιση: Ζωγραφίζοντας απλώς ένα τετράγωνο και μερικούς παράξενους κύκλους, ο μικρός καλλιτέχνης, κατακτά έναν στόχο, προχωρά ένα βήμα μπροστά, αφήνει κάτι δύσκολο πίσω του και το αποτέλεσμα τώρα το βλέπει, το νιώθει το καταλαβαίνει. Είναι ζωντανό, απτό και είναι μπροστά του.
 

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Ομαδικό Πρόγραμμα Λογοθεραπείας 101

"Στο πρώτο επεισόδιο της σεζόν οι μικροί ήρωες ενώνουν τις δυνάμεις τους για να παίξουν με τη γλώσσα και τους ήχους της! Τους βλέπουμε να χρησιμοποιούν απλά και καθημερινά υλικά για να μάθουν παίζοντας να συνθέτουν φθόγγους, να διακρίνουν τους ήχους που ακούν, να ξεχωρίζουν τα γράμματα που βλέπουν, να διαβάζουν συλλαβές, να εντοπίζουν αρχικούς ήχους σε λέξεις, να συνεργάζονται για το κοινό καλό, να βοηθούν ο ένας τον άλλο αποτελεσματικά.

Γιατί δεν είναι οποιοιδήποτε μικροί ήρωες. Όοοοοχι! Είναι τα πρωτάκια της χρονιάς. Τα πιο δυνατά και σούπερ και ντούπερ και απίθανα που δεν σταματούν πουθενά και μαζί περνούν κάθε εμπόδιο!

Guest Star ο καταπληκτικότερος βοηθός όλων των εποχών, ο Μεγάλος Αδερφός!

Μαζί τους οι σούπερ μαμάδες που παρακολουθούν πρόγραμμα συμβουλευτικής με την απίθανη ψυχολόγο μας Σ. Σκαλτσογιάννη!"

(Ξανά μαζί σας στο επόμενο επεισόδιο με πολύ γέλιο!)

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα ομαδικά προγράμματα λογοθεραπείας δείτε εδώ ή επικοινωνήστε μαζί μου

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: 110 Ερεθίσματα για την ενίσχυση της Γλωσσικής Έκφρασης & Αντίληψης

"Long story short" by Tang Yau Hoong, Behance

  
Στο παρακάτω πακέτο θα βρείτε 110 απλές προτάσεις/ ερεθίσματα που μπορείτε ελεύθερα να χρησιμοποιήσετε για να ενισχύσετε την γλωσσική έκφραση και τη γλωσσική αντίληψη. Περιλαμβάνουν ερεθίσματα κατονομασίας, ερωτήσεις τύπου "ΤΙ", "ΠΟΙΟΣ", "ΠΟΥ", "ΠΩΣ", "ΓΙΑΤΙ", "ΠΟΤΕ" και απλές εντολές.

 Χρησιμοποιώντας τα μπορείτε να ενισχύσετε:

• την ανάκληση λέξεων
• την κατονομασία
• την προσοχή
• την μνήμη
• την αντίληψη του χώρου
• την αντίληψη του χρόνου
• τη μορφοσύνταξη
• την κατανόηση εντολών
• την εκτέλεση εντολών
• την κατανόηση ερωτήσεων
• την κατηγοριοποίηση
• την αναγνώριση συναισθημάτων
• το λεξιλόγιο έκφρασης
• το λεξιλόγιο αντίληψης
• τον περιγραφικό λόγο
• τις κοινωνικές δεξιότητες
• την εξαγωγή συμπερασμάτων

Το αρχείο είναι ασπρόμαυρο για να μπορείτε εύκολα να το τυπώσετε και να χρησιμοποιήσετε τα ερεθίσματα μέσω παιχνιδιών ή συζήτησης. Θα το βρείτε εδώ:
 

110 Ερεθίσματα για την ενίσχυση της Γλωσσικής Έκφρασης & Αντίληψης

(Το link οδηγεί στο TeachersPayTeachers)
 

Have Fun!

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία

Illustration by Sarah Harvey

Η αναπτυξιακή λεκτική δυσπραξία-ΑΛΔ (ή απραξία) είναι μία νευρολογικής φύσης κινητική διαταραχή της ομιλίας που εντοπίζεται από νωρίς στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Το παιδί δυκολεύεται να σχεδιάσει, να οργανώσει και να παράγει όλη εκείνη την σειρά των πολύ λεπτών και συγκεκριμένων κινήσεων της γλώσσας, των χειλιών, της γνάθου και της υπερώας που είναι απαραίτητες για την παραγωγή της καταληπτής ομιλίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουμε αυτές τις κινήσεις αυτόματα, ασυνείδητα, όμως το παιδί με ΑΛΔ παρ'όλο που γνωρίζει τι θέλει να πει δεν μπορεί να προγραμματίσει με ακρίβεια και σταθερότητα τις σύνθετες αρθρωτικές κινήσεις.

Ένα παιδί με ΑΛΔ κατά τη γλωσσική του ανάπτυξη μπορεί να παρουσιάσει:

• Περιορισμένο βάβισμα
• Καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγου/ ομιλίας
• Περιορισμένο ρεπερτόριο φωνημάτων
• Δυσκολία στη σύνθεση των ήχων και παύσεις μεταξύ τους
• Απλοποίηση λέξεων με αντικατάσταση, απαλοιφή ή παραμόρφωση ήχων
• Αστάθεια φωνημικών λαθών
• Καλύτερη κατανόηση της γλώσσας σε σχέση με την έκφραση
• Δυσκολία στην μίμηση της ομιλίας αλλά σαφώς καθαρότερη ομιλία από μίμηση σε σχέση με την αυθόρμητη
• Μεγαλύτερη δυσκολία στην εκφορά μεγάλων λέξεων και φράσεων
• Υπερπροσπάθεια να παράγει κάποιον ήχο ή να συντονίσει τους αρθρωτές
• Μεγαλύτερη δυσκολία σε καταστάσεις άγχους
• Περιορισμένη καταληπτότητα ομιλίας ειδικά από τρίτους
• Μονότονη/ διαταραγμένη προσωδία

Άλλες διαταραχές της γλωσσικής έκφρασης μπορεί να είναι επίσης παρούσες (π.χ. ανάκληση λέξεων, σύνταξη προτάσεων), στοματική δυσπραξία, διαταραχές στην αισθητηριακή επεξεργασία του στόματος, δυσκολίες στην λεπτή κινητικότητα και ίσως δυσκολίες στη σχολική μάθηση.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η λογοθεραπεία;
Ιδανική, όπως και σε κάθε αναπτυξιακή διαταραχή, είναι η πρώιμη παρέμβαση. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία από τη στιγμή της διάγνωσης, τόσο το καλύτερο. Στην αντιμετώπιση της ΑΛΔ σύμμαχος σημαντικός είναι η επανάληψη, για αυτό η εντατική και εξατομικευμένη παρέμβαση μπορεί να αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική. Το πρόγραμμα της θεραπείας ξεκινά από τις ήδη κατακτημένες γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού και η ομιλία χτίζεται σταδιακά και με υπομονή σε πιο σύνθετες γλωσσικές δομές. Η εξάσκηση είναι πολύπλευρη με πολλαπλά ερεθίσματα ώστε να αποφεύγεται όσο είναι δυνατό η ψυχολογική "κατάρρευση" του παιδιού. Το παιδί για να μάθει να μιλά πρέπει να εξασκεί την ομιλία του και όχι τους αρθρωτές του ωστόσο η πολυ-αισθητηριακή ανατροφοδότηση (ακουστική, οπτική, απτική, γνωστική, ιδιοδεκτική) είναι σημαντικός αρωγός κι ενισχύει τον συντονισμό και την οργάνωση των κινήσεων.

Σε περιπτώσεις που η ομιλία είναι ιδιαίτερα διαταραγμένη ίσως είναι χρήσιμο το παιδί να μάθει χρησιμοποιεί και κάποιον εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας, όπως είναι η νοηματική γλώσσα ή κάποια ηλεκτρονική εφαρμογή μέχρι να βελτιωθεί η ομίλια. Μέχρι τότε λειτουργεί υποστηρικτικά και αποσύρεται τον κατάλληλο χρόνο σταδιακά.

Συνήθως η θεραπεία είναι μακρόχρονη και απαιτεί πολύ καλό υποστηρικτικό περιβάλλον και συχνή εξάσκηση στο σπίτι.

Η ΑΛΔ δεν είναι μία κατάσταση προσωρινή που το παιδί απλώς θα ξεπεράσει. Χωρίς την κατάλληλη παρέμβαση η ομιλία δεν θα εξελιχθεί καθώς η δυσπραξία δεν ακολουθεί τυπικά αναπτυξιακά μοτίβα. Δεν θεραπεύεται αλλά με τη σωστή κι εντατική παρέμβαση η πρόοδος θα είναι σημαντική.

Διαβάστε περισσότερα:

• Dale, P. S. & Hayden, D. A. (2013). Treating Speech Subsystems in Childhood Apraxia of Speech With Tactual Input: The PROMPT Approach. Am J Speech Lang Pathol, 22(4), 644-661. doi: 10.1044/1058-0360(2013/12-0055).

• Grigos, M. I., Moss, A., & Lu, Y. (2015). Oral Articulatory Control in Childhood Apraxia of Speech. J Speech Lang Hear Res, 58(4), 1103-1118. doi: 10.1044/2015_JSLHR-S-13-0221.

• Morgan AT, Vogel AP. Intervention for childhood apraxia of speech. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008, Issue 3. Art. No.: CD006278. DOI: 10.1002/14651858.CD006278.pub2.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία: Τι σκέφτεσαι-Τι νιώθεις-Τι κάνεις;

Illustration by L. Dalzell via berndwuersching.tumblr.com

Η Μαρία μπαίνει στο σπίτι χτυπώντας δυνατά τη πόρτα πίσω της. Η μητέρα της την παρακολουθεί προβληματισμένη, τον  τελευταίο καιρό έρχεται συνεχώς με νεύρα στο σπίτι. Της ζητά να πλύνει τα χέρια της πριν το φαγητό. Η Μαρία της αντιμιλά και πετάει την τσάντα της κάτω. Η μητέρα φανερά  θυμωμένη της  ζητά  να πάει στο δωμάτιο της και ότι για τιμωρία δε θα βγει να παίξει με της φίλες της το απόγευμα. Η Μαρία δακρυσμένη αποχωρεί στο δωμάτιο της.

Τι συνέβη πραγματικά: Η Μαρία στο σχολείο τον τελευταίο καιρό αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα.Οι φίλες της Φρόσω και Θάλεια δεν παίζουν μαζί της πια γιατί όπως λένε κάνουνε παρέα με άλλες συμμαθήτριές τους. Λίγο πριν φύγει για το σπίτι, η Θάλεια και η Φρόσω μαζί με τα υπόλοιπα κορίτσια την κορόιδευαν αποκαλώντας την «φυτό» καθώς τον τελευταίο καιρό τα πάει καλά στα μαθήματα και έχει γίνει η αγαπημένη μαθήτρια της δασκάλας. Η Μαρία σκέφτεται: «Δεν πρόκειται ποτέ να ξανακάνω φίλες» και κατευθύνεται στο σπίτι.

Σε αυτό  το παράδειγμα βλέπουμε ότι η μητέρα της Μαρίας αντέδρασε με την τιμωρία βλέποντας τη Μαρία να συμπεριφέρεται άσχημα στερώντας της  την αγαπημένη της ασχολία. Πόσο πιο χρήσιμο λέτε να ήταν αν πολύ απλά ήξερε τι σκεφτόταν η Μαρία  και οδηγήθηκε σε αυτήν την συμπεριφορά; Σε αυτό ακριβώς το σημείο βοηθά η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία!

Η Γνωσιακή  Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) είναι ένας συνδυασμός της Ψυχολογίας της μάθησης και της Γνωστικής Ψυχολογίας. Πιο συγκεκριμένα αναδεικνύει ξεκάθαρα τη σχέση ανάμεσα στο τι σκεφτόμαστε («Δεν πρόκειται ποτέ να ξανακάνω φίλες»),τι αισθανόμαστε (θυμός,  απογοήτευση) και  πως συμπεριφερόμαστε(αντιμιλά και αποσύρεται στο δωμάτιό της).Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία παιδιών και εφήβων, απευθύνεται σε παιδιά και τις οικογένειές τους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες όπως:

1. Προβλήματα συμπεριφοράς (π.χ. εκρήξεις θυμού, ανυπακοή, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα)
2. Δυσκολίες στις σχέσεις με τους γονείς, τα αδέλφια και τους συνομηλίκους
3. Δυσκολίες προσαρμογής (π.χ. στο σχολείο)
4. Προβλήματα ύπνου
5. Προβλήματα στη διατροφή
6. Αγχώδεις διαταραχές (κρίσεις πανικού, κοινωνική φοβία, ειδικές φοβίες, γενικευμένο άγχος, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές), καταθλιπτικά συμπτώματα
7. Διαταραχές αυτιστικού φάσματος και μαθησιακές  δυσκολίες

Σύμφωνα με σύγχρονες επιστημονικές έρευνες, οι πρώιμες εμπειρίες των παιδιών και κυρίως οι αρνητικές μορφές  δεσμού και ανατροφής από  τους γονείς (υπερπροστασία, απορριπτική-επικριτική στάση)  τα οδηγούν σε αρνητικές σκέψεις  για τον εαυτό τους, τον κόσμο και τους άλλους. Οι δυσλειτουργικές αυτές σκέψεις  δημιουργούν  αρνητικά συναισθήματα τα οποία τα παιδιά προσπαθούν να καταπολεμήσουν υιοθετώντας συμπεριφορές όπως απομόνωση, αποφυγή, εκρήξεις θυμού ,κοινωνική απόσυρση, καταναγκαστικές συμπεριφορές  καθώς και σωματικά συμπτώματα.

Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς να αναγνωρίζουν, να αμφισβητούν, και τέλος να τροποποιούν και ν' αντικαθιστούν τους δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης  με εναλλακτικούς πιο παραγωγικούς ,να μαθαίνουν να διαχειρίζονται το συναίσθημά τους και να χρησιμοποιούν πιο λειτουργικούς  τρόπους διαχείρισης των καταστάσεων.

Γονική Συμμετοχή στη Θεραπεία

-Για μικρότερες ηλικίες συνηθίζεται ο θεραπευτής να βλέπει  τους γονείς πριν το παιδί. Σε πολλές περιπτώσεις ο θεραπευτής μπορεί να δει τους γονείς και το παιδί ταυτόχρονα σε περίπτωση που θέλει να διερευνήσει  περαιτέρω την αλληλεπίδραση του παιδιού με τους γονείς, του παιδιού με το θεραπευτή καθώς και των γονέων μεταξύ τους.

- Όσον αφορά τους έφηβους, ο θεραπευτής μπορεί να φροντίσει να δει τον έφηβο πριν κανονίσει συνεδρία με τους γονείς. Αν οι γονείς θέλουν να δώσουν κάποιες  πληροφορίες ο θεραπευτής πρέπει να τους μιλήσει τηλεφωνικώς αρχικά μέχρι να συναντηθεί με τον έφηβο. Η συνεδρία με τους γονείς θα ακολουθήσει μετά την αρχική συνεδρία με τον έφηβο.

Για να εφαρμοστεί η θεραπεία σε παιδιά και εφήβους πρέπει να ακολουθούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
-Ικανότητα έκφρασης σκέψεων (Ελάχιστο όριο ηλικίας παιδιού 6-7 έτη)

-Ικανότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων

-Ικανότητα ερμηνείας και επεξήγησης καταστάσεων

-Ικανότητα σύνδεσης μεταξύ σκέψεων-συναισθημάτων συμπεριφορών.

Όλα αυτά εκμαιεύονται κατά τη θεραπευτική διαδικασία ανάλογα με την ηλικία του παιδιού μέσα από ένα πλήθος  δραστηριοτήτων όπως το συμβολικό παιχνίδι, τη παιγνιοθεραπεία ,το παιδικό ιχνογράφημα κλπ.

Τα θετικά της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής:

• Η συγκεκριμένη θεραπεία είναι σύντομη 
• Παρέχει στους γονείς και στα παιδιά ένα δομημένο περιβάλλον θεραπείας
• Το παιδί μαθαίνει να συμμετέχει ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία καθώς μέσα από την καθοδήγηση του θεραπευτή, μαθαίνει να ανακαλύπτει και να αντιμετωπίζει μόνο του τα προβλήματα της καθημερινότητας αποκτώντας ταυτόχρονα την αυτονομία του και αυξάνοντας την αυτό-εικόνα του και την αυτοεκτίμηση του
  

Σίσσυ Σκαλτσογιάννη

Ψυχολόγος ΑΠΘ

MSc. Εφαρμοσμένης Παιδοψυχολογίας

(Nottingham Trent University, UK)

Εκπαιδευόμενη στην Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία

Τ.6948310266

 s.skaltsogianni@yahoo.com

Ηχογραφώντας Παραμύθια στη Λογοθεραπεία

found on wheatpaste.com

 Ένα από τα βασικά και χρησιμότερα εργαλεία των λογοθεραπευτών είναι η ακουστική ανατροφοδότηση. Καθυστερημένη (delayed auditory feedback) ή μη εφαρμόζεται αποτελεσματικά στην θεραπεία του τραυλισμού, της ροής της ομιλίας, στον έλεγχο της φωνής.

Ο Alfred Tomatis στο βιβλίο του "Το αυτί και η Φωνή" (μετάφραση Μαρία Παγουλάτου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999) έχει περιγράψει με μεγάλη ακρίβεια και σαφήνεια τον ρόλο του αυτιού στην ανατροφοδότηση, την διαμεσολάβησή του στον εγκέφαλο και τελικά τον τρόπο που επηρεάζει την πραγμάτωση της ομιλίας και της φωνής, την αυτορύθμιση:

"Ο ολικός ελεγκτής (δλδ. το αυτί) δεν είναι ένα κοινό παθητικό στοιχείο. Είναι προικισμένος με ειδικές ικανότητες. Ξέρει τι οφείλει να ελέγξει... Ήδη έχει απευθυνθεί προς αυτόν μια εντολή του εγκεφάλου που τον αναπροσαρμόζει έτσι, ώστε να βρίσκεται σε ετοιμότητα να αντιληφθεί όσα ο εγκέφαλος έχει προβλέψει. Ταυτόχρονα όμως, το αυτί ετοιμάζεται να ρυθμίσει την πράξη της εκπομπής, ώστε να είναι σύμφωνη με αυτό που ο εγκέφαλος επιθυμεί να προσλάβει."

Έχοντας ως αφετηρία αυτήν τη θεωρητική βάση, χρησιμοποιώντας τα πιο απλά τεχνολογικά μέσα και μικρά αποθέματα δημιουργικότητας, μία μικρή μου μαθήτρια κι εγώ μπήκαμε στη διαδικασία και ηχογραφήσαμε τα πιο αγαπημένα της παραμύθια με εκείνη αφηγήτρια κι εμένα ηχολήπτη. Η ηχογράφηση έγινε κατά τη διάρκεια των τελευταίων συνεδριών μίας ολοκληρωμένης θεραπείας αρθρωτικών διαταραχών και ομολογώ πως τελικά το χαρήκαμε πολύ.

Η αρχική μας λίστα

Σε τι ωφέλησε;

• Γενίκευση των κατακτημένων ήχων της ομιλίας: Κατά κάποιον τρόπο με την ηχογράφηση μεταφερόμαστε σε ένα άλλο πλαίσιο από εκείνο της αίθουσας λογοθεραπείας, σε πιο επίσημο χωρο-χρόνο όπου η μαθήτρια προσέχει την ομιλία της περισσότερο. Με την επανάληψη αυτοματοποιεί πιο εύκολα τα φωνήματα.
• Αυτοδιόρθωση: Ακούει τον τρόπο που μιλά, εντοπίζει μόνη της τα λάθη της και τα διορθώνει σε επόμενο χρόνο
• Φιλαναγνωσία: Της αρέσει τόσο πολύ η διαδικασία που μετά την πρώτη ηχογράφηση έπρεπε να διαβάσουμε όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης! Τελικά πετύχαμε να αφηγείται παραμύθια στην μικρή της αδερφή και να φτιάχνουν και δικές τους ιστορίες.
• Έλεγχος της προσωδίας: Ακούγοντας τον εαυτό της, η μικρή μου μαθήτρια μαθαίνει να χρωματίζει την φωνή της έτσι ώστε να μεταφέρει το μήνυμά της με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που μπορεί να κάνει με τη φωνή της και πώς αυτές αλλάζουν τον τρόπο που επικοινωνούμε.
• Αυτοπεποίθηση: Είναι συχνό φαινόμενο τα παιδιά με διαταραχές ομιλίας να αισθάνονται άγχος όταν θέλουν να μιλήσουν επειδή αντιλαμβάνονται τη δική τους "διαφορετικότητα". Σκεφτείτε όμως τι συμβαίνει όταν αντιλαμβάνονται ότι ο αγχογόνος παράγοντας έχει εξαφανιστεί! Αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους και απελευθερώνονται.
• Ενθύμιο: Τώρα που η θεραπεία μας ολοκληρώνεται όλα τα ηχογραφημένα κείμενα μεταφέρονται σε συσκευή αποθήκευσης και περνούν στα χέρια της, ως ένα μικρό δώρο για όλη της τη δουλειά και την προσπάθεια.

Ενθύμιο για εκείνη.

Ενθύμιο και για εμένα.

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Μία βόλτα στην Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων

Στο Αναγνωστήριο βιβλία λογοτεχνίας

Αν έφτιαχνα έναν χάρτη θησαυρού σε αυτή την πόλη, το σημείο x θα ήταν η Βιβλιοθήκη. Είναι ένα μέρος που αγαπώ πολύ, ένα καταφύγιο και μια αναπνοή μέσα στην καθημερινή τρέλα. Από την Βιβλιοθήκη δανείζομαι βιβλία και αυτό μόνο θα ήταν αρκετό για να την αγαπήσω. Προσφέρει όμως πολλά παραπάνω. Είναι εκείνη η στιγμή της γαλήνης, όταν αφήνεις τον υπόλοιπο κόσμο απ' έξω, ο χρόνος σταματά για λίγο και απομονώνεσαι σε ένα ασφαλές καταφύγιο.

Δεν θα μπορούσα να στερήσω αυτό το συναίσθημα από τους μαθητές μου, να μην τους δείξω τι όμορφα πράγματα έχει να μας δώσει η πόλη μας και πόσο μία απλή βόλτα στο κέντρο μπορεί να βοηθήσει την θεραπεία μας. Πολλοί μαθητές επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη με το σχολείο τους, συμμετέχουν σε δράσεις και γνωρίζουν τα κατατόπια. 

Στην είσοδο της Βιβλιοθήκης

Εμείς κάνουμε ένα μικρό βήμα, συνωμοτικό, προσεγγίζουμε την βιβλιοφιλία σύμφωνα με τις δικές μας ανάγκες, με την δική μας προσωπικότητα και το δικό μας γούστο. Γνωρίζουμε την ομορφιά των βιβλίων, μαθαίνουμε τον πολύχρωμο κόσμο των λέξεων, χανόμαστε στις εικόνες των ιστοριών, διαβάζουμε, αφηγούμαστε, ζωγραφίζουμε, γράφουμε, μαθαίνουμε, κατασκευάζουμε ποιήματα, αφηγήματα, εικόνες, λέξεις.

Το τμήμα παιδικών βιβλίων

Η βιβλιοθήκη λειτουργεί σύμφωνα με κάποιους πολύ σημαντικούς κανόνες. Εκεί πρέπει να κάνουμε ησυχία, να μιλούμε λίγο και ψιθυριστά και να μην ενοχλούμε τους άλλους βιβλιόφιλους. Το ίδιο φυσικά κάνουν κι εκείνοι για εμάς. Έτσι τα παιδιά παραδειγματίζονται και μαθαίνουν να ελέγχουν τον εαυτό τους και να λειτουργούν ακολουθώντας κανόνες αλλά και να σέβονται τον προσωπικό χώρο του άλλου. Ο δανεισμός των βιβλίων τους μαθαίνει την υπευθυνότητα, να φροντίζουν και να σέβονται αντικείμενα (πολύ περισσότερο τα βιβλία) αλλά και να μοιράζονται κάτι αγαπημένο. 

Ένας φίλος μας κοιτά από ψηλά

Κι όμως υπάρχουν δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε σε μία βιβλιοθήκη με διακριτικότητα και γλωσσικά οφέλη. Απλώς προσαρμόστε την κάθε μία στο δικό σας παιδί, στην ηλικία, την προσωπικότητα και τις ανάγκες του.

• Αναζήτηση: Κάνετε μία λίστα με βιβλία που θέλετε να βρει. Δεν χρειάζεται να τα κατεβάσει από το ράφι, απλώς να τα βρει και να τα σβήνει από τη λίστα. Μπορεί να σημειώνει τον τίτλο κάθε βιβλίου και στο τέλος να δανειστεί όποιο του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Έτσι θα γνωρίσει την βιβλιοθήκη και θα μάθει πόσα πολλά είδη βιβλίων υπάρχουν πέρα από τα σχολικά. Θα ενισχύσει το λεξιλόγιό του, θα μάθει να ακολουθεί οδηγίες, να εστιάζει την προσοχή του, να εξασκεί την μνήμη των λέξεων και την ανάγνωση. Βοηθήστε το στην αναζήτηση, ψάξτε μαζί του, δείξτε ενθουσιασμό με κάθε εύρημα (διακριτικά, δεν θέλουμε να ενοχλούμε)!

• Αφήγηση: Διαλέξτε από ένα βιβλίο και διαβάστε μαζί στο αναγνωστήριο. Στο τέλος της ημέρας αφηγηθείτε την ιστορία που διαβάσατε όπως την θυμάστε. Ενισχύετε όλες τις γλωσσικές δεξιότητες, την μνήμη, την προσοχή, την ανάγνωση, την αντίληψη, αναπτύσσετε λεξιλόγιο, δομείτε σωστά τον λόγο σας, οργανώνετε την σκέψη σας

• Αντιγραφή: Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας της Αναζήτησης ζητήστε από το παιδί να σας αντιγράψει ένα ποίημα ή μία παράγραφο ενός βιβλίου που θα το ενδιαφέρει. Θα βελτιώσει την ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία, την προσοχή του.

Πολύχρωμα ράφια

• Άρθρωση Ομιλίας: Χρησιμοποιήστε τα ποιήματα μεγάλων ποιητών για να ενισχύσετε την άρθρωση ήχων της ομιλίας.

• Ζωγραφική: Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να περιγράψει μία ιστορία ή ένα ποίημα που διάβασε μέσω της ζωγραφικής, Δεν είναι απαραίτητο να αποδώσει το νόημα γραπτώς.

• Παντομίμα: Περιγράψτε τίτλους βιβλίων που έχετε γύρω σας με νοήματα χωρίς λόγια. Ούτως ή άλλως πρέπει να κάνετε ησυχία. Ενισχύετε τη μη λεκτική επικοινωνία και έκφραση.

• Ρίμα: Βρείτε συγγραφείς των οποίων τα ονόματα τελειώνουν ή ξεκινούν με τους ίδιους ήχους. Ενισχύετε την φωνολογική ενημερότητα και την αναγνωστική ικανότητα

• Ήσυχο παιχνίδι: Πάρτε μαζί σας ένα ήσυχο επιτραπέζιο (π.χ. ένα memory) κατά το οποίο δεν χρειάζεται να μιλάτε. Απολαύστε την ησυχία και δώστε στο παιδί την ευκαιρία να βρεθεί σε έναν τόπο διαφορετικό, όπου τα βιβλία δεν του επιβάλλονται αλλά είναι παρόντα μόλις εκείνο θελήσει να τα εξερευνήσει.

Τελικά απλώς καθίστε και μην κάνετε τίποτε. Απολαύστε την ησυχία που διακόπτεται μόνο από το γύρισμα της σελίδας ή τη διαδρομή του μολυβιού στο χαρτί ή τους απαλούς ήχους των βιβλιοθηκάριων, αναπνεύστε αυτή τη βαριά, σκονισμένη και ζεστή μυρωδιά των πολυταξιδεμένων βιβλίων, χαθείτε στις γραμμές μιας σελίδας ή στα χρώματα που στολίζουν τα ράφια.

Ευτυχία! 
 

Το αναγνωστήριο

Μία δανειστική βιβλιοθήκη είναι κάπου κοντά σας. Το Bookworm φροντίζει να σας την βρει.

Σσσσσσσστ......

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com