Ηχογραφώντας Παραμύθια στη Λογοθεραπεία

found on wheatpaste.com

 Ένα από τα βασικά και χρησιμότερα εργαλεία των λογοθεραπευτών είναι η ακουστική ανατροφοδότηση. Καθυστερημένη (delayed auditory feedback) ή μη εφαρμόζεται αποτελεσματικά στην θεραπεία του τραυλισμού, της ροής της ομιλίας, στον έλεγχο της φωνής.

Ο Alfred Tomatis στο βιβλίο του "Το αυτί και η Φωνή" (μετάφραση Μαρία Παγουλάτου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999) έχει περιγράψει με μεγάλη ακρίβεια και σαφήνεια τον ρόλο του αυτιού στην ανατροφοδότηση, την διαμεσολάβησή του στον εγκέφαλο και τελικά τον τρόπο που επηρεάζει την πραγμάτωση της ομιλίας και της φωνής, την αυτορύθμιση:

"Ο ολικός ελεγκτής (δλδ. το αυτί) δεν είναι ένα κοινό παθητικό στοιχείο. Είναι προικισμένος με ειδικές ικανότητες. Ξέρει τι οφείλει να ελέγξει... Ήδη έχει απευθυνθεί προς αυτόν μια εντολή του εγκεφάλου που τον αναπροσαρμόζει έτσι, ώστε να βρίσκεται σε ετοιμότητα να αντιληφθεί όσα ο εγκέφαλος έχει προβλέψει. Ταυτόχρονα όμως, το αυτί ετοιμάζεται να ρυθμίσει την πράξη της εκπομπής, ώστε να είναι σύμφωνη με αυτό που ο εγκέφαλος επιθυμεί να προσλάβει."

Έχοντας ως αφετηρία αυτήν τη θεωρητική βάση, χρησιμοποιώντας τα πιο απλά τεχνολογικά μέσα και μικρά αποθέματα δημιουργικότητας, μία μικρή μου μαθήτρια κι εγώ μπήκαμε στη διαδικασία και ηχογραφήσαμε τα πιο αγαπημένα της παραμύθια με εκείνη αφηγήτρια κι εμένα ηχολήπτη. Η ηχογράφηση έγινε κατά τη διάρκεια των τελευταίων συνεδριών μίας ολοκληρωμένης θεραπείας αρθρωτικών διαταραχών και ομολογώ πως τελικά το χαρήκαμε πολύ.

Η αρχική μας λίστα

Σε τι ωφέλησε;

• Γενίκευση των κατακτημένων ήχων της ομιλίας: Κατά κάποιον τρόπο με την ηχογράφηση μεταφερόμαστε σε ένα άλλο πλαίσιο από εκείνο της αίθουσας λογοθεραπείας, σε πιο επίσημο χωρο-χρόνο όπου η μαθήτρια προσέχει την ομιλία της περισσότερο. Με την επανάληψη αυτοματοποιεί πιο εύκολα τα φωνήματα.
• Αυτοδιόρθωση: Ακούει τον τρόπο που μιλά, εντοπίζει μόνη της τα λάθη της και τα διορθώνει σε επόμενο χρόνο
• Φιλαναγνωσία: Της αρέσει τόσο πολύ η διαδικασία που μετά την πρώτη ηχογράφηση έπρεπε να διαβάσουμε όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης! Τελικά πετύχαμε να αφηγείται παραμύθια στην μικρή της αδερφή και να φτιάχνουν και δικές τους ιστορίες.
• Έλεγχος της προσωδίας: Ακούγοντας τον εαυτό της, η μικρή μου μαθήτρια μαθαίνει να χρωματίζει την φωνή της έτσι ώστε να μεταφέρει το μήνυμά της με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που μπορεί να κάνει με τη φωνή της και πώς αυτές αλλάζουν τον τρόπο που επικοινωνούμε.
• Αυτοπεποίθηση: Είναι συχνό φαινόμενο τα παιδιά με διαταραχές ομιλίας να αισθάνονται άγχος όταν θέλουν να μιλήσουν επειδή αντιλαμβάνονται τη δική τους "διαφορετικότητα". Σκεφτείτε όμως τι συμβαίνει όταν αντιλαμβάνονται ότι ο αγχογόνος παράγοντας έχει εξαφανιστεί! Αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους και απελευθερώνονται.
• Ενθύμιο: Τώρα που η θεραπεία μας ολοκληρώνεται όλα τα ηχογραφημένα κείμενα μεταφέρονται σε συσκευή αποθήκευσης και περνούν στα χέρια της, ως ένα μικρό δώρο για όλη της τη δουλειά και την προσπάθεια.

Ενθύμιο για εκείνη.

Ενθύμιο και για εμένα.

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Μία βόλτα στην Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων

Στο Αναγνωστήριο βιβλία λογοτεχνίας

Αν έφτιαχνα έναν χάρτη θησαυρού σε αυτή την πόλη, το σημείο x θα ήταν η Βιβλιοθήκη. Είναι ένα μέρος που αγαπώ πολύ, ένα καταφύγιο και μια αναπνοή μέσα στην καθημερινή τρέλα. Από την Βιβλιοθήκη δανείζομαι βιβλία και αυτό μόνο θα ήταν αρκετό για να την αγαπήσω. Προσφέρει όμως πολλά παραπάνω. Είναι εκείνη η στιγμή της γαλήνης, όταν αφήνεις τον υπόλοιπο κόσμο απ' έξω, ο χρόνος σταματά για λίγο και απομονώνεσαι σε ένα ασφαλές καταφύγιο.

Δεν θα μπορούσα να στερήσω αυτό το συναίσθημα από τους μαθητές μου, να μην τους δείξω τι όμορφα πράγματα έχει να μας δώσει η πόλη μας και πόσο μία απλή βόλτα στο κέντρο μπορεί να βοηθήσει την θεραπεία μας. Πολλοί μαθητές επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη με το σχολείο τους, συμμετέχουν σε δράσεις και γνωρίζουν τα κατατόπια. 

Στην είσοδο της Βιβλιοθήκης

Εμείς κάνουμε ένα μικρό βήμα, συνωμοτικό, προσεγγίζουμε την βιβλιοφιλία σύμφωνα με τις δικές μας ανάγκες, με την δική μας προσωπικότητα και το δικό μας γούστο. Γνωρίζουμε την ομορφιά των βιβλίων, μαθαίνουμε τον πολύχρωμο κόσμο των λέξεων, χανόμαστε στις εικόνες των ιστοριών, διαβάζουμε, αφηγούμαστε, ζωγραφίζουμε, γράφουμε, μαθαίνουμε, κατασκευάζουμε ποιήματα, αφηγήματα, εικόνες, λέξεις.

Το τμήμα παιδικών βιβλίων

Η βιβλιοθήκη λειτουργεί σύμφωνα με κάποιους πολύ σημαντικούς κανόνες. Εκεί πρέπει να κάνουμε ησυχία, να μιλούμε λίγο και ψιθυριστά και να μην ενοχλούμε τους άλλους βιβλιόφιλους. Το ίδιο φυσικά κάνουν κι εκείνοι για εμάς. Έτσι τα παιδιά παραδειγματίζονται και μαθαίνουν να ελέγχουν τον εαυτό τους και να λειτουργούν ακολουθώντας κανόνες αλλά και να σέβονται τον προσωπικό χώρο του άλλου. Ο δανεισμός των βιβλίων τους μαθαίνει την υπευθυνότητα, να φροντίζουν και να σέβονται αντικείμενα (πολύ περισσότερο τα βιβλία) αλλά και να μοιράζονται κάτι αγαπημένο. 

Ένας φίλος μας κοιτά από ψηλά

Κι όμως υπάρχουν δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε σε μία βιβλιοθήκη με διακριτικότητα και γλωσσικά οφέλη. Απλώς προσαρμόστε την κάθε μία στο δικό σας παιδί, στην ηλικία, την προσωπικότητα και τις ανάγκες του.

• Αναζήτηση: Κάνετε μία λίστα με βιβλία που θέλετε να βρει. Δεν χρειάζεται να τα κατεβάσει από το ράφι, απλώς να τα βρει και να τα σβήνει από τη λίστα. Μπορεί να σημειώνει τον τίτλο κάθε βιβλίου και στο τέλος να δανειστεί όποιο του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Έτσι θα γνωρίσει την βιβλιοθήκη και θα μάθει πόσα πολλά είδη βιβλίων υπάρχουν πέρα από τα σχολικά. Θα ενισχύσει το λεξιλόγιό του, θα μάθει να ακολουθεί οδηγίες, να εστιάζει την προσοχή του, να εξασκεί την μνήμη των λέξεων και την ανάγνωση. Βοηθήστε το στην αναζήτηση, ψάξτε μαζί του, δείξτε ενθουσιασμό με κάθε εύρημα (διακριτικά, δεν θέλουμε να ενοχλούμε)!

• Αφήγηση: Διαλέξτε από ένα βιβλίο και διαβάστε μαζί στο αναγνωστήριο. Στο τέλος της ημέρας αφηγηθείτε την ιστορία που διαβάσατε όπως την θυμάστε. Ενισχύετε όλες τις γλωσσικές δεξιότητες, την μνήμη, την προσοχή, την ανάγνωση, την αντίληψη, αναπτύσσετε λεξιλόγιο, δομείτε σωστά τον λόγο σας, οργανώνετε την σκέψη σας

• Αντιγραφή: Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας της Αναζήτησης ζητήστε από το παιδί να σας αντιγράψει ένα ποίημα ή μία παράγραφο ενός βιβλίου που θα το ενδιαφέρει. Θα βελτιώσει την ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία, την προσοχή του.

Πολύχρωμα ράφια

• Άρθρωση Ομιλίας: Χρησιμοποιήστε τα ποιήματα μεγάλων ποιητών για να ενισχύσετε την άρθρωση ήχων της ομιλίας.

• Ζωγραφική: Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να περιγράψει μία ιστορία ή ένα ποίημα που διάβασε μέσω της ζωγραφικής, Δεν είναι απαραίτητο να αποδώσει το νόημα γραπτώς.

• Παντομίμα: Περιγράψτε τίτλους βιβλίων που έχετε γύρω σας με νοήματα χωρίς λόγια. Ούτως ή άλλως πρέπει να κάνετε ησυχία. Ενισχύετε τη μη λεκτική επικοινωνία και έκφραση.

• Ρίμα: Βρείτε συγγραφείς των οποίων τα ονόματα τελειώνουν ή ξεκινούν με τους ίδιους ήχους. Ενισχύετε την φωνολογική ενημερότητα και την αναγνωστική ικανότητα

• Ήσυχο παιχνίδι: Πάρτε μαζί σας ένα ήσυχο επιτραπέζιο (π.χ. ένα memory) κατά το οποίο δεν χρειάζεται να μιλάτε. Απολαύστε την ησυχία και δώστε στο παιδί την ευκαιρία να βρεθεί σε έναν τόπο διαφορετικό, όπου τα βιβλία δεν του επιβάλλονται αλλά είναι παρόντα μόλις εκείνο θελήσει να τα εξερευνήσει.

Τελικά απλώς καθίστε και μην κάνετε τίποτε. Απολαύστε την ησυχία που διακόπτεται μόνο από το γύρισμα της σελίδας ή τη διαδρομή του μολυβιού στο χαρτί ή τους απαλούς ήχους των βιβλιοθηκάριων, αναπνεύστε αυτή τη βαριά, σκονισμένη και ζεστή μυρωδιά των πολυταξιδεμένων βιβλίων, χαθείτε στις γραμμές μιας σελίδας ή στα χρώματα που στολίζουν τα ράφια.

Ευτυχία! 
 

Το αναγνωστήριο

Μία δανειστική βιβλιοθήκη είναι κάπου κοντά σας. Το Bookworm φροντίζει να σας την βρει.

Σσσσσσσστ......

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Do more with less: Καπάκια

Ο ενθουσιασμός, η έκπληξη και ο θαυμασμός που γεμίζουν τα παιδικά μάτια είναι η αιτία. Να παίρνεις στα χέρια σου ένα από τα πιο ευτελή, περιφρονημένα, σχεδόν διάφανα μετά την αρχική τους χρήση αντικείμενα και το μετατρέπεις σε παιχνίδι. Να φτιάχνεις κάτι από το τίποτα μοιάζει τόσο μαγικό και εντυπωσιακό για τα παιδιά!

Εμείς αυτή τη φορά χρησιμοποιήσαμε απλά πλαστικά καπάκια μπουκαλιών, φτιάξαμε εύκολες δραστηριότητες και μαζί μάθαμε την αξία της ανακύκλωσης, της δημιουργίας και της υπομονής.

• Αρχικά τυπώνουμε, πλαστικοποιούμε και κόβουμε τη χρωματιστή βάση των παιχνιδιών μας.

Μπορείτε να κατεβάσετε τη βάση πατώντας στον σύνδεσμο. Το αρχείο είναι επεξεργάσιμο και μπορείτε να προσαρμόσετε τα χρώματα κάνοντας άπειρους συνδιασμούς.

• Βάζουμε όλα τα καπάκια στη σωστή θέση ανάλογα με το χρώμα

• Σχηματίζουμε τους σωστούς συνδιασμούς χρωμάτων...

• ...και με δύο χρώματα, οριζόντια...

• ...κάθετα...

• ... ή σχηματίζοντας σύμβολα.

 

• Φτιάχνουμε διαδρόμους και ακολουθούμε τα χρώματα με τη σειρά

 

 Έτσι μαθαίνουμε τα χρώματα, να σειροθετούμε αντικείμενα, ενισχύουμε την αίσθηση του χώρου την προσοχή μας, ελέγχουμε την παρόρμησή μας.

 

• Μαθαίνουμε τους αριθμούς και να μετρούμε

 

•  Αντιστοιχίζουμε γράμματα...

•  ...και φτιάχνουμε λέξεις αντιστοιχώντας χρώματα.

 

• Βρίσκουμε το ορθογραφικό λάθος...

• ...βάζουμε τον τόνο όπου πρέπει...

 

• βρίσκουμε το πρώτο γράμμα της λέξης...

• ...και το δεύτερο...

• ... και το τρίτο.

...και διαβάζουμε αυτό που μένει κάθε φορά. Μαθαίνουμε τις καταλήξεις, την ορθογραφία, ενισχύουμε την φωνολογική μας ενημερότητα και την ικανότητα της ανάγνωσης

• Σχηματίζουμε γράμματα...

 ...κι ενισχύουμε τον οπτικοκινητικό συντονισμό και τη γραφή με μία κιναισθητική δραστηριότητα.

• Διαφοροποιούμε ήχους και γράμματα οπτικά και ακουστικά

...τουλάχιστον!

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com