22 Αυγ 2011

Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην άνοια



 Λόγω της προοδευτικής φύσης των ασθενειών που σχετίζονται με την άνοια οι λογοθεραπευτές έχουν την ηθική ευθύνη να παράσχουν κατάλληλες υπηρεσίες που θα ωφελήσουν τους ασθενείς και θα μεγιστοποιήσουν τη λειτουργικότητά τους σε όλα τα στάδια της νόσου. Φυσικά η ενασχόληση του λογοθεραπευτή με την άνοια (όπως και με κάθε διαταραχή) προϋποθέτει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υπόβαθρο, την εμπειρία και την κατάρτιση του ίδιου πάνω στο θέμα (ASHA, 2005a).

Οι υπηρεσίες που ο λογοθεραπευτής καλείται να παρέχει σε έναν ασθενή με άνοια και στην οικογένειά του είναι πολυσύνθετες και καλύπτουν όλο το φάσμα της παρεμβατικής διαδικασίας. Ο ρόλος του λογοθεραπευτή ξεκινά με την αξιολόγηση και την περιγραφή των δεξιοτήτων και των δυσκολιών του ασθενή όσον αφορά στην επικοινωνία˙ έτσι συμβάλλει στη διαφοροδιάγνωση του εκάστοτε συνδρόμου και εξακριβώνει πότε οι δυσκολίες στην επικοινωνία επιδρούν στη συμπεριφορά και στην καθημερινή ζωή του ασθενή. Επιπλέον, συμβουλεύει και παρέχει στον πάσχοντα εξωτερικά βοηθήματα για να βοηθήσει τη μνήμη, την εύρεση λέξεων και κατ’ επέκτασιν και την επικοινωνία και ασχολείται με τα προβλήματα σίτισης και κατάποσης που μπορεί να προκύψουν. Ταυτόχρονα, ο λογοθεραπευτής οφείλει να ενημερώσει τους φροντιστές για τα προβλήματα επικοινωνίας των ασθενών, να συμβουλέψει παρέχοντας στατηγικές για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας, να τους εκπαιδεύσει ώστε να μπορούν να χειριστούν πιθανές δυσκολίες σίτισης και κατάποσης. Επίσης, στις ευθύνες του λογοθεραπευτή έγκειται η προσαρμογή της καθημερινότητας του πάσχοντα σε πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια της επικοινωνίας και η παραπομπή του ασθενή και της οικογένειάς του σε κατάλληλους ειδικούς όταν χρειάζεται (Bryan & Maxim, 2006).

Στις ΗΠΑ ο ASHA (2005b) έχει εκδώσει μία σειρά αναφορών, σύμφωνα με τις οποίες επεξηγείται ο ρόλος, η εργασία, η εμπλοκή του λογοθεραπευτή σε περιπτώσεις άνοιας, αποσαφηνίζοντας τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξει ο ειδικός και διαχωρίζοντας τις ευθύνες του αναφορικά με άλλους ειδικούς διαφορετικού επιστημονικού κλάδου. Σύμφωνα με τον ASHA (2005a) λοιπόν, ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην άνοια περιλαμβάνει τα εξής:
Αναγνώριση: αναγνωρίζει και ανιχνεύει τα άτομα που κινδυνεύουν από την άνοια, λαμβάνοντας υπόψιν την πρόσπτωση και την επικράτηση της άνοιας σε διαφορετικούς μορφωτικά και γλωσσικά πληθυσμούς
Αξιολόγηση: επιλέγει και παρέχει κλινικά, μορφωτικά και γλωσσικά κατάλληλες προσεγγίσεις για τη διάγνωση και αξιολόγηση των γνωστικών διαταραχών επικοινωνίας της άνοιας σύμφωνα με την πορεία της νόσου
Παρέμβαση: επιλέγει και παρέχει κλινικά και γλωσσικά κατάλληλες τεχνικές εξάσκησης βάσει δεδομένων με στόχο την άμεση παρέμβαση στα άτομα με άνοια και την έμμεση παρέμβαση μέσω των φροντιστών και των περιβαλλοντικών αλλαγών
Συμβουλευτική: παρέχει κατάλληλες συμβουλές στα άτομα με άνοια, στους οικείους τους και στους φροντιστές σχετικά με τη φύση της άνοιας και της πορείας της
Συνεργασία: συνεργάζεται με τα άτομα με άνοια και με τους προσωπικούς τους και τους επαγγελματίες φροντιστές για την ανάπτυξη πλάνων παρέμβασης για τη διατήρηση των γνωστικών-επικοινωνιακών και λειτουργικών ικανοτήτων στο μέγιστο βαθμό κατά την εξέλιξη της νόσου
Διαχείριση του Περιστατικού: υπηρετεί ως διαχειριστής, συντονιστής ή επικεφαλής ομάδας ώστε να εγγυηθεί την έγκαιρη παράδοση ενός περιεκτικού σχεδίου διαχείρισης
Εκπαίδευση: αναπτύσσει μαθήματα και διδάσκει, εποπτεύει και καθοδηγεί μελλοντικούς λογοθεραπευτές στην έρευνα, αξιολόγηση, διάγνωση και θεραπεία των γνωστικών-επικοινωνιακών προβλημάτων που σχετίζονται με την άνοια˙ εκπαιδεύει οικογένειες, φροντιστές, άλλους επαγγελματίες και το κοινό σχετικά με τις ανάγκες επικοινωνίας των ατόμων με άνοια
Συνηγορία: συνηγορεί σε υπηρεσίες για άτομα με άνοια˙ εξυπηρετεί ως ειδικός μάρτυρας
Έρευνα: προάγει τη γνώση των γνωστικών-επικοινωνιακών προβλημάτων στις άνοιες και τη θεραπεία τους μέσα από την έρευνα
(ASHA, 2005a). 
Οι ευθύνες που προκύπτουν από συνολικά τα παραπάνω στοιχεία αφορούν σε μεγάλο βαθμό το λογοθεραπευτή που εργάζεται στα πλαίσια μίας διεπιστημονικής ομάδας αλλά και εκείνον που ασκεί το επάγγελμα του μεμονωμένα.

19 Αυγ 2011

Γενικοί Κανόνες Υγιεινής Φωνής

Τι να κάνετε
  • Πίνετε άφθονο νερό (6-8 ποτήρια την ημέρα)
  • Πλησιάζετε το άτομο στο οποίο απευθύνεστε ώστε να σας ακούει χωρίς να φωνάζετε
  • Μειώστε το θόρυβο στον περιβάλλοντα χώρο σας
  • Περιμένετε να επικρατήσει ησυχία πριν ξεκινήσετε να μιλάτε
  • Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια της φωνητικής κόπωσης: βραχνάδα, ένταση στο λαιμό, ξηρός λαιμός, υποβαθμισμένη φωνητική εκφορά
  • Ξεκουράζετε τη φωνή σας ανά διαστήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή όταν είστε κουρασμένοι
  • Μιλάτε στην ένταση που σας βγαίνει η φωνή
  • Φορέστε ειδικές μάσκες όταν βρίσκεστε σε περιβάλλον με σκόνη
  • Χρησιμοποιείτε υγραντήρα ή εισπνοές ατμού που βοηθούν στην ενυδάτωση της αναπνευστικής οδού
  • Πλένετε τα χέρια σας συχνά για την πρόληψη κρυολογημάτων και γρίπης
  • Ασκείστε τακτικά αλλά με μέτρο. Η άσκηση βοηθά την καλή στάση και την αναπνοή
  • Αναπνέετε από τη μύτη

Τι να μην κάνετε
  • Αποφύγετε τα πολύ ζεστά και τα πολύ κρύα ροφήματα
  • Αποφύγετε να βήχετε έντονα
  • Μη φωνάζετε όταν μιλάτε στο τηλέφωνο
  • Αποφύγετε τη λήψη αλκοόλ και καφεϊνούχων ποτών (καφέ, κόκα-κόλα)
  • Το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα προκαλεί σημαντικό ερεθισμό και οίδημα των φωνητικών χορδών
  • Αποφύγετε την κατανάλωση πικάντικων τροφών
  • Μην τρώτε αμέσως πριν ξαπλώσετε
  • Αποφύγετε χώρους με κλιματιστικά μηχανήματα


Ουσίες, τροφές και φάρμακα που επηρεάζουν τη φωνή 

  • Το κάπνισμα στεγνώνει το λαιμό και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καρκίνο
  • Το αλκοόλ αφυδατώνει τον οργανισμό και προκαλεί περιορισμό του ελέγχου της φωνής. Αποφύγετε την κατανάλωση τουλάχιστον μία ώρα μετά από το τραγούδι, τις φωνές και/ ή τη συνεχόμενη ομίλια
  • Τα ηρεμιστικά φάρμακα χαλαρώνουν τους λαρυγγικούς μύες και περιορίζουν τον έλεγχο των φωνητικών χορδών και την ευαισθησία του λαιμού
  • Κάποια φάρμακα που συνταγογραφούνται για το κρύωμα ή τη γρίπη θα περιορίσουν το οίδημα και άλλα συμπτώματα προσωρινά αλλά θα αφυδατώσουν τις φωνητικές χορδές
  • Τα αντιισταμινικά μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα στο λαιμό
  • Η συνεχής χρήση ασπιρίνης σε συνδιασμό με κατάχρηση φωνής μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στις φωνητικές χορδές
  • Οι ορμόνες επηρεάζουν την ελαστικότητα των φωνητικών χορδών
  • Τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να περιορίσουν το εύρος του ύψους φωνής λόγω κατακράτησης υγρών.
  • Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά (γάλα, τυρί, γιαούρτι, παγωτό), τουλάχιστον μία ημέρα πριν από την εκτεταμένη χρήση φωνής. Αυτές οι τροφές προκαλούν εκτεταμένη παραγωγή βλέννας
  • Αποφύγετε πικάντικες τροφές. Προκαλούν γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση

Εάν τα προβλήματα φωνής παραμένουν απευθυνθείτε σε ειδικό


Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com