Πρώιμος εντοπισμός προβλημάτων λόγου. Ο ρόλος των γονέων

Κάθε γονέας ανυπομονεί να ακούσει τις πρώτες λέξεις του παιδιού του και να δει τα πρώτα του βήματα. Απολύτως δικαιολογημένα καθώς είναι δύο πολύ σημαντικά ορόσημα στην ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο τα νήπια δεν κατακτούν τα αναπτυξιακά στάδια με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο χρόνο. Αυτό σημαίνει πως κάτι που για έναν γονέα είναι φυσιολογικό, για κάποιον άλλο δεν είναι. Ακόμα και νήπια στην ίδια οικογένεια μπορεί να παρουσιάζουν διαφορετικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις οδηγίες και τα χρονικά πλαίσια γλωσσικής ανάπτυξης που δίνονται για την ελληνική γλώσσα. Αυτά τα ορόσημα χρησιμοποιούν και οι ειδικοί όταν αξιολογούν τον λόγο του παιδιού και εάν αυτό χρειάζεται λογοθεραπεία.

Η αξιολόγηση του λόγου του νηπίου ξεκινά πάντοτε από το σπίτι και λαμβάνουν μέρος όλοι όσοι επικοινωνούν με το παιδί. Εκπαιδευτικοί, γονείς, συγγενείς, φίλοι αποτελούν τα σημαντικά "αυτιά" που μπορεί να εντοπίσουν τον αδύναμο κρίκο στην ανάπτυξη του λόγου του παιδιού, στο λεξιλόγιο, στην επικοινωνία του. Οι γονείς θα πρέπει διερευνήσουν το θέμα πιο διεξοδικά εάν το παιδί (κάτω των 24 μηνών) δεν χρησιμοποιεί χειρονομίες ή δεν μιμείται ήχους είτε προτιμά τα νοήματα αντί του λόγου όταν επικοινωνεί με άλλους. Σε αυτό το στάδιο συγκεκριμένα, οι γονείς και οι φροντιστές του παιδιού είναι οι άμεσοι υπεύθυνοι για τον προσδιορισμό του επιπέδου επικοινωνίας του παιδιού.

Οι μέθοδοι για τον προσδιορισμό του αν ένα παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία διαφέρουν καθώς μεγαλώνει. Tα μεγαλύτερα νήπια αρχίζουν να χρησιμοποιούν περισσότερες λέξεις, άρα οι γονείς μπορούν να βασιστούν αρχικά σε αυτό το γεγονός για να εντοπίσουν σε ποιο γλωσσικό επίπεδο βρίσκεται το παιδί τους. Μέχρι την ηλικία των τεσσάρων, τα περισσότερα νήπια πρέπει να γίνονται κατανοητά σχεδόν από όλους όσους μιλούν, ακόμα κι αν αυτοί τα ακούν για πρώτη φορά. Εάν οι γονείς ακόμη δυσκολεύονται κάπως να κατανοήσουν τον λόγο του παιδιού τους (πέραν του φυσιολογικού), υπάρχει λόγος ανησυχίας καθώς είναι γύρω του συνεχώς και το ακούν. Τα νήπια που γίνονται δύσκολα κατανοητά χρειάζονται πιο προσεκτική αξιολόγηση ώστε να λάβουν τη βοήθεια που χρειάζονται άμεσα.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό ανεξάρτητα από το αναπτυξιακό ορόσημο που κατακτά. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και οι άμεσοι φροντιστές να αναγνωρίσουν τα σημάδια σε περίπτωση που το παιδί χρειάζεται βοήθεια στην ανάπτυξη του λόγου του. Ο τρόπος επιβεβαίωσης ότι ένα παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, αλλά τα προειδοποιητικά σημάδια είναι απλά εάν παράτηρήσετε το παιδί και γνωρίζετε τι ψάχνετε. Φυσικά πάντοτε μπορείτε να ρωτήσετε τον παιδίατρό σας εάν χρειάζεστε βοήθεια.

Κανένας δεν γνωρίζει το παιδί καλύτερα από τους γονείς του και ο εντοπισμός των σημείων αναπτυξιακής γλωσσικής καθυστέρησης συνήθως ξεκινά στο σπίτι. Μάθετε τι πρέπει να ψάξετε και ζητήστε βοήθεια εάν ο λόγος δεν δείχνει να βελτιώνεται. Μην αφήνετε τον χρόνο να περνά θέτοντας χρονικούς περιορισμούς στην επίσκεψη στον λογοθεραπευτή. Η πρώιμη παρέμβαση είναι το καλύτερο βήμα στη θεραπεία του λόγου σε κάθε περίπτωση. 

Παράδειγμα συνεδρίας λογοθεραπείας με παιδί 22 μηνών.

Πρώιμη παρέμβαση

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com