Η ένταξη μη λεκτικών παιδιών με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή σε κανονικό σχολικό πλαίσιο με παράλληλη στήριξη

Πολλοί γονείς παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα της διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής και δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν λεκτική επικοινωνία βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ιδιαίτερα δύσκολο ερώτημα: Να πάμε σε κανονικό ή σε ειδικό σχολείο; 

Σαφώς και η απάντηση σε αυτό το δύσκολο ερώτημα δεν είναι εύκολη και εξαρτάται από πολλά πράγματα, αφού κάθε παιδί είναι ξεχωριστό. Για την ένταξη ενός μη λεκτικού παιδιού με ΔΑΔ σε κανονικό σχολικό πλαίσιο δεν παίζει ρόλο μόνο το αν είναι λεκτικό ή όχι, και κατά την προσωπική μας άποψη κακώς οι αρμόδιοι φορείς του υπουργείου Παιδείας έχουν αυτό το κριτήριο ως βασικό για την γνωμάτευση που θα δώσουν. Υπάρχουν παιδιά που δεν είναι λεκτικά κι όμως με την βοήθεια Εναλλακτικών ή Υποστηρικτικών Συστημάτων Επικοινωνίας μπορούν να ενταχθούν σε κανονικό πλαίσιο με παράλληλη στήριξη. Ένα παιδί, λοιπόν, με ΔΑΔ μπορεί και έχει δικαίωμα να ενταχθεί σε κανονικό σχολικό πλαίσιο είτε έχει είτε δεν έχει λεκτική επικοινωνία.

Τι όμως είναι αυτό που μπορεί να βοηθήσει ένα μη λεκτικό παιδί να ενταχθεί σε κανονικό σχολείο και πώς θα πρέπει να δομηθεί το πρόγραμμα του;

Το πρώτο μέλημα γονέων και ειδικών είναι το παιδί αυτό, από πολύ μικρή ηλικία, να έχει μπει σε ένα αποκαταστασιακό πρόγραμμα που θα στοχεύει, αν το παιδί έχει την ικανότητα, στην επικοινωνία. Κι όπως είπαμε και στο προηγούμενο τεύχος η επικοινωνία δεν είναι μόνο ο λόγος. Το παιδί θα πρέπει από πολύ μικρή ηλικία να έχει εκπαιδευτεί σε ένα Εναλλακτικό ή Υποστηρικτικό Σύστημα Επικοινωνίας και η χρήση αυτού να έχει γενικευτεί και στο σπίτι και στο σχολικό πλαίσιο. Το παιδί θα πρέπει να έχει προετοιμαστεί για αυτή την είσοδο έχοντας δουλέψει σε ειδικές ομάδες με άλλα παιδιά. Το Εναλλακτικό ή Υποστηρικτικό αυτό Σύστημα θα πρέπει να έχει τροποποιηθεί ώστε να μπορεί να είναι λειτουργικό μαθησιακά. Από εκεί και πέρα οι ειδικοί που δουλεύουν με το παιδί είναι αυτοί που θα καθοδηγήσουν τόσο τους γονείς όσο και το σχολικό πλαίσιο ώστε να αποδεχθεί την χρήση του Συστήματος από το παιδί. Η δουλειά αυτή θα πρέπει να γίνει ομαδικά. Οι θεραπευτές του παιδιού θα πρέπει να επισκεφτούν το σχολικό πλαίσιο αφού πρώτα πάρουν την άδεια από τον αρμόδιο σχολικό σύμβουλο και να εκπαιδεύσουν τους δασκάλους των παιδιών. Θα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με το σχολικό πλαίσιο και να έχουν φτιάξει από κοινού ένα ατομικό εκπαιδευτικό πλάνο για το παιδί με μόνο στόχο την καλύτερη εκπαίδευση του. Θα πρέπει να προσαρμόζουν το σύστημα επικοινωνίας του παιδιού σε σχέση με το ατομικό εκπαιδευτικό του πρόγραμμα και να είναι σε θέση να δίνουν άμεσες λύσεις στους δασκάλους για την ομαλή λειτουργία του τμήματος. Σε όλη αυτή την διαδικασία λοιπόν θα πρέπει θεραπευτές και εκπαιδευτικοί να είναι μία ομάδα. 

Σε περιπτώσεις όπου το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό που θα λειτουργήσει παράλληλα, διαλέξουν οι γονείς, να είναι ιδιωτικό, οι θεραπευτές του παιδιού θα πρέπει να είναι σε θέση να βρουν στους γονείς ειδικό εκπαιδευτικό. Ο ειδικός εκπαιδευτικός θα πρέπει να έχει εκπαιδευτεί από τους θεραπευτές του κέντρου και να εποπτεύεται συστηματικά από αυτούς. Η ένταξη και η παράλληλη στήριξη για να λειτουργήσει σωστά θα πρέπει να γίνει και σωστά. 

Η έως τώρα εμπειρία μας άλλωστε μας έχει δείξει ότι υπάρχουν παιδιά που μέσα από την Χρήση Εναλλακτικών ή Υποστηρικτικών Συστημάτων Επικοινωνίας έχουν καταφέρει και να ενταχθούν ομαλότατα σε κανονικά σχολικά πλαίσια καθώς επίσης και να ακολουθήσουν με τον δικό τους ρυθμό το αναλυτικό πρόγραμμα μάθησης.
Θα πρέπει οι ειδικοί που δουλεύουν με το παιδί σε αποκαταστασιακό πρόγραμμα να έχουν κάνει τις σωστές επιλογές και να κρίνουν αντικειμενικά εάν το παιδί θα το βοηθήσει το κανονικό πλαίσιο ή όχι. Άλλωστε υπάρχουν και παιδιά που έχουν ανάγκη να εντάσσονται σε ειδικά πλαίσια και μπορούν να καταφέρουν πολλά μέσα σε αυτά.
Η μάθηση είναι δικαίωμα όλων. Ας αφήσουμε τα παιδιά να μας εκπλήξουν με τις δυνατότητες τους. Ας προσπαθήσουμε να τους παρέχουμε ολοκληρωμένη βοήθεια για να επιτύχουν αυτό που και εμείς οι ίδιοι οι θεραπευτές και οι γονείς πολλές φορές δεν πιστεύουμε.

Αυτούσιος Διάλογος μέσω Η/Υ μη λεκτικού παιδιού που φοιτεί σε ειδικό πλαίσιο με τον θεραπευτή του:
Θεραπευτής: Καλησπέρα. Τι έκανες σήμερα το πρωί;
Παιδί: Πήγα στο σχολείο της μαμάς.
Θεραπευτής: Και πως πέρασες στο σχολείο της μαμάς;
Παιδί: Πολύ ωραία.
Θεραπευτής: Σου άρεσε πιο πολύ από το δικό σου σχολείο;
Παιδί: Ναι. Εκεί είδα περισσότερα βιβλία. Μαθαίνεις πιο πολλά πράγματα.
Θεραπευτής: Θα ήθελες να πηγαίνεις εκεί σχολείο.
Παιδί: Ναι.

Γαλανού Σταυρούλα

Λογοθεραπεύτρια

Λόγου Ίασις-Γαλανού Σταυρούλα

Αθανασίου Διάκου 26, Ελληνικό

logou_iasis@hotmail.com