29 Νοε 2012

Διαταραχές Άρθρωσης στους Ενήλικες


Τι είναι οι διαταραχές άρθρωσης;
Στην λογοθεραπεία όταν μιλούμε για προβλήματα άρθρωσης εννοούμε την δυσκολία παραγωγής των ήχων της ομιλίας. Εν ολίγοις, πρόκειται για αδυναμία παραγωγής ήχων της ομιλίας όπως-συχνότερα- |r|, |s|, |l| και των συμπλεγμάτων αυτών (|kr|, |vr|, |δr| κοκ, |st|, |sp|, |str| κοκ, |fl|, |θl| |γl| κοκ.), μέσα σε λέξεις στον ελεύθερο λόγο. 
Είναι πολύ συχνό εύρημα στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και συνήθως συνιστάται άμεση αντιμετώπιση -κυρίως- προς αποφυγήν επιπλοκών στην σχολική μάθηση και στην σχολική ζωή.


Πού οφείλονται;
Συνήθως οφείλονται σε  δυσκολία συντονισμού κινήσεων των αρθρωτών (γλώσσα,χείλη κλπ), σε ορθοδοντικά προβλήματα ή αποτελούν άμεση συνέπεια καταστάσεων όπως βαρηκοϊα/ κώφωση, αναπτυξιακές διαταραχές, επίκτητες νευρολογικές ασθένειες ή κακώσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (δυσαρθρία, αφασία, λεκτική απραξία).


Οι ενήλικες αντιμετωπίζουν προβλήματα άρθρωσης;
Στους ενήλικες τα προβλήματα άρθρωσης οφείλονται είτε σε αυτές τις αναπτυξιακές δυσκολίες που δεν αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως και "ακολουθούν" το άτομο στην ενήλικη ζωή είτε αποτελούν συνοδό σύμπτωμα ή συνέπεια των καταστάσεων που προαναφέρθηκαν.


Πώς γίνεται η διάγνωση στους ενήλικες;
Όταν μιλούμε για μη αντιμετωπισμένα προβλήματα άρθρωσης από την παιδική ηλικία ο ενήλικας αναγνωρίζει και αναφέρει ο ίδιος ότι -για παράδειγμα- "Δεν λέει σωστά το ρο". Σε αυτή την περίπτωση η αξιολόγηση της ομιλίας των ενηλίκων δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη των παιδιών: Τυπικά εφαρμόζεται ένα επίσημο ή άτυπο τεστ άρθρωσης ώστε να καταγραφούν οι δυσκολίες. Παρουσιάζονται δηλαδή εικόνες τις οποίες το άτομο καλείται να ονομάσει και ο λογοθεραπευτής καταγράφει λεπτομερώς τους ήχους. Κάποιες φορές η διαγνωστική συνεδρία ηχογραφείται ώστε να γίνει λεπτομερέστερη και πλήρης ανάλυση της ομιλίας. Συνοδευτικά, γίνεται εξέταση των αρθρωτών (γλώσσα, χείλη, γνάθος, δόντια, υπερώα, μάγουλα) ως προς την κινητικότητα, την δύναμη, την θέση, την κατάσταση, τον μυϊκό τόνο. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει σαφές νευρολογικό ή οργανικό αίτιο η αξιολόγηση συμπεριλαμβάνει περισσότερες και πιο αναλυτικές διαδικασίες για να εντοπιστούν πιθανά γλωσσικά ευρήματα.

Οι διαταραχές άρθρωσης στους ενήλικες θεραπεύονται;
Η θεραπεία μίας απλής δυσκολίας άρθρωσης περιλαμβάνει εξατομικευμένες ασκήσεις αρθρωτών, εκμάθηση του σωστού τόπου και τρόπου άρθρωσης του (των) ζητούμενου (-ων) ήχου (-ων), εξάσκηση της εκφοράς του ήχου μεμονωμένα, σε περιβάλλον λέξης, φράσης και γενίκευση στον ελεύθερο λόγο. Ο χρόνος και η επιτυχία της θεραπείας σαφώς εξαρτάται και από την συμμετοχή του ίδιου του ατόμου που καλείται να εφαρμόζει τις οδηγίες και να ακολουθεί το πρόγραμμα που δίνεται από τον λογοθεραπευτή του. Σημειώνεται ότι μπορεί να χρειαστεί και ορθοδοντική θεραπεία πριν ή παράλληλα με την λογοθεραπευτική αντιμετώπιση όπου κριθεί απαραίτητο.

Το κίνητρο του ενήλικα για να αλλάξει την άρθρωσή του συνήθως είναι κάτι καινούριο στην ζωή του: μία νέα δουλειά, σπουδές, μετακόμιση σε νέο τόπο. Η διαδικασία δεν είναι χρονοβόρα, ούτε επίπονη. Μαζί με την διόρθωση του ήχου, τις περισσότερες φορές επιτυγχάνεται συνειδητοποίηση της διαδικασίας της ομιλίας, ορθότερη αναπνοή, αλλαγή στην όψη του προσώπου και του στόματος (τα χείλη παραμένουν κλειστά σε θέση ανάπαυσης, δεν εξέρχεται σάλιο κατά την ομιλία, δεν μαζεύεται σάλιο στις γωνίες του στόματος, η γνάθος κλείνει σωστά κεντρικά κλπ.), και... φυσικά αυξάνεται η  αυτοπεποίθηση!
Γιατί όχι, λοιπόν;


Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com


Illustration via keepcalm-o-matic

Additional Reading

Speech adaptation: An aerodynamic study of adults with a childhood history of articulation defects http://dx.doi.org/10.1016/0022-3913(85)90647-X

Hall PK, Tomblin JB. A follow-up study of children with articulation and language disorders. Journal of Speech and Hearing Disorders. 1978;43:227–41. [PubMed]

Adult psychosocial outcomes of children with specific language impairment, pragmatic language impairment and autism doi:  10.1080/13682820802708098

24 σχόλια:

  1. καλημερα. θα ηθελα να σας ρωτησω κατι. μετα απο 10 μολις συνεδριες καταφερα να αρθρωσω το ρο στα 32 μου χρονια σε περιβαλλον λεξης και φρασης. παρολα αυτα μου φαινεται εξαιρετικα αφυσικη η κινηση της γλωσσα μου (ενω εχουν περασει 6 μηνες) στην αυθορμητη ομιλια. επισης εχω ακομα δυσκολια στην αρθρωση και κυριως στη ροη του λογου οταν προφερω τα τρ δρ θρ (σαν να κολαει η γλωσσα μου. επισης βρισκω τη μεσαια θεση αναμεσα στο ι πχ (τυρι) πολυ δυσκολοτερη απο τις αλλες. ολα οσα αναφερω χρειαζονται απλα εξασκηση και ειναι συνηθισμενα και φυσιολογικα? παντως καθως περναει ο καιρος μηνα με το μηνα βλεπω καποια βελτιωση αλλα θεωρω πως πρεπει να περασει αρκετος καιρος ακομα για να κατακτησω το επιπεδο της αυθορμητης ομιλιας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας. Δυστυχώς δεν μπορώ να σας δώσω πρόγνωση ή εξατομικευμένες οδηγίες. Αυτό μπορεί να το κάνει με συνέπεια και υπευθυνότητα ο θεραπευτής που σας παρακολουθεί. Μην ξεχνάτε πάντως πως προσπαθείτε να αλλάξετε μία συνήθεια πολλών ετών: δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται πολλή εξάσκηση. Ελπίζω να πάνε όλα καλά :)

      Διαγραφή
  2. το εμαθα και εγω σε πολυ μεγαλη ηλικια 42 χρονων μετα απο 22 μηνες συνολικα λογοθεραπεια.
    τον φθογγο στους 5,5 μηνες ενα μαθημα καθε εβδομαδα 30 λεπτα εκπαιδευση σπιτι καθε μερα τα συμπλεγματα με εντατικη εκπαιδευση 3 ωρες την ημερα σπιτι 1 μαθημα λογοθεραπειας καθε 2 εβδομαδες.καθ ολη την διαρκεια της εκπαιδευσης μου δεν ακυρωσα ...ουτε μια φορα το μαθημα μου στο σπιτι. ημουν παντα πολυ σχολαστικος.
    επισης εχω να τονισω οτι πιστευα στην δασκαλα μου ολοκληρωτικα και αυτο βοηθησε εως να μαθω τον φθογγο.
    οταν τον εμαθα και εμενα λεξεις σαν αυτες που εγραψες μου ηταν δυσκολες μετα μερικες δεκαδες χιλιαδες επαναληψεις μπορω να πω τα εμαθα πολυ καλα για την ηλικια μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χρειάζεται όντως αρκετή δουλειά και αποφασιστικότητα. Συμφωνώ για την επανάληψη, είναι σημαντικότατο εργαλείο στη διόρθωση του ήχου.

      Διαγραφή
  3. Γεια σας θέλω να κάνω μια ερώτηση....είμαι 23 χρόνου και η ομιλία μ είναι λίγο αργή...σαν να τραβάω λίγο παραπάνω της λέξεις στο τέλος...δεν έχω επισκέπτη κάποιο λογοθεραπευτηριο...και θα ήθελα να μ πείτε αν ξέρετε τι μπορεί να σημαίνει αυτό και αν είναι κάτι που αντιμετωπίζετε..ευχαριστώ πολύ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα σας,
      Με συγχωρείτε για την καθυστερημένη απάντηση, δυστυχώς δεν είδα το σχόλιό σας νωρίτερα. Ελπίζω η απάντησή μου να έχει ακόμη αξία. Ο τρόπος που περιγράφετε την ομιλία σας μου θυμίζει κάποιο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, ένα χαρακτηριστικό λόγου που δεν είναι κακό. Δεν είναι αν δεν σας ενοχλεί. Από την άλλη όμως μπορεί να πρόκειται για μία διαφορετική ροή της ομιλίας. Αλλά αυτά είναι μόνο υποθέσεις. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επισκεφτείτε έναν λογοθεραπευτή στην περιοχή σας που θα αξιολογήσει την ομιλία σας και θα σας κατευθύνει ανάλογα με τις τις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες.
      Ελπίζω να σας βοήθησα.
      Με εκτίμηση,
      Ευαγγελία Σούπη

      Διαγραφή
  4. Γειά σας θα ήθελα να κάνω μια ερώτηση για το ψευδισμα. Είμαι 17 και αντί να λέω ξεκάθαρα το σιγμα ακούγεται και λίγο χι.Δοκιμασα αυτό με το φελλό που μου το είχε πει μια λογοθεραπευτρια αλλά Δν έχω καταλάβει πως ακριβώς δουλεύει. Μήπως έχετε να μου προτείνετε κάποιες άλλες ασκήσεις ή να μου εξηγήσετε πώς δουλεύει. Σας ευχαριστώ πολύ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα σας,
      Η αλήθεια είναι πως είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσετε τον σιγματισμό μόνος/ μόνη σας εφόσον ακόμη δεν έχετε τοποθετήσει σωστά τους αρθρωτές σας. Ένας λογοθεραπευτής θα κάνει ακριβώς αυτό: θα σας δείξει τον τόπο και τον τρόπο να βάλετε σε σωστή θέση τη γλώσσα, τα δόντια και τα χείλη ώστε να ακουστεί σωστά το |s|. Αυτό καταλαβαίνετε πως δε γίνεται γραπτώς και χωρίς να έχει ο θεραπευτής ούτε εικόνα, ούτε άκουσμα της δικής σας ομιλίας. Σχετικά με τον φελλό που με ρωτάτε, είναι μία τεχνική που εγώ δεν χρησιμοποιώ, ωστόσο υποθέτω πως βοηθά στη σωστή τοποθέτηση της γλώσσας. Αν δεν είστε σίγουρος/ σίγουρη πώς λειτουργεί ή δεν αισθάνεστε καλά με αυτή μην την χρησιμοποιείτε. Επισκεφτείτε κάποιον λογοθεραπευτή στην περιοχή σας και επιλέξτε την τεχνική που βοηθά εσάς και σας κάνει να νιώθετε καλύτερα.
      Εύχομαι να βοήθησα.
      Με εκτίμηση,
      Ευαγγελία Σούπη

      Διαγραφή
  5. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Γειά σας είμαι 20 χρονων και δεν μπορώ να προφερω το δ και το θ οπότε στην θέση τους χρησιμοποιώ το β και το φ..θα μπορούσατε να μου πείτε κάποιους τρόπους για την επίλυση του προβλήματος ?κρίνεται αναγκαία την επίσκεψη σε έναν λογοθεραπευτη ή μπορώ και μόνος μου να διορθώσω την κατάσταση ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας,
      Το ιδανικό είναι να επισκεφτείτε έναν λογοθεραπευτή που θα αξιολογήσει την ομιλία σας πλήρως και θα θέσει στόχους οργανωμένα και υπεύθυνα. Είναι κάτι που λύνεται και όταν ακολουθήσετε τις οδηγίες του θεραπευτή που θα επιλέξετε είμαι σίγουρη πως θα πάνε όλα καλά. Αν θέλετε μπορείτε να απευθυνθείτε στον Σύλλογο Επιστημόνων Λογοπαθολόγων - Λογοθεραπευτών Ελλάδος (Σ.Ε.Λ.Λ.Ε.) για να βρείτε κάποιον καλό συνάδελφο στην περιοχή σας.
      Εύχομαι τα καλύτερα.
      Με εκτίμηση,
      Ευαγγελία Σούπη

      Διαγραφή
  7. Καλημέρα η πεθερά μου ενώ μιλούσε καθαρά τις τελευταίες μέρες δεν προφέρει το ρ και στη θέση του λέει το Λ. Υπάρχει κάποιο πρόβλημα...;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ κύριε Φετφατζίδη καλησπέρα σας,
      Ομολογώ πως δε γνωρίζω εάν όντως υπάρχει κάποιο πρόβλημα γιατί δε γνωρίζω ούτε το ιατρικό ιστορικό ούτε βασικά στοιχεία για τον τρόπο ζωής και την παρούσα κατάσταση της πεθεράς σας. Μπορεί να είναι ζήτημα ηλικίας (αν είναι ηλικιωμένη) ή ίσως πρώιμο σημείο κάποιας νευρολογικής βλάβης. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να μιλήσετε με έναν νευρολόγο που την εξετάσει και θα κινηθεί ανάλογα.
      Εύχομαι να πάνε όλα καλά.
      Με εκτίμηση,
      Ευαγγελία Σούπη

      Διαγραφή
  8. Λέω το σ ως sch είμαι 50 χρόνων. Μπορει να λυθεί ή είναι πλέον αργά; Αν ναι σε πόσο χρόνο θα τα καταφέρω;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας,
      Η αποκατάσταση μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία συνεκτιμώντας όλους τους παράγοντες (ηλικία, δραστηριότητα, κατάσταση υγείας, αποφασιστικότητα, συχνότητα θεραπειών κλπ). Μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιον θεραπευτή στην περιοχή σας που θα σας εξετάσει και θα μπορέσει να σας δώσει σαφέστερες απαντήσεις.
      Παραμένω στη διάθεσή σας.
      Με εκτίμηση,
      Ευαγγελία Σούπη

      Διαγραφή
  9. Καλησπέρα, θα ήθελα να ρωτήσω για ενήλικα που δεν προφέρει σωστά το ρ, υπάρχει κάποιο ποσό που να καλύπτει ο ασφαλιστικός φορέας για λογοθεραπεία? Η δεν καλυπτκαλύπ τέτοιες περιπτώσεις? Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας,
      Δυστυχώς ο ΕΟΠΥΥ δεν καλύπτει τέτοιες περιπτώσεις.

      Διαγραφή
  10. Γεια σας είμαι 18 και τελευτεα έχω παρατήρηση δεν γίνετε συχνά αλλά μπερδευω το λ με το ρ πχ λέω κάρέκλά Αντί για κάρέκλά να σημειώσω έχω αρκετό τελευταία ίσως να παίζει κάποιον ρολο;..................................................

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας,
      Πολύ φοβάμαι πως δεν μπορώ να καταλάβω από το σχόλιό σας τι συμβαίνει. Σε κάθε περίπτωση, εάν είναι κάτι που παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας και σας ενοχλεί καλό είναι να απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπευτή στην περιοχή σας.

      Διαγραφή
  11. εχω φτασει τα 35 και το σ δεν το λεω και πολυ καθαρα.αποφασισα σημερα και πηγα για πρωτη φορα σε λογοθεραπευτη .για να δουμε!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μπράβο σας για τη γενναιότητα και το αισιόδοξο πνεύμα! Δεν υπάρχει όριο ηλικίας στο να αλλάξουμε κάτι που μας ενοχλεί. Εύχομαι να ακούσετε το αποτέλεσμα που επιθυμείτε. Επίσης, όταν τελειώσετε τη θεραπεία σας θα χαιρόμουν να μας πείτε για την εμπειρία σας.

      Διαγραφή
    2. σε ευχαριστω ευαγγελια να σαι καλα!θα σας πω ναι!!

      Διαγραφή