Book Review: "Θεραπευτική Παρέμβαση στη Στοματική Κοιλότητα για Βελτίωση Ομιλίας και Σίτισης"

info

Τίτλος πρωτότυπου: "Oral Placement Therapy for Speech Clarity and Feeding"
Συγγραφέας: Sarah Rosenfeld-Johnson
Τίτλος ελληνικής έκδοσης: "Θεραπευτική Παρέμβαση στη Στοματική Κοιλότητα για Βελτίωση Ομιλίας και Σίτισης"
Μετάφραση: Άννα Καρατσή, Ειρήνη Κτενιαδάκη, Γεράσιμος Μηλαθιανάκης
Επιμέλεια Μετάφρασης: Γεράσιμος Μηλαθιανάκης
Χ.Ε.: 2014
Εκδόσεις: Ελληνική Πρωτοβουλία
Διανομή: Stark & Watson

Το βιβλίο "Oral Placement Therapy for Speech Clarity and Feeding" της Sarah Rosenfeld-Johnson δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις καθώς είναι ένα αναγνωρισμένο διεθνώς εγχειρίδιο αντιμετώπισης διαταραχών σίτισης και ομιλίας που περιγράφει αναλυτικά την φιλοσοφία και τη δομή του ομώνυμου προγράμματος θεραπείας.
Προσωπικά γνωρίζοντας την απελπιστικά μικρή ελληνική βιβλιογραφία της λογοθεραπείας καλωσόρισα την πρώτη ελληνική έκδοση του βιβλίου τον Ιανουάριο του 2014 πανηγυρικά. Αν και ομολογώ ότι διακατέχομαι από μία επιφύλαξη όσον αφορά τα μεταφρασμένα επιστημονικά βιβλία, η έκδοση με εξέπληξε ευχάριστα.

Η ελληνική έκδοση ακολουθεί πιστά την δομή και το στυλ του πρωτότυπου: βολικό σπιράλ δέσιμο, πυκνογραμμένο, με πλήθος ασπρόμαυρων εικόνων και σχημάτων, χρησιμότατα περιεχόμενα, πλήρες λεξιλόγιο και εκτενή βιβλιογραφία. Περιγράφει αναλυτικά και με ακρίβεια την μέθοδο "Oral Placement" όπως θα έκανε ένα καλό "βιβλίο μαγειρικής" (κατά τα λεγόμενα της ίδιας της S. Rosenfeld-Johnson) αναφέροντας τον στόχο κάθε άσκησης, το υλικό που χρειάζεται, την μέθοδο ιεραρχικά, τα κριτήρια επιτυχίας, την προετοιμασία που χρειάζεται, εξαιρέσεις, επισημάνσεις, θεωρητικό πλαίσιο. Είναι ένας οδηγός με πρωτότυπες και προσεκτικά ιεραρχημένες ασκήσεις στόματος που λειτουργούν συμπληρωματικά στο εξατομικευμένο πρόγραμμα λογοθεραπείας, με απόλυτο στόχο την αποκατάσταση συγκεκριμένων διαταραχών άρθρωσης και σίτισης, αποφεύγοντας την διάχυτη και τυχαία μυική ενδυνάμωση των αρθρωτών.

Η βασική προβληματική της ελληνικής έκδοσης περιορίζεται στα εξής:
#1 η μετάφραση-μεταφορά της (μη ξεκαθαρισμένης σε μεγάλο εύρος ακόμη) επιστημονικής ορολογίας που αντιμετωπίζεται με:

• μετάφραση κατά λέξη (π.χ. jaw-lip dissociation=διαχωρισμός σαγονιού-χειλιών),
• χρήση κοινώς αποδεκτών όρων (π.χ. bite reflex=αντανακλαστικό δήξεως, lip closure=σύγκλιση χειλιών)
• διατήρηση όρων στην αγγλική γλώσσα (πχ. jaw grading bite block, straw kit, cheerio, kazoo)
• ελεύθερη μετάφραση (π.χ η ευρηματική και αποτελεσματική απόδοση του τίτλου του πρωτότυπου βιβλίου)

με σαφή στόχο την καλύτερη δυνατή απόδοση του κειμένου χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματικότητα των ασκήσεων. Ας μου επιτραπεί εδώ να επισημάνω ότι παρατήρησα την μεταφορά στην ελληνική του όρου "client" (=πελάτης, που χρησιμοποιείται ευρέως και αποδεκτά από την Αμερικάνικη επιστημονική κοινότητα) ως "ασθενής". Αν και δε μιλούμε για ασθενείς με τη στενή σημασία του όρου, σαφώς διαβάζεται και εμπεδώνεται πιο ευχάριστα  από την, ίσως πιο τυπική λέξη, "πελάτης" και καλύπτει μεγαλύτερο ηλικιακό φάσμα από τον όρο "παιδί". Κοινός ο προβληματισμός.

#2 η προσαρμογή του προγράμματος στο ελληνικό φωνητικό σύστημα εξασφαλίζοντας σωστή ιεράρχηση των ασκήσεων.
Αντιπαραβάλλοντας τις δύο εκδόσεις εντοπίζονται σαφείς διαφορές στο κείμενο ακόμη από το τρίτο κεφάλαιο: παραλείπεται κάθε περιττή αναφορά των φωνημάτων που δεν χρησιμοποιούνται στην ελληνική (τοποθέτηση αρθρωτών, προτεινόμενες ασκήσεις) ενώ ταυτόχρονα διορθώνεται η ακριβής τοποθέτηση του |r| κατά το ελληνικότερον και ιεραρχούνται εκ νέου οι ασκήσεις που στοχεύουν στην εκφορά του.

Προσωπικά αντιλαμβάνομαι την "Θεραπευτική Παρέμβαση στη Στοματική Κοιλότητα για Βελτίωση Ομιλίας και Σίτισης" ως ένα απαραίτητο εργαλείο για τη δουλειά μου. Συμβουλεύτηκα πολλές φορές το αγγλικό κείμενο εφαρμόζοντας την Oral Placement Therapy μέχρι να φτάσει στα χέρια μου η ελληνική έκδοση που, μετά από την εξοικείωση με τη μέθοδο, θεωρώ ικανοποιητική και αξιόπιστη.

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com