22 Μαΐ 2012

Υποστηρικτικοί και Εναλλακτικοί Τρόποι Επικοινωνίας Και Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές


O λόγος είναι το βασικότερο αγαθό που έχει ο άνθρωπος. Τι θα γινόταν αν δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε και να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας; Πως θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε το πνεύμα μας και να δημιουργήσουμε πολιτισμούς;
Η απάντηση σε αυτά τα δύο ερωτήματα είναι πολύ απλή, αν ο άνθρωπος δεν είχε την ικανότητα να δημιουργεί λόγο δεν θα είχε καταφέρει τίποτα από όλα αυτά που έχουμε εμείς σήμερα. Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν στις μέρες μας λόγο κάποιας διαταραχής;

Όπως όλοι γνωρίζουμε υπάρχουν πολλοί άνθρωποι γύρω μας που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με το κοινωνικό τους περιβάλλον και για αυτό τον λόγο οι επιστήμονες ασχολήθηκαν από πολύ νωρίς με την δημιουργία διαφόρων συστημάτων που αντικαθιστούν ή υποστηρίζουν την επικοινωνία, στα άτομα που για οποιουσδήποτε λόγους δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Σύμφωνα με στατιστικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, ανά τον κόσμο, 1 άνθρωπος στους 1000 χρειάζεται για να επικοινωνεί με τους γύρω του ένα εναλλακτικό ή υποστηρικτικό τρόπο. Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκαν οι Εναλλακτικοί και Υποστηρικτικοί Τρόποι Επικοινωνίας που δεν είναι τίποτε άλλο από τρόπους που κατά καιρούς επινοήθηκαν ώστε να αντικαταστήσουν ή να επαυξήσουν τη ομιλία.


Tα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα της διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Έτσι μπαίνοντας σε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης θα πρέπει να εκπαιδεύονται από ειδικούς λογοθεραπευτές να μαθαίνουν να επικοινωνούν λειτουργικά πολλές φορές μέσα από Εναλλακτικούς ή Υποστηρικτικούς Τρόπους Επικοινωνίας. Τι είναι όμως οι εναλλακτικοί ή υποστηρικτικοί τρόποι επικοινωνίας;

 
Σύμφωνα με τον διεθνή ορισμό Εναλλακτική ή Υποστηρικτική Μέθοδος Επικοινωνίας ορίζεται οποιοσδήποτε τρόπος μπορεί να προσφέρει επικοινωνία για τα άτομα που για οποιονδήποτε λόγο δεν έχουν την δυνατότητα να επικοινωνήσουν με προφορικό ή γραπτό λόγο. Οποιαδήποτε μέθοδος, μπορεί να δημιουργηθεί για να υποστηρίξει ή για να αντικαταστήσει την ομιλία και την γραφή, θεωρείτε Εναλλακτικός ή Υποστηρικτικός Τρόπος Επικοινωνίας. Ποια μορφή όμως έχει ένας Εναλλακτικός ή Υποστηρικτικός Τρόπος Επικοινωνίας;


Οι Εναλλακτικοί ή Υποστηρικτικοί Τρόποι Επικοινωνίας χωρίζονται σε δύο κύριες μορφές, αυτούς που χρησιμοποιούν βοηθητικά μέσα όπως βιβλία ή πλατφόρμες επικοινωνίας με σύμβολα ή εικόνες κι αυτούς που δεν χρησιμοποιούν βοηθητικά μέσα αλλά εκφράσεις προσώπου, χειρονομίες και γλώσσα σώματος. Για κάθε ενδιαφερόμενο ο Εναλλακτικός ή Υποστηρικτικός Τρόπος Επικοινωνίας θα πρέπει να επιλέγεται πολύ προσεκτικά με βάση κάποια συγκεκριμένα κριτήρια και ανάλογα τις εξατομικευμένες δυνατότητες του. Για να επιλέξουμε τον τρόπο επικοινωνίας πρέπει να δοθεί βάση στους λόγους που μας οδήγησαν στην δημιουργία του και στις ανάγκες που θέλουμε να καλύψουμε. Θα πρέπει ταυτόχρονα να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή των θεραπευτών που θα εκπαιδεύσουν το παιδί. Η σωστή εκπαίδευση από εξειδικευμένους θεραπευτές έχει ως αποτέλεσμα την σωστή χρήση. Σκοπός της χρήσης των Εναλλακτικών και Υποστηρικτικών Τρόπων Επικοινωνίας είναι η ομαλότερη Επικοινωνία. Η διαφορά ανάμεσα στους όρους Εναλλακτικός και Υποστηρικτικός τρόπος Επικοινωνίας βρίσκεται στο ότι ο Εναλλακτικός αντικαθιστά πλήρως την ομιλία και χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας ενώ ο Υποστηρικτικός επαυξάνει ή εμπλουτίζει την ήδη υπάρχουσα.

 
Πως μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε ένα Εναλλακτικό ή Υποστηρικτικό Τρόπο Επικοινωνίας και πως μπορούμε να τον ενισχύσουμε με νέα τεχνολογία. Οποιοσδήποτε Εναλλακτικός ή Υποστηρικτικός Τρόπος Επικοινωνίας μπορεί να ενισχυθεί μέσω της Νέας Τεχνολογίας με μοναδικό κριτήριο το να ανήκει στην κατηγορία των τρόπων που χρησιμοποιούν βοηθητικά μέσα.


Ο τρόπος απλός! Ειδικοί Λογοθεραπευτές που έχουν εκπαιδευτεί στην δημιουργία των Εναλλακτικών ή Υποστηρικτικών Μεθόδων Επικοινωνίας σε συνεργασία με ανάλογο Εργοθεραπευτή και έναν απλό Προγραμματιστή μπορούν να προσαρμόσουν σε απλές πλατφόρμες τα σύμβολα ή τις εικόνες, να προσθέσουν φωνή ή όχι, να προσαρμόσουν πληκτρολόγια, οθόνες ή ποντίκια. Σκοπός η πιο λειτουργική χρήση του εναλλακτικού συστήματος σε κάθε κοινωνική περίσταση. Το κόστος; Όχι ιδιαίτερο πέραν της αμοιβής των Ειδικών που θα δημιουργήσουν το πρόγραμμα και την αγορά των εξαρτημάτων (υπολογιστής χεριού – προσαρμοσμένο πληκτρολόγιο, οθόνη ή ποντίκι).
Το όφελος; Λειτουργική Επικοινωνία χωρίς εμπόδια! Ανεκτίμητο!


Γαλανού Σταυρούλα
Λογοθεραπεύτρια
Αθανασίου Διάκου 26, Ελληνικό
logou_iasis@hotmail.com

10 Μαΐ 2012

Δυσφαγία: Συμβουλές για Επιτυχημένα Γεύματα

 Η δυσφαγία είναι κοινό χαρακτηριστικό σύμπτωμα πολλών ασθενειών που προκαλούν βλάβες στο νευρικό σύστημα. Σε πολλές περιπτώσεις οι ασθενείς φτάνουν να χρειάζονται την βοήθεια νοσηλευτικού προσωπικού ή των συγγενών που τους φροντίζουν για τη διαδικασία του φαγητού. Εάν φροντίζετε κάποιον που χρειάζεται τη βοήθειά σας στη σίτιση, αντιλαμβάνεστε την προσπάθεια, την προσοχή και τον χρόνο που απαιτεί από κάθε πλευρά. Οι συμβουλές παρακάτω θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε ευκολότερα, ασφαλέστερα και -γιατί όχι;- πιο ευχάριστα γεύματα:
  • Προετοιμάστε ένα ήρεμο περιβάλλον.
  • Σιγουρευτείτε ότι ο ασθενής μπορεί να αναπνεύσει από την μύτη. Εάν χρειαστεί καθαρίστε την.
  • Ελέγξτε εάν η τεχνητή οδοντοστοιχία (μασέλα) είναι σταθερή.
  • Μη γεμίζετε το κουτάλι.
  • Χρησιμοποιήστε κανονικά μαχαιροπήρουνα (όχι πολύ βαθιά ούτε μυτερά). Εάν χρειαστεί χρησιμοποιήστε ειδικά μαχαιροπήρουνα και σερβίτσια σε συνεννόηση με τον εργοθεραπευτή
  • Εάν είναι εφικτό, χρησιμοποιήστε κανονικά ποτήρια ή ειδικά κύπελλα με εγκοπή για την μύτη και όχι κύπελλα με στόμιο.
"flexi cup" ή "nose cut cup" ή "κύπελλο εκμάθησης πόσης"


  • Σε περιπτώσεις μειωμένης λειτουργικότητας των χεριών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν καλαμάκια αλλά μόνο εάν τα χείλη κλείνουν επαρκώς (ώστε να αποφευχθεί η εισροή αέρα που ενισχύει την εισρόφηση). Τα καλαμάκια πρέπει να αποφεύγονται όταν υπάρχει έντονο το αντανακλαστικό δαγκώματος. Εάν ο ασθενής δυσκολεύεται να ρουφήξει χρησιμοποιήστε μικρότερο καλαμάκι.
  • Όταν βοηθάτε τον ασθενή να φάει, σταθείτε απέναντι ώστε να έχετε αμφίδρομη βλεματική επαφή. Μην στέκεστε όρθιος/α καθώς αυτό μπορεί να κάνει τον ασθενή να τεντώνει τον λαιμό προς τα επάνω.
  • Αφιερώστε και αφήστε αρκετό χρόνο στην ώρα του φαγητού.
  • Περιμένετε να καταπιεί ο ασθενής. Μην δίνετε την επόμενη κουταλιά ή γουλιά πολύ σύντομα. Εάν καταπιεί θα το καταλάβετε από την κίνηση του λάρυγγα. Καθαρίστε το στόμα από τυχόν υπολείμματα.
  • Καθίστε ακριβώς απέναντι από τον ασθενή όταν δίνετε το φαγητό. Σιγουρευτείτε ότι το κουτάλι ή το πηρούνι μπαίνει στο στόμα σε ευθεία. Εάν χρειαστεί πιέστε λίγο την γλώσσα. Ενθαρρύνετε τον ασθενή να πάρει ο ίδιος την τροφή στο στόμα του και βγάλτε αμέσως το πηρούνι ή κουτάλι. Μην το καθαρίζετε στα χείλη ή στα δόντια.
  • Φροντίστε ώστε τα χείλη του ασθενή να είναι κλειστά όταν μασάει ή καταπίνει (βοηθήστε εάν χρειαστεί).
  • Εάν χρειαστεί ξαναζεστάνετε το φαγητό. Οι κρύες τροφές δεν έχουν αρκετή γεύση, είναι δύσκολο να φαγωθούν και έτσι δεν δίνουν αρκετό ερέθισμα.
  • Προτιμήστε να ταμπονάρετε το στόμα του ασθενή (παρά να το σκουπίζετε).
  • Μην κάνετε ερωτήσεις στον ασθενή όταν τρώει. Δώστε σύντομες οδηγίες.


"Nευρογενείς ασθένειες όπως η Νόσος του Parkinson, η Νόσος Alzheimer, η Σκλήρυνση κατά Πλάκας, η Μυασθένεια Gravis και βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, η Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση και η Εγκεφαλική Παράλυση μπορεί να συνοδεύονται από δυσφαγία."

  • Σε περίπτωση εισρόφησης (δείτε εδώ) ενθαρρύνετε τον ασθενή να βήξει δυνατά. Εάν χρειαστεί εφαρμόστε την λαβή Heimlich. Διακόψτε την σίτιση μέχρι να επανέλθει ο ρυθμός αναπνοής.
  • Εάν δε λειτουργεί το αντανακλαστικό της κατάποσης εφαρμόστε πιέσεις κάτω από το πηγούνι.
  • Σε περίπτωση κόπωσης, μπορεί να βοηθήσουν μικρές μπουκιές με μεγαλύτερη συχνότητα και ξεκούραση πριν από το φαγητό.
  • Μπορεί να χρειαστεί να καθαρίζει ο ασθενής τον λαιμό του συχνά.
  • Ο ασθενής θα πρέπει να κάθεται για 15 λεπτά μετά το φαγητό.
  • Δώστε ένα χάπι τη φορά με ένα κουτάλι.
  • Φροντίστε την στοματική του υγιεινή. (δείτε εδώ)
  • Κάποιες φορές, οι τεχνητές οδοντοστοιχίες δεν εφαρμόζουν σωστά λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στο στόμα. Ειδικές κόλλες μπορούν να βοηθήσουν να μείνουν σταθερές. Εάν χρειαστεί απευθυνθείτε σε οδοντίατρο.
  • Σε περιπτώσεις σιελόρροιας αποφύγετε τις πολύ έντονες γεύσεις.
  • Είναι πολύ σημαντικό να προσέξετε τον τρόπο που σερβίρετε το φαγητό. Ο ασθενής πρέπει να το χαίρεται. Η μυρωδιά και η γεύση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο καθώς αυξάνουν την αισθητικότητα του στόματος.
  • Απλοί τρόποι για να διατηρήσετε τη μυρωδιά και τη γεύση είναι:
τρόφιμα στον ατμό ή στο γκριλ
ελαφριές σάλτσες
ποικιλία φαγητού
μπαχαρικά
σωστές θερμοκρασίες 


Θυμηθείτε πως αν αντιληφθείτε κάτι διαφορετικό από τη συνηθισμένη διαδικασία πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε ΩΡΛ.

Σημείωση: Το παρόν κείμενο δεν αποτελεί πηγή αναφοράς για ακαδημαϊκά έργα. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αντιγραφή του.


Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

8 Μαΐ 2012

Απώλεια Ακοής στα Παιδιά: Πώς να την Εντοπίσετε Νωρίς


Οι γονείς συνήθως ζουν πολυάσχολες ζωές και είναι πολύ εύκολο να τους διαφύγουν τα πρώτα συμπτώματα απώλειας ακοής του παιδιού. Ο πρώιμος εντοπισμός του ελλείμματος ακοής μπορεί να αποτρέψει την δημιουργία κενών στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού και στην εκπαίδευσή του.
Διαβάστε παρακάτω κάποια ορόσημα στην ανάπτυξη των βρεφών και νηπίων και δεξιότητες που σχετίζονται με την ακοή που μπορούν να σας βοηθήσουν να εντοπίσετε τυχόν παρεκκλίσεις. Μην ξεχνάτε, ωστόσο, πως τα χρονικά όρια μπορεί να διαφέρουν από παιδί σε παιδί. Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί δεν ακούει καλά απευθυνθείτε άμεσα στον παιδίατρό σας ή σε παιδό-ωτο-ρινο-λαρυγγολόγο.