Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: Εξωφρενικά Σενάρια

Μην σας τρομάζει ο τίτλος.
Τίποτε περίεργο δεν θα βρείτε εδώ.
Όλα είναι απολύτως φυσιολογικά και στρωτά όπως η παιδική φαντασία!

Στο πακέτο θα βρείτε 30 κάρτες με σενάρια λίγο έξω από την καθημερινότητα που στέλνουν το μυαλό μας σε άλλη γη, σε άλλα μέρη και βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν την φαντασία τους, να συζητήσουν για κάτι που τα ενδιαφέρει, να εξελίξουν τον περιγραφικό τους λόγο.

Προσωπικά λατρεύω να τα χρησιμοποιώ και για τη γενίκευση των ήχων της ομιλίας. Δίνω τις κάρτες στους μαθητές μου για το σπίτι, βοηθώντας τους γονείς τους να βρουν ένα ενδιαφέρον θέμα για μια μικρή ολιγόλεπτη συζήτηση με στόχο το φώνημα που μας ενδιαφέρει. Win win.

Το υλικό θα το βρείτε εδώ:

(Το link οδηγεί στο TeachersPayTeachers)

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

10 tips για να διδάξετε στο παιδί σας να αυτοεξυπηρετείται και να προάγετε την ανεξαρτησία του

Η ανεξαρτησία σε καθημερινές δραστηριότητες είναι ένα δώρο που θα βοηθήσει το παιδί να φροντίζει τον εαυτό του στο μέλλον συναισθηματικά, σωματικά ακόμη και οικονομικά.

Πριν ξεκινήσετε να διδάξετε οτιδήποτε, σκεφτείτε τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του δικού σας παιδιού: αν του/ της αρέσει να επιδιορθώνει πράγματα επικεντρώστε σε DIY (φτιάξτο-μόνος-σου) δραστηριότητες, εάν δυσκολεύεται να διαχειριστεί τον χρόνο του/της ή να διαχειριστεί χρήματα, φτιάξτε ένα αληθοφανές πρόγραμμα διαχείρισης χρημάτων στο σπίτι με βάση το χαρτζιλίκι του/της. Τέτοιες ευκαιρίες μάθησης ξεπηδούν διαρκώς στην καθημερινή ζωή και μπορούν να ενισχυθούν μαζί με τα μαθήματα του σχολείου (π.χ. η αφαίρεση μπορεί να συνδυαστεί με τα ρέστα από  τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ ή η εκμάθηση των αριθμών με ένα τηλεφώνημα στη γιαγιά).

Aυτιστικά παιδιά, παιδιά με δυσκολίες μάθησης και ΔΕΠΥ, που έχουν διαφορετικές δεξιότητες, μαθαίνουν διαφορετικά από ένα τυπικό παιδί, και το να εστιάσουμε σε δραστηριότητες όπως αυτές είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να προσδώσουμε αξία στη μάθηση και να ενισχύσουμε την ανεξαρτησία, την αυτοπεποίθηση, τις γλωσσικές, τις κινητικές και τις κοινωνικές δεξιότητες.

10 tips για να διδάξετε στο παιδί σας να αυτοεξυπηρετείται και να προάγετε την ανεξαρτησία του:

1. Βεβαιωθείτε πως διαθέτετε τον χρόνο ώστε να αφιερώσετε την αμέριστη προσοχή σας όταν διδάσκετε μία νέα δεξιότητα. Σιγουρευτείτε επίσης ότι παιδί σας προσέχει εξίσου εκείνη την στιγμή. Περιορίστε τα παράπλευρα ερεθίσματα και επιλέξτε ένα ήσυχο περιβάλλον στην αρχή.
2. «Σπάστε» τη δεξιότητα σε απλά βήματα δίνοντας σαφείς οδηγίες πώς να ολοκληρώσει κάθε βήμα. Για παράδειγμα, για να πλύνει τα χέρια του: «άνοιξε τη βρύση, βρέξε τα χέρια, βάλε σαπούνι, τρίψε τα χέρια μεταξύ τους, ξέπλυνε τα χέρια καλά, κλείσε τη βρύση, σκούπισε τα χέρια». Επίσης μπορείτε να δώσετε βάση σε όποιο βήμα θέλετε να εμπεδώσει δίνοντας περισσότερες οδηγίες, π.χ. «τρίψε τις παλάμες και από την ανάποδη και ανάμεσα στα δάχτυλα».
3. Για να βοηθήσετε περισσότερο χρησιμοποιήστε οπτικά ερεθίσματα (φωτογραφίες ή/και έτοιμες εικόνες και γραφικά) για κάθε βήμα. Όταν ολοκληρώσετε ένα βήμα, προχωρήστε στο επόμενο δείχνοντάς το.
4. Επιδείξτε οι ίδιοι κάθε βήμα καθώς προχωράτε και ελέγξτε ότι το παιδί κατανοεί πλήρως πριν προχωρήσετε στο επόμενο.
5. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε κάθε φορά τις ίδιες λέξεις σε κάθε βήμα για δείξετε την σταθερότητα και τη συνέπεια που διέπει κάθε ρουτίνα. Καθώς το παιδί λειτουργεί όλο και πιο ανεξάρτητα, μπορείτε να περιορίσετε τις προφορικές οδηγίες, μέχρι να τις διακόψετε εντελώς.
6. Ενθαρρύνετε και επιδοκιμάστε το παιδί για κάθε βήμα που ολοκληρώνει. Αν δεν μπορεί να ολοκληρώσει ένα βήμα μπορείτε να το βοηθήσετε. Να αποσύρετε τη βοήθειά σας πάντα ήπια και σταδιακά.
7. Εάν υπάρχει η δυνατότητα προσφέρετε στο παιδί επιλογές για να νιώσει πιο ανεξάρτητο. Για το παράδειγμα του πλυσίματος χεριών μπορείτε είτε να δώσετε δύο είδη σαπουνιών: (μπάρα ή κρεμοσάπουνο) είτε πετσέτας (υφασμάτινη ή χάρτινη χειροπετσέτα). Για το ντύσιμο μπορείτε να το αφήσετε να διαλέξει το ίδιο τα ρούχα του.
8. Ενισχύστε το παιδί θετικά. Ορίστε έναν αριθμό βημάτων που επιθυμείτε να ολοκληρώσει και αφήστε το να επιλέξει κάποιο ιδιαίτερο παιχνίδι για να παίξετε ή να πάτε βόλτα, συνδυάζοντας θετικές εμπειρίες και χρόνο μαζί.
9. Να έχετε υπομονή. Διαθέστε όσο χρόνο χρειάζεται το παιδί για να ολοκληρώσει μία καθημερινή δραστηριότητα ή να κατακτήσει μία δεξιότητα. Δώστε κι επιπλεόν χρόνο όπου χρειάζεται.
10. Γιορτάστε! Πανηγυρίστε την επιτυχία κατάκτησης της δεξιότητας από το παιδί κι επιβραβεύστε το.  

 

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Quoting. *Steve Silberman

"By autistic standards, the "normal" brain is easily distractible, is obsessively social, and suffers from a deficit of attention to detail and routine. Thus people on the spectrum experience the neurotypical world as relentlessly unpredictable and chaotic, perpetually turned up too loud, and full of people who have little respect for personal space."

Steve Silberman, 

NeuroTribes: The Legacy of Autism and the Future of Neurodiversity. 2015

Quoting. *Charles Van Riper

Quoting. *Margaret Hall Powers

30 Κοινωνικές Δεξιότητες και Αξίες

Η επικοινωνία ξεκινά με την επιθυμία δύο τουλάχιστον ατόμων να αλληλεπιδράσουν. Η επιτυχία της όμως κρίνεται από τις κοινωνικές δεξιότητες των συνομιλητών και τις αξίες που εφαρμόζουν σε κάθε συνθήκη.

Κάποιες από αυτές που μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά για να μπορούν να επικοινωνούν κατάλληλα είναι:

1. Εναλλαγή σειράς
2. Σεβασμός του προσωπικού χώρου του άλλου
3. Παροχή βοήθειας όταν κάποιος τη χρειάζεται
4. Ζήτηση βοήθειας
5. Να μπορεί να μοιράζεται
6. Να μπορεί να ζητά συγγνώμη (απολογείται)
7. Χρήση κατάλληλου τόνου φωνής, ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται
8. Χρήση κατάλληλης έντασης φωνής, ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται
9. Να είναι καλός και προσεκτικός ακροατής (ενεργητική ακρόαση)
10. Να μπορεί να ακολουθεί οδηγίες και εντολές
11. Να μπορεί να διατηρεί επαρκή βλεμματική επαφή με τον συνομιλητή
12. Επίλυση προβλημάτων
13. Να συμβιβάζεται όταν χρειάζεται
14. Να διαπραγματεύεται
15. Ενσυναίσθηση
16. Κατανόηση λεκτικών ερεθισμάτων (λέξεις, προτάσεις)
17. Κατανόηση εξωλεκτικών ερεθισμάτων (νοήματα, προσωδία, εκφράσεις προσώπου)
18. Να μπορεί να μεταδώσει ένα μήνυμα ολοκληρωμένο
19. Να μπορεί να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του στο περιβάλλον που βρίσκεται
20. Επίλυση συγκρούσεων με σεβασμό και ηρεμία
21. Διαφωνία με σεβασμό και ευγένεια
22. Να σέβεται τη γνώμη του άλλου ακόμη κι αν διαφωνεί
23. Καλοί τρόποι
24. Να μπορεί να παρέχει κριτική με σεβασμό
25. Διατήρηση θέματος συζήτησης χωρίς συνεχείς διακοπές
26. Να μπορεί να λειτουργεί σε ομάδα και να συμμετέχει
27. Να ενθαρρύνει κάποιον
28. Υπομονή
29. Αποδοχή διαφορετικότητας του άλλου και τη δική του
30. Να μπορεί να επαναδιατυπώνει τα λεγόμενά του

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

 evageliasoupi@gmail.com

Πλάνο θεραπείας άρθρωσης

Οι λογοθεραπευτές γράφουμε. ΠΟΛΥ.
Γράφουμε γνωματεύσεις, σημειώσεις, ημερήσια/ εβδομαδιαία/ μακροπρόθεσμα πλάνα θεραπείας, δοκιμασίες τυπικές και άτυπες, αναλύσεις των δοκιμασιών, φόρμες ιστορικών, φόρμες θεραπειών, λίστες, οδηγίες ακόμα και παραμύθια, ποιήματα, τραγούδια. Η λίστα είναι ανεξάντλητη.

Φυσικά εκτιμούμε ιδιαίτερα το υλικό που μας λύνει τα χέρια και κάνει όλο αυτό το γράψιμο πιο σύντομο και πιο φιλικό προς το θεραπευόμενο: γιατί κανείς δεν θέλει να σου μιλά και να παίζει μαζί σου ενώ εσύ γράφεις.

Στο λινκ θα βρείτε μία απλή φόρμα καταγραφής ενός πλάνου θεραπείας άρθρωσης, πολύ χρήσιμη για θεραπευόμενους με σύνθετα προβλήματα άρθρωσης. Για να μη χρειαστεί ποτέ ξανά να κάνετε review όλες σας τις σημειώσεις για να γράψετε μία γνωμάτευση.

Πλάνο θεραπείας άρθρωσης

(Το link οδηγεί στο TeachersPayTeachers)

Ελπίζω να σας φανεί χρήσιμη!

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

 evageliasoupi@gmail.com

Μία εβδομάδα στη ζωή μίας λογοθεραπεύτριας

Κάθε Σεπτέμβρης είναι για μένα η αρχή του χρόνου. Η καθημερινότητα οργανώνεται γύρω από τη δουλειά στην οποία επιστρέφω πάντα με χαρά, όπως όταν ήμουν παιδί και ανυπομονούσα να ανοίξει το σχολείο. Καθώς τελειώνει η πρώτη εβδομάδα της νέας σεζόν, αρχή και τέλος γίνονται ένα κουβάρι καθώς για άλλη μια φορά γνώριμα συναισθήματα με τυλίγουν και ξεχύνονται εντός μου. Θα σας μιλήσω για αυτή την εβδομάδα κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό για να σας δώσω μία μικρή, ελάχιστη εικόνα για το πόσο ωραίο, δύσκολο και τελικά συναρπαστικό είναι να είσαι λογοθεραπευτής.

Πρώτη συνεδρία της εβδομάδας ήταν με μία κυρία 77 ετών με αφασία εκπομπής μετά από ΑΕΕ και κινητικά προβλήματα. Αγαπάει τη μαγειρική κι έτσι της έδειξα πώς να χρησιμοποιεί τον πίνακα εναλλακτικής επικοινωνίας που της έφτιαξα για να καθοδηγεί τη φροντίστριά της ώστε να μαγειρεύουν μαζί. Μου υποσχέθηκε πως θα φτιάξουν κέικ για να φάμε μαζί με τον καφέ την επόμενη φορά.

Δεκατιανό έφαγα μαζί ένα μπουγατσάκι 2,6 ετών που κάνει θεραπεία σίτισης, με τη γιαγιά και την αδερφή του. Δοκίμασε για πρώτη φορά σε κομμάτια βραστό αυγό, ανθότυρο και μπανάνα ενώ έχει περιορίσει τις αλεσμένες τροφές. Μπράβο στη γιαγιά!

Έπειτα επισκέφθηκα έναν κύριο 68 ετών, επαγγελματία σε απαιτητικό κλάδο, που η Νόσος Parkinson δυσκολεύει την καθημερινότητά του σε επίπεδο φωνής, κατάποσης και κίνησης. Άνθρωπος δυναμικός και αεικίνητος εργάζεται σε κάθε συνεδρία με πολλή θέληση. Ζήτησε ακόμη περισσότερες ασκήσεις για να δουλεύει μόνος του τις ημέρες που δεν τον επισκέπτομαι.

Τέταρτη επίσκεψη στο σπίτι ενός νέου ανθρώπου με ΚΕΚ. Βιώνει άσχημες ψυχοσυναισθηματικές μεταπτώσεις και πολλές φορές δεν έχει όρεξη για θεραπεία αλλά για συζήτηση μόνο. Μέσα από την συζήτηση κατάφερε για πρώτη φορά να διατηρήσει το ίδιο θέμα για έξι εναλλαγές. Φεύγοντας μου είπε πως σκέφτεται να βγει έξω για καφέ με έναν φίλο του. Έχει να βγει για καφέ τρία χρόνια.

Η 86χρονη κυρία με την άνοια ήταν ιδιαιτέρως χαρούμενη εκείνη την ημέρα. Μίλησε με τον γιο της στο τηλέφωνο και θυμόταν να μου πει όσα είπαν. Εξήγησα στον σύζυγό της πώς και γιατί επιδεινώνεται η κατάποσή της. Με παρακολουθούσε αμίλητος και βουρκωμένος.

Αυτή την εβδομάδα αποχαιρέτησα δύο μικρούλες θεραπευόμενες στο γραφείο. Η πρώτη κατάφερε να περιορίσει τις δυσρυθμίες που έκανε και η δεύτερη πλέον έχει κατακτήσει τα γλωσσικά αναπτυξιακά ορόσημα της ηλικίας της. Εισέπραξα και δύο μεγάλες αγκαλιές :).
Γνώρισα κι έναν μικρούλη λίγο πριν τα 5 που μου ζήτησε να μάθει το σ γιατί όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει Σπάιντερμαν. Συμφωνήσαμε εγώ να γίνω Μπάτμαν και μαζί να σώσουμε τον κόσμο.

Ένας άλλος μαθητής με ήπια φωνολογική διαταραχή δήλωσε πως δεν ήθελε να έρθει γιατί είναι καλοκαίρι ακόμη, λέει. Τελικά διέκρινε σωστά όλες τις λέξεις ενώ σκαρφαλώναμε εναλλάξ στα έπιπλα προσπαθώντας να μη μας πέσουν τα κουτιά που είχαμε στα κεφάλια μας. Γελάσαμε πιο πολύ από ποτέ.

Η εβδομάδα έκλεισε με μία συνεδρία μέσω skype με μία υπέροχη συνομήλική μου κυρία που εργάζεται και σπουδάζει στο εξωτερικό με υπνική άπνοια και στοματική αναπνοή που πλέον ολοκληρώνει τη θεραπεία της.

Όσο σύντομη κι αν φαντάζει η περιγραφή, πρόκειται τελικά για μία πολύ γεμάτη εβδομάδα με έντονες διακυμάνσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως η δουλειά του λογοθεραπευτή αφορά στη διόρθωση του ρ και του σ, του τραυλισμού και της δυσλεξίας. Όμως δεν είναι έτσι. Είναι μια δουλειά σαν ουράνιο τόξο καθώς εργαζόμαστε με τον άνθρωπο ως ολότητα, πλήρη και πολυσύνθετο όπως είναι, σε κάθε έκφανση της ζωής του.
Όταν αποφάσισα να γίνω λογοθεραπεύτρια, στην πραγματικότητα δεν ήξερα τι ακριβώς σήμαινε. Κανείς δεν με προετοίμασε για την επένδυση ενέργειας, χρόνου, συναισθήματος που θα απαιτούσε και τελικά χαίρομαι γι' αυτό. Αν ήξερα μπορεί τελικά να μην το επέλεγα και να έχανα όλη αυτή την πληρότητα που σου δίνει μόνο η ανθρώπινη αλληλεπίδραση και η ικανοποίηση πως ναι, κάνεις κάτι καλό, βελτιώνεις τη ζωή ενός ανθρώπου ένα βήμα τη φορά είτε στρώνοντας την αφετηρία, είτε διεκολύνοντας την πορεία, είτε εξομαλύνοντας το τέρμα.
Και είναι περίεργο αλήθεια, να είναι δύσκολο για μένα να βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπους αλλά να είναι εκείνοι που γεμίζουν χρώμα τη ζωή μου. Και νιώθω απέραντη ευγνωμοσύνη απέναντι σε όλους εκείνους με εμπιστεύονται καθημερινά, ανοίγουν το σπίτι τους, τον εαυτό τους και μου επιτρέπουν να γίνω κομμάτι της ζωής τους βελτιώνοντας αυτό που άλλοτε μικρό και άλλοτε μεγάλο μπορεί να αλλάξει μια ζωή.

Ή και περισσότερες από μία.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

 evageliasoupi@gmail.com

Επιστρέφουμε!

Μετά από μία σχετικά μακρά απουσία, αισίως και ανυπόμονα επιστρέφω στο πόστο μου. Οι διαγνωστικές και οι θεραπευτικές συνεδρίες μας ξεκινούν στις 2 Σεπτέμβρη με πολλή όρεξη, μεράκι και χαρά. Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού τηλεφωνικά ή μέσω email στα στοιχεία που βλέπετε παραπάνω.

Περισσότερα για τις υπηρεσίες που παρέχω σε παιδιά και ενήλικες με διαταραχές λόγου, φωνής, μάθησης και κατάποσης θα βρείτε στο https://evangeliasoupi.eu/services/

Περισσότερες πληροφορίες για εμένα: https://evangeliasoupi.eu/shortcv/

Περιηγηθείτε ελεύθερα στο blog :)

Καλή Νέα Σχολική Χρονιά!

Εντάσσοντας το παιχνίδι στη θεραπεία

Η θεραπεία με βάση το παιχνίδι είναι ιδανική για να κεντρίσουμε την προσοχή του παιδιού και να φτιάξουμε μνήμες που ξεπερνούν τα στενά όρια της λογοθεραπευτικής συνεδρίας. Αυτές οι αξιομνημόνευτες στιγμές υποστηρίζουν τη μάθηση και τη μνήμη και είναι απαραίτητες ειδικά όταν οι θεραπευτικές συνεδρίες δε γίνονται συχνά.

Το παιχνίδι είναι ευέλικτο, επεισοδιακό, έμμεσο και εστιάζει στη διαδικασία. Κατά τη διάκρεια του παιχνιδιού το παιδί συμμετέχει ενεργά και κινητοποιείται ενδογενώς. Το πραγματικό ελεύθερο παιχνίδι δεν έχει στόχους αλλά θυσιάζουμε τη βασική του μορφή για να σιγουρευτούμε ότι οι θεραπευτικοί στόχοι που έχουμε θέσει θα εξασκηθούν.

Όσο λιγότερο αποκλίνουμε από το πραγματικό ελεύθερο παιχνίδι όταν σχεδιάζουμε συνεδρίες με βάση το παιχνίδι, τόσο το καλύτερο.

Στόχοι: Το πρώτο βήμα στην οργάνωση μίας συνεδρίας με βάση το παιχνίδι είναι η επιλογή των στόχων που θέλουμε να κατακτήσει το παιδί. Έπειτα εντοπίζουμε τον τρόπο με τον οποίο θα κατευθυνθούμε προς αυτούς τους στόχους μέσα από το παιχνίδι. Ξεκινούμε λοιπόν από τη θεραπεία και όχι από το μέσο- το παιχνίδι, και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παιχνίδια, τρόφιμα, μέρη από κάτι (παζλ, lego, στίχους τραγουδιών κλπ.) ή αστείες συνέπειες, βασιζόμενοι πάντας σε αυτό που ξέρουμε ότι θέλει το παιδί. Μπορούμε να εφαρμόσουμε κι άλλους, δευτερεύοντες στόχους ταυτόχρονα όμως χρειάζεται πολλή προσοχή και οργάνωση για να μην οδηγηθεί η θεραπεία σύντομα σε διαρκή επαναλαμβανόμενη εργασία χάνοντας τα ευεργετικά οφέλη της παιγνιώδους μάθησης.

Αξιομνημόνευτη ιστορία: Όσο πιο επεισοδιακή και ιστοριοκεντρική είναι η συνεδρία μας τόσο το καλύτερο. Κι αυτό γιατί τα σχετιζόμενα γεγονότα δομούν καλύτερα αναμνήσεις. Αργότερα την ίδια μέρα, όταν η μητέρα ρωτήσει το παιδί τι έκανε στη λογοθεραπεία εκείνο θα θυμάται ευκολότερα να της αφηγηθεί τη διαδικασία και φυσικά να επαναλάβει εκτός πλαισίου τους στόχους.

Αξιομνημόνευτοι στόχοι: Ίσως είναι ακόμη πιο σημαντικό να κάνουμε τους στόχους μας αξιομνημόνευτους από το να δομήσουμε ένα παιγνιώδες γεγονός. Κάνοντας ένα ηθελημένο λάθος στην επόμενη συνεδρία σε έναν ήδη κατακτημένο στόχο, παραφράζοντας ένα τραγούδι κλπ. μπορεί να οδηγήσει το παιδί να θυμηθεί το σωστό και να το επαναλάβει ευκολότερα από ότι θα έκανε κατονομάζοντας εικόνες από κάρτες.

Η θεραπεία μέσω του παιχνιδιού μπορεί να γίνει με παιδιά κάθε ηλικίας. Πώς μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα παιδί πχ. Στ’ Δημοτικού; Απλά σκεφτείτε πώς τα παιδιά Στ’ Δημοτικού παίζουν μεταξύ τους και ξεκινήστε από εκεί (πχ. μιλήστε για το αγαπημένο του παιχνίδι στο τάμπλετ ή τι κάνει στα διαλείμματα στο σχολείο).

Ανεξάρτητα από την ηλικία ή τις δεξιότητες κάθε παιδιού πάντα υπάρχει χώρος για παιχνίδι και πάντα μπορούμε να αναρωτηθούμε: «Μπορούμε να παίξουμε με αυτό;»

Ευαγγελία Δ. Σούπη

 Λογοθεραπεύτρια

 Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

 evageliasoupi@gmail.com

Τι είναι η Ακουστική Επεξεργασία και η Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας;

Ο όρος «ακουστική επεξεργασία» αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο το κεντρικό νευρικό μας σύστημα (ΚΝΣ) χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που λαμβάνει από την ακουστική οδό. Η αποτελεσματική ακουστική επεξεργασία είναι θεμελιώδης για τη λεκτική επικοινωνία.

Η Ακουστική Επεξεργασία περιλαμβάνει μηχανισμούς που βοηθούν στην οργάνωση, διάκριση, ανάλυση, μετατροπή και ερμηνεία του ακουστικού ερεθίσματος:

• Ανάκληση και οργάνωση. Αυτός ο μηχανισμός εστιάζει στην ικανότητα του ακροατή να ακούει μία πληροφορία, να τη θυμάται και να την επαναλαμβάνει με τη σωστή σειρά. Δυσκολίες σε αυτή την περίπτωση περιορίζουν την ικανότητα του ατόμου να ακολουθήσει οδηγίες, να θυμηθεί πληροφορίες και να επαναδιηγηθεί ή να περιγράψει γεγονότα. Άτομα με περιορισμένες δεξιότητες ανάκλησης και οργάνωσης συχνά δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν εργασίες στο σπίτι, στο σχολείο ή στη δουλειά.

• Ακουστική διάκριση. Η δεξιότητα αυτή βοηθά τον ακροατή να διακρίνει τα ακουστικά ερεθίσματα. Σε ανώτερο εεπίπεδο η ακουστική διάκριση βοηθά το άτομο να ακούσει τις διαφορές μεταξύ των χαρακτηριστικών της ομιλίας κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης καθώς και τις αλλαγές στον επιτονισμό και την προσωδία. Περιορισμοί στη διάκριση σημαίνουν πως το άτομο παρανοεί αυτά που ακούει, μπερδεύει τις λέξεις μεταξύ τους, παρουσιάζει διαταραχές στην άρθρωση της ομιλίας του ή δυσκολεύεται να μάθει να διαβάζει.

• Ακολουθία/ Σειροθέτηση. Αυτός ο μηχανισμός περιλαμβάνει τη δεξιότητά μας να ακολουθούμε οδηγίες. Δυσκολίες σε αυτό το στάδιο είναι εμφανείς καθώς όλοι μας λίγο έως πολύ χρειάζεται να ακολουθήσουμε οδηγίες καθημερινά. Περιορισμένη ικανότητα στην τήρηση ακολουθιών μπορεί να σχετίζεται με απροσεξία, ανολοκλήρωτες εργασίες και μαθησιακές δυσκολίες.

• Ερμηνεία. Ο ακροατής μπορεί να αποδώσει νόημα σε αυτό που ακούει. Η αποτελεσματική ερμηνεία είναι σημαντική για την κατανόηση εννοιών χρόνου, χώρου, κατεύθυνσης. Πιθανές δυσκολίες μπορεί να κάνουν έναν μαθητή να δείχνει ανοργάνωτος, σε σύγχυση και δύσκολα να μπορεί να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις.

• Σύνθεση. Είναι σημαντική για να μπορέσει ο ακροατής να συγκεντρώσει όλες τις γλωσσικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική επικοινωνία. Αυτές περιλαμβάνουν την ικανότητα να μαθαίνουμε να διαβάζουμε, να μπορούμε να προβλέπουμε τα ακουστικά μηνύματα, να αναγνωρίζουμε την κεντρική ιδέα μιας συζήτησης ή ιστορίας και να συμπληρώνουμε τις πληροφορίες που λείπουν σε μία συζήτηση.

Ο όρος «διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας» αναφέρεται σε ελλείμματα της νευρικής επεξεργασίας της ακουστικής πληροφορίας και μπορεί να οδηγήσει ή να σχετίζεται με δυσκολίες στη λειτουργία της γλώσσας, της μάθησης και της επικοινωνίας. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με άλλες διαταραχές, όπως η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), γλωσσικές διαταραχές και μαθησιακές δυσκολίες ενώ δεν οφείλεται σε περιφερική απώλεια ακοής (βαρηκοϊα αγωγιμότητας, νευροαισθητήρια απώλεια ακοής).

Συνοπτικά, κάποια από τα σημάδια που μας κάνουν να υποψιαζόμαστε πιθανή ύπαρξη Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας είναι:

• Όταν το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει την ομιλία σε θορυβώδες περιβάλλον.
• Όταν το παιδί δυσκολεύεται να ακολουθήσει με συνέπεια και ακρίβεια οδηγίες που του δίνετε.
• Όταν το παιδί δυσκολεύεται να διακρίνει ήχους της ομιλίας που ακούγονται παρόμοιοι (πχ. |δ|-|v|, |p|-|b| κλπ.).
• Όταν το παιδί πολύ συχνά ζητά να επαναλάβετε ή να διευκρινίσετε αυτό που είπατε.
• Όταν το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει τις πληροφορίες που του δίνονται προφορικά.
• Όταν το παιδί γενικά τα πάει πολύ καλύτερα σε δραστηριότητες που δε βασίζονται στην ακρόαση.

 

Ευαγγελία Δ. Σούπη 
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

1. Bellis, T. J., & Bellis, J. D. (2015). Central auditory processing disorders in children and adults. Handbook of Clinical Neurology, 537–556.
   
2. De Wit, E., Visser-Bochane, M. I., Steenbergen, B., van Dijk, P., van der Schans, C. P., & Luinge, M. R. (2016). Characteristics of Auditory Processing Disorders: A Systematic Review. Journal of Speech Language and Hearing Research, 59(2), 384.
3. Lawton, S., Purdy, S. C., & Kalathottukaren, R. T. (2017). Children Diagnosed with Auditory Processing Disorder and Their Parents: A Qualitative Study about Perceptions of Living with APD. Journal of the American Academy of Audiology, 28(7), 610–624.

Ζώντας με την άνοια

 

 Απλοποιήστε τις καθημερινές δραστηριότητες και δημιουργήστε ένα περιβάλλον θετικής αλληλεπίδρασης για τους ασθενείς με άνοια.

Παιδική Βιβλιοθήκη: "Ένα αερόστατο για τον παππού"

Η απώλεια μπορεί να επηρεάσει σημαντικά ένα παιδί και τις μελλοντικές του προσδοκίες. Ανεξάρτητα από το είδος της απώλειας, αυτό που είναι σημαντικό είναι να γνωρίζει το παιδί πως μπορεί να μιλήσει ελεύθερα για αυτό που το απασχολεί, να μοιραστεί τα συναισθήματά του σε ένα πλαίσιο αποδοχήςκαι κατανόησης.

Η αγαπημένη μας συγγραφέας Μαρία Καλτσή καταπιάνεται αυτή τη φορά με το δύσκολο ζήτημα του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου, του παππού του μικρού Πετράκη, και δημιουργεί ένα ζεστό παραμύθι γεμάτο νοσταλγία και ελπίδα που ξεπηδά και σκεπάζει τον πόνο και τον φόβο του πεντάχρονου ήρωα.

Μαζί με την γλυκιά αφήγηση, η πολύχρωμη, ανοιξιάτικη και ζεστή εικονογράφηση του Αριστείδη Καραβία- που προσωπικά με γέμισαν μυρωδιές και αναμνήσεις από δικές μου παιδικές χαρές και λύπες- ξεχειλίζει αγάπη και υπόσχεται ένα όμορφο μέλλον αγκαλιά με τις στιγμές του κάθε μαζί.

"Το "Ένα αερόστατο για τον παππού" είναι ένα παραμύθι που γίνεται κουβέρτα για να ζεστάνει μια πονεμένη ψυχή και ένα τραγούδι που θα της δώσει φτερά να πετάξει, να βρει την ελπίδα που... εκείνες τις ώρες κρύβεται."

Γράφει η κ. Νένα Γεωργιάδου, Ψυχολόγος- συγγραφέας στον επίλογο.

Το  "Ένα αερόστατο για τον παππού" (2019) της Μαρίας Καλτσή, σε εικονογράφηση του Αριστείδη Καραβία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οσελότος.
ISBN: 978-960-564-761-2

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: Σημασιολογική Ανάλυση Γνωρισμάτων

Η αφασία μπορεί να επηρεάσει κάθε όψη της γλώσσας και συχνά παρεμβαίνει στην ικανότητα του ατόμου να παράγει μία επιθυμητή λέξη, να δομήσει προτάσεις, να μεταφέρει τις σκέψεις του σε προφορικό λόγο και να ονομάσει ανθρώπους και αντικείμενα. Τα ελλείμματα στην κατονομασία εμφανίζονται συχνά στην αφασία και μπορεί να προκαλέσουν ματαίωση στον ασθενή και σύγχυση στον συνομιλητή του. Τα άτομα με αφασία πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση στο διαθέσιμο λεξιλόγιό τους για να συνδυάσουν λέξεις και να μπορούν να παράγουν συντακτικά πιο σύνθετες προτάσεις για να πετύχουν λειτουργική επικοινωνία όπως αιτήματα, ερωτήσεις και σχόλια.

Η δυσκολία ανάκλησης ορισμένων λέξεων κάνει την επικοινωνία αόριστη και αναποτελεσματική. Οι δεξιότητες κατονομασίας αντιμετωπίζονται από τους λογοθεραπευτές και μπορεί να αποτελούν το επίκεντρο της θεραπείας εάν τα ελλείμματα επιμένουν. Σαφώς, δεν μπορεί να γίνει εξάσκηση όλων των ονομάτων του προσωπικού λεξιλογίου του ατόμου. Υπάρχουν όμως τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν.

Η Σημασιολογική Ανάλυση Γνωρισμάτων αποτελεί μία θεραπευτική τεχνική που εστιάζει στα χαρακτηριστικά που δίνουν νόημα σε ένα ουσιαστικό. Τα άτομα με αφασία περιγράφουν κάθε στοιχείο κάθε λέξης ξεχωριστά με συστηματικό τρόπο απαντώντας σε ερωτήσεις. Η Σημασιολογική Ανάλυση Γνωρισμάτων έχει βρεθεί (βλ. σχετική βιβλιογραφία στο τέλος του άρθρου) πως βελτιώνει τη κατονομασία, προάγει τη γενίκευση των λέξεων στον ελεύθερο λόγο και διδάσκει στο άτομο τη διαδικασία παροχής σημασιολογικής βοήθειας στον εαυτό του. Λειτουργεί καλύτερα σε άτομα με ήπια ή μέτριας δριμύτητας αφασία και σε άτομα με ρέουσα αφασία ενώ απαιτεί καλές γνωστικές δεξιότητες.

Πώς να εφαρμόσετε τη Σημασιολογική Ανάλυση Γνωρισμάτων

1. Κατεβάστε το αρχείο ακολουθώντας το σύνδεσμο (οδηγεί στο Teachers Pay Teachers).
2. Τυπώστε το αρχείο, πλαστικοποιήστε το ταμπλό και κόψτε τις εικόνες.
3. Τοποθετήστε την εικόνα-στόχο στο κέντρο του κενού ταμπλό.
4. Το άτομο με αφασία καλείται να ονομάσει το αντικείμενο της εικόνας. Ανεξάρτητα από την απάντηση, προχωρήστε παρακάτω. 
5. Κάνετε σχετικές ερωτήσεις όπως εμφανίζονται γύρω από την εικόνα και καταγράψτε τις απαντήσεις με μαρκαδόρο που σβήνει.

• Ομάδα: "Σε ποια κατηγορία ανήκει;" ή "Τι είδους είναι;"
  
• Χρήση: "Σε τι/ γιατί το χρησιμοποιούμε;"
  
• Λειτουργία: "Σε τι χρησιμεύει/ Τι κάνει;"
  
• Χαρακτηριστικά: "Πώς είναι;", "Τι ήχο, γεύση, αίσθηση έχει;"
  
• Τοποθεσία: "Πού το βρίσκουμε;"
  
• Συσχέτιση: "Με τι ταιριάζει;", "Τι σου φέρνει στο μυαλό;", "Με τι μοιάζει;"
  

Συνεχίστε με όλες τις ερωτήσεις ακόμη κι αν το άτομο κατά τη διάρκεια της θεραπείας ονομάσει σωστά το αντικείμενο.
6. Το άτομο με αφασία προσπαθεί ξανά να ονομάσει το αντικείμενο. Αν δεν τα καταφέρει, πείτε το εσείς και ζητήστε του να το επαναλάβει.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Βιβλιογραφία

1. Boyle, M. (2010). Semantic Feature Analysis Treatment for Aphasic Word Retrieval Impairments: What’s in a Name? Topics in Stroke Rehabilitation, 17(6), 411–422.
2. Efstratiadou, E. A., Papathanasiou, I., Holland, R., Archonti, A., & Hilari, K. (2018). A Systematic Review of Semantic Feature Analysis Therapy Studies for Aphasia. Journal of Speech Language and Hearing Research, 61(5), 1261. 
   
3. Maddy, K. M., Capilouto, G. J., & McComas, K. L. (2014). The effectiveness of semantic feature analysis: An evidence-based systematic review. Annals of Physical and Rehabilitation Medicine, 57(4), 254–267.  
4. Quique, Y. M., Evans, W. S., & Dickey, M. W. (2018). Acquisition and Generalization Responses in Aphasia Naming Treatment: A Meta-Analysis of Semantic Feature Analysis Outcomes. American Journal of Speech-Language Pathology, 12:1-17